Free-Range Sistemi, Avantaj ve Dezavantajları

Yıl 2016, Cilt: 5 , 315 - 324, 04.04.2016

Fatma Yenilmez Emine Uruk

https://doi.org/10.17100/nevbiltek.211018

Cited By: 2

Öz

Dünyada ve ülkemizde yumurta üretiminde kullanılan en yaygın ve en ekonomik sistem olan kafes sistemi, son yıllarda hayvan haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle yoğun eleştirilerine maruz kalmış ve alternatif sistemlere geçiş çalışmaları başlamıştır. Avrupa Topluluğu’nun kafeste barındırılan tavuklarla ilgili yaptığı yeni düzenlemelere göre, 2012 yılından sonra geleneksel kafeslerin tamamen yasaklanacağı bildirilmiştir. Alternatif olarak tünekli ve kuşluklu tip kümesler ve serbest gezinmeli (Free-Range) sistem gibi, hayvanların fizyolojik ve davranışsal olarak rahat edebileceği sistemler kullanılmaya başlanmıştır. Free-range sistemi; tavukların hareketlerini kısıtlamadan, temiz hava ve güneş ışığından azami faydalanabildiği, daha sağlıklı koşullarda ve daha az strese maruz kaldıkları, doğadaki çeşitli yiyeceklerden yararlandıkları için beslenme maliyetinin düşük olduğu bir sistemdir. Sistem hayvanlara; serbest dolaşım imkanı, daha sağlam bir iskelet ve iyi bir tüy yapısı, doğal beslenme ile buna bağlı olarak daha kaliteli yumurta ve et üretim olanağı yanında, tüketicilere sağlıklı et ve yumurta tüketim olanağı gibi avantajlar da sağlamaktadır. Bütün bunların yanı sıra, hayvanlarda sağlık problemlerinin artması, canlı ağırlık kazancında yavaşlama, daha fazla yem tüketimi ve yem saçımı görülmesi, hayvanların uzun sürede kesime gelmesi, yüksek işçilik masrafları nedeniyle maliyetin artması ve güvenlik problemleri gibi dezavantajları da beraberinde getirmiştir. Sistemin, avantaj ve dezavantajlarının bilinmesi; yetiştiricilere ışık tutması ve tüketici tercihlerine yön vermesi açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Free-range, refah, davranış

Kaynakça

• Gregory N.G., Wilkins L.J., “Eleperuma, S.D., Ballantyne, A.J., Overfield, N.D. Broken Bones İn Domestic Fowls: Effects of Husbundary System And Stunning Method in End-of-Lay Hens.” Br. Poult. Sci. 31, 59-69, 1990.
• Baxter M.R., “The Welfare Problems of Laying Hens İn Battery Cages.” Veterinary Record. 134, 614-619, 1994.
• Bell D.D., “A Case Study With Laying Hens.” Poultry Sciences, 88,456-470, 1995.
• Cunha R.G.T., “A Brazilian Perspective of Layer Welfare.” World Poultry, 23(6), 35-36, 2007.
• Antalyalı A.A., “Avrupa Birliği ve Türkiye’de Hayvan Refahı Uygulamaları.” T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı, Ankara, 2007.
• Appleby M.C., Hughes B.O., Elson H.A., “Poultry Production Systems: Behaviour Management And Welfare.” illustrated. Wallingford, Oxon., CAB International. Edinburgh, UK, p.238, 1992.
• Appleby M.C., “The European Union Ban on Conventional Cages For Laying Hens:History And Prospects.” J App Anim Welf Sci, 6, 103–121, 2003.
• Jendral M.J., Korver D.R., Church J.S., Feddes J.J.R., “Bone Mineral Density And Breaking Strength Of White Leghorns Housed İn Conventional, Modified, And Commercially Available Colony Battery Cages.” Poult. Sci. 87, 828–837, 2008.
• Couch J.R., “Cage Layer Fatigue.” Feed Age. 5, 55–57, 1955.
• Anderson K.E., “Final Report Of The Thirty Fourth North Carolina Layer Performance And Management test.” Cooperative Extension Service, North Carolina State University, Raleigh, 2002.
• Pickett H., “Alternatıves To The Barren Battery Cage For The Housıng of Layıng Hens in The European Unıon.” A report by Compassion in World Farming. ISBN 900 156 407. https://www.ciwf.org.uk/media/3818829/alternatives-to-the-barren-battery-cage-in-the-eu.pdf., 2007.
• Anonim., “Çiftlik Hayvanlarının Refahına İlişkin Yönetmelik.” http://www.resmigazete. gov.tr/ eskiler/ 2011/12/20111223-3.htm., 2015a.
• Elson H.A., “The Economics of Poulttry Welfare.” Second Europen Symposium on Poultry Welfare, ed. R.M. Wegner, Celle, Germany, 244-253, 1985.
• Baykalır Y., Şimşek Ü.K., “Yumurta Tavukçuluğunda Kullanılan Yetiştirme Sistemleri.” Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Veteriner Dergisi. 28(2), 93-98, 2014.
• Shields S, Duncan I.J.H., “An HSUS Report: A Comparison of The Welfare of Hens in Battery Cages and Alternative Systems.” http://www.humanesociety.org/assets/pdfs/farm/ hsus-a-comparison-of-the-welfare-of-hens-in-batterycages- and-alternative-systems.pdf. 2015. [16] Şenköylü N., “Modern Tavuk Üretimi.” Onaran Matbaası. 469 s., Tekirdağ. 1991. Yenilmez F., Uruk E.
• Erensayın C., “Bilimsel, Teknik, Pratik Tavukçuluk.” Nobel Akademik Yayıncılık, Cilt 2. 534 s., Ankara. 1992.
• Türkoğlu M., Sarıca M., “Tavukçuluk Bilimi, Yetiştirme, Besleme, Hastalıklar.” 4. Basım, Editörler: M. Türkoğlu ve M. Sarıca, Bey Ofset Matbaacılık, 671 s., Ankara. 2014.
• Bozkurt Z., “Kafes ve Alternatif Sistemlerde Yumurtacı Tavukların Refahı.” Kocatepe Vet J. 2 (1) , 59-67, 2009.
• Şahin A., Kutlu H.R., Görgülü M., “Organik Tavukçuluk: Organik Tarım Prensiplerine Uygun Bakım ve Besleme ile Piliç Eti ve Yumurta Üretimi.” 4.Zootekni Bilim Kongresi, 1-3 Eylül, Isparta. 2004.
• Anonim., “Description of Housing Systems For Laying Hens”. http://www.laywel.eu/web/pdf/ deliverable %2023.pdf/. 2015b.
• European Union., “Commıssıon Regulatıon (EC) No 318/2003 of 19 February 2003 amending Regulation (EEC) No 1274/91 introducing detailed rules for implementing Regulation (EEC) No 1907/90 on certain marketing standards for eggs.” http://faolex.fao.org/ docs/pdf/eur35964.pdf. 2003.
• Miao Z.H., Glatz P.C., Ru Y.J., “Free-range Poultry Production - A Review.” Asian-Aust. J. Anim. Sci. 18(1), 113-132, 2005.
• Pavlovski Z., Škrbić Z., Lukić M., “Table Quality of Layer Eggs From Various Production System.” XIV International Symposium Feed Technology, Novi Sad, 19-21October, Proceedings, 227–234, 2010.
• Anonim., “Commission Regulation (EC) No 543/2008 laying down detailed rules for the application of Council Regulation (EC) 1234/2007 as regards the marketing standards for poultrymeat European Communities( Marketing Standards for Poultrymeat) Regulations (S.I. No 328 of 2010).” https://www.agriculture.gov.ie/media/migration/farmingsectors/poultry/guidelinesforfreerangepoultryproducersandslaughterhouses72010.pdf. 2015c.
• Anonim., “Systems of Housing- Deep Litter and Cage Systems – Merits And Demerits.” http://agridr.in/tnauEAgri/eagri50/LPM201/lec26.pdf. 2015d.
• Tauson R., ”Management And Housing Systems For Layers-Effects On Welfare And Production.” World’s Poultry Science Journal, 61, 477-490, 2005.
• Knierim U., “Animal welfare aspects of outdoor runs for laying hens: a review.” NJAS - Wageningen Journal of Life Sciences, 54 (2) 133-145, 2006.
• Lay Jr., D.C., Fulton R.M., Hester P.Y., Karcher D.M., Kjaer J.B., Mench J.A., Mullens B.A., Newberry R.C., Nicol C.J., O’Sullivan N.P., Porter R.E., “Hen Welfare İn Different Housing Systems.” Poultry Science, 90 (1), 278-94, doi: 10.3382/ps.2010-00962, 2011.
• Whitehead E.E., “Overview of Bone Biology in The Egg-Laying Hen.” Poultry Sci., 83,193-199, 2004.
• Donaldson CJ, O'Connell NE., “The İnfluence of Access Toaerial Perches on Fear Fulness, Social Behaviour And Production Parameters İnfree-Range Laying Hens.” Appl. Anim. Behav. Sci. 142,51-60, 2012.
• Onbaşılar E., “Geleneksel ve Organik Üretim Arasındaki Farklar.” Veteriner Tavukçuluk Derneği, Mektup Ankara. Cilt:12 Sayı:1. 2014.
• Şekeroğlu A., Diktaş M., “Yavaş Gelişen Etlik Piliçlerin Karkas Özelliklerine ve Et Kalitesine Serbest Yetiştirme Sisteminin Etkisi.” Kafkas Üniversitesi Veterinerlik Dergisi. 18 (6), 1007-1013, 2012.
• Wang K.H., Shi S.R., Dou T.C., Sun H.J., “Effect Of A Free-Range Raising System On Growth Performance, Carcass Yield, And Meat Quality Of Slow-Growingchicken.” Poult Sci, 88 (10), 2219-2223, 2009.
• Şekeroğlu A., Diktaş M., “Alternatif Bir Üretim Modeli Olarak Buğday Anızında Etlik Piliç Yetiştiriciliği.” Kafkas Univ Vet Fak Derg. 18 (6), 1007-1013, 2012.
• Petek M., Gezen Ş.Ş., Alpay F., “İleri Yaşlı Kahverengi Yumurtacı Tavuklarda Farklı Yönetimsel Faktörlerin Yumurta Verimi ve Kalite Özelliklerine Etkisi.” Uludag Univ. J. Fac. Vet. Med. 23 (1-2-3), 55-58, 2004.
• Petek M., Alpay F., Gezen S.S., Çıbık R., “Effects of Housing System and Age on Early Stage Egg Production and Quality in Commercial Laying Hens.” Kafkas Üniv Vet Fak Derg. 15 (1), 57-62, 2009.
• Anonim., “Raising Free Range Chickens Considerations.” http://www.raisingfreerangechickens. com/. 2015e.
• Petek M,. “The Productivity of Commercial Laying Hens Housed in Battery Cage, Aviary, Perchery And Free-Range Housing Systems.” International Poultry Scientific Forum, January 26-27, Abstracts Book, p:40, Atlanta, 2004.
• Nicol C.J., Caplen G., Edgar J., Browne W.J., “Associations Between Welfare İndicators And Envrionmental Choice İn Laying Hens.” Anim. Behav. 78, 413-424, 2009.
• LayJr D.C., Fulton R.M., Hester P.Y., et al. “Hen Welfare in Different Housing Systems” Poultry. Sci. 90, 278- 294, 2011.
• Thamsborg S.M., Roepstoorff A., Larsen M., ”Integrated And Biological Control of Parasites in Organic And Conventional Production Systems.” Veterinary Parasitology 84, 169-186, 1999.
• Lima A.M.C., Naas I.A., “Evaluating Two Systems of Poultry Production: Conventional and Free-Range.” Brazilian Journal of Poultry Science,.7 (4), 215 – 220, 2005.
• Türkoğlu M., Eleroğlu H., “Serbest Broiler Yetiştiriciliği.” Uluslararası Tavukçuluk Fuarı ve Konferansı. 3-6 Haziran, s.110-122, İstanbul, 1999.
• Kilpinen 0., Roepstorff A., Permin A., Norgaard-Nielsen G.,. Lawson L.G., “Influence of Dermanyssus Gauinae and Ascaridae Galli İnfections on Behaviour And Health of Laying Hens (Gallus gallus domesticus).” British Poultry Science 46, 26-34, 2005.
• Miao Z.H., Glatz P.C., Ru Y.J., “Free-range Poultry Production- AReview.” Asian-Aust. J. Animal Science, 18(1), 113-132, 2005.
• Petermann S., “Laying Hens in Alternative Housing Systems-Practical Experiences.” Dtsch Tierarztl Wochenschr, 4,110-220, 2003.
• Şekeroğlu A., Sarica M., “Serbest Yetiştirme (Free-Range) Sisteminin Beyaz ve Kahverengi Yumurtacı Genotiplerin Yumurta Verim ve Kalitesine Etkisi.” Tavukçuluk Araştırma Dergisi, 6, 10-16, 2005.