İLKÖĞRETİM MATEMATİK VE SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ADAYLARININ YANSITICI DÜŞÜNME EĞİLİM DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2015, Cilt: 10 Sayı: 4, 253 - 275, 15.10.2015

Mehmet Kandemir

Öz

Bu araştırmanın temel amacı, ilköğretim matematik ve sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilim düzeylerini belirlemek; bu düzeylere cinsiyet ve bölüm değişkenlerinin etkisini incelemektir. Araştırma, tarama modeliyle yapılan bir çalışmadır. 250 sınıf öğretmenliği öğretmen adayı, 315 ilköğretim matematik öğretmenliği öğretmen adayı olmak üzere araştırmanın çalışma grubunu toplam 565 öğretmen adayı oluşturmuştur. Veriler kişisel bilgi formu ve Semerci(2007) tarafından geliştirilen “Öğretmen ve Öğretmen Adayları İçin Yansıtıcı Düşünme Eğilim (YANDE)” ölçeği yardımıyla toplanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre hem sınıf hem de ilköğretim matematik öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilim düzeyleri çok yüksek bulunmuştur. Kadın öğretmen adaylarının yansıtıcı düşüne eğilim düzeyleri çok yüksek, erkek öğretmen adaylarının ise yüksek bulunmuştur. Yansıtıcı düşünme eğilim düzeyleri üzerinde cinsiyet ve bölüm değişkenlerinin ortak etkisinin olmadığı belirlenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Yansıtıcı Düşünme, İlköğretim Matematik Öğretmenliği, Sınıf Öğretmenliği, Öğretmen Adayları, Matematik Öğretimi

Kaynakça

• • Akbulut, Y., (2010). Sosyal bilimlerde SPSS uygulamaları. İstanbul: Kültür Yayıncılık
• • Alkan, V. ve Gözel, E., (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının yansıtıcı düşünme becerilerine ilişkin görüşleri. E-Journal of New World Sciences Academy NWSA-Education Sciences, 8(1), 1-12.
• • Alp, S. ve Taşkın, Ş.Ç., (2008). Eğitimde yansıtıcı düşüncenin önemi ve yansıtıcı düşünceyi geliştirme. Milli Eğitim Dergisi, 178, 311-320.
• • Alp, S. ve Taşkın, Ç.Ş., (2012). Eleştirel Düşünme ve Problem Çözme: Öğretmenlerinin Yansıtıcı Düşünceyi Uygulamaları. Buca Faculty of Education Journal, (33), 134-146.
• • Aslan, G., (2009). Sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme eğilimleri ile sürekli kaygı düzeyleri arasındaki ilişki, Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• • Aydın, M. ve Çelik, T., (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(34), 169-131.
• • Babbie, E., (1990). Survey research methods. Belmont, CA: Wadsworth.
• • Baki, A., Güç, F.A., ve Özmen, Z.M., (2012). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının problem çözmeye yönelik yansıtıcı düşünme becerilerinin incelenmesi. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Çalışmaları Dergisi, 2(3), 59-72.
• • Baş, G. ve Beyhan, Ö., (2012) İngilizce Dersinde Yansıtıcı Düşünme Etkinliklerinin Öğrencilerin Akademik Başarılarına ve Derse Yönelik Tutumlarına Etkisi,Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(2), 128-142.
• • Başol, G. ve Gencel, İ.E., (2013). Yansıtıcı düşünme düzeyini belirleme ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2), 929-946.
• • Bengtsson, J., (1995). What is reflection? On reflection in the teaching profession and teacher education. Teachers and Teaching: Theory and Practice, 1(1), 23–32.
• • Bigge, M.L. and Shermis, S.S., (1999). Learning theories for teachers. New York: Longman.
• • Black, R., Sileo, T., and Prater, M., (2000). Learning journals, self-reflection, and university students’ changing perceptions. Action in Teacher Education, 21(4), 71-89.
• • Boud, D., Keogh, R., and Walker, D., (1985). Reflection: Turning experience into learning. London: Kogan Press.
• • Boud, D. and Feletti, G., (1991). The Challenge of ProblemBased Learning. New York, NY: St Martin’s Press Inc.
• • Brubacher, J.W., Case, C.W., and Reagan, T.G., (1994). Becoming a reflective educator. Thousand Oaks, CA: Corwin Press, Inc.
• • Calderhead, J., (1988). The contribution of field experiences to primary teachers' professional learning. Research in Education, 40, 33-49.
• • Campoy, R., (2000). Teacher development: Fostering reflection in a post- structural era. Contemporary Education, 7(2), 33-41.
• • Cengiz, C. ve Karataş, F.Ö., (2014). Yansıtıcı Düşünmeyi Geliştirme: Fen Bilgisi Öğretmen Adayları ile Gerçekleştirel Yansıtıc Günlük Tutma Uygulamasının Etkileri,Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(4), 120-129.
• • Cochran-Smith, M. and Lytle, S.L., (1993). Inside/outside: ¹eacher research and knowledge. New York: Teachers College.
• • Creswell, J., (2008). Qualitative, Quantitative, and Mixed Methods Approaches, 3rd edn. Sage, Thousand Oaks, CA.
• • Crotty, T. and Allyn, D., (2001). Evaluating student reflections. (ERIC Document Reproduction Service No. ED 459 174). Retrieved December 5, 2014, from Academic Search Elite Database.
• • Çiğdem, H. ve Kurt, A.A., (2012). Yansıtıcı düşünme ölçeğinin Türkçeye uyarlanması,Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 475-493.
• • Demiralp D. ve Kazu, H.,(2012). İlköğretim Birinci Kademe Programlarının Öğrencilerin Yansıtıcı Düşünmelerini Geliştirmedeki Katkısına Yönelik Öğretmen Görüşleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 2(2), 30-38.
• • Dolapçıoğlu, S.D., (2007). Sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme düzeylerinin değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.Mustafa Kemal Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Hatay.
• • Daudelin, M.W., (1996). Learning From Experience Through Reflection, Organizational Dynamics, 24(3), 36-48.
• • Duban, N. ve Yelken, T.Y., (2010). Öğretmen adaylarının yansıtıcı düşünme eğilimleri ve yansıtıcı öğretmen özellikleriyle ilgili görüşleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 19(2), 343-360.
• • Durdukoca, Ş.F. ve Demir, M., (2012). İlköğretim Öğretmenlerin Bazı Değişkenlere Göre Yansıtıcı Düşünme Düzeyleri ve Düşüncelerindeki Öğretmen Niteliklerinin Yansıtıcı Öğretmen Niteliklerine Uygunluğu. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 357-374.
• • Ekadın, D., (2006). Kendini ve başkalarını izleme: Sınıf öğretmeni adaylarının yansıtıcı günlükleri. İlköğretim Online, 5(1), 45-57.
• • Elliot, J., (1991). Action research for educational change. McGraw-Hill International.
• • Erdoğan, F. ve Şengül, S., (2014). İlköğretim Matematik Öğretmeni Adaylarının Yansıtıcı Düşünme Düzeylerinin İncelenmesi. E-AJI (Asian Journal of Instruction), 2(1 (ÖZEL)), 18-30.
• • Erginel, S.Ş., (2006). Developing reflective teachers: A study on perception and improvement of reflection in pre-service teacher education. Yayınlanmamış doktora tezi Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Ankara.
• • Facione, P.A., (2007). Critical thinking: What it is and why it counts. Insight Assessment, 2007, 1-23.
• • Gedik, H., Akhan, N.E., ve Kılıçoğlu, G., (2014). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Yansıtıcı Düşünme Eğilimleri, Mediterranean Journal of Humanities, 4(2), 113-130.
• • Genor, M., (2001). Investigating the value of a preservice learning community: promoting teacher reflection in a teacher study group. Unpublished doctoral dissertation, University of Wisconsin-Madison.
• • Good, J. and Whang, P., (2002). Encouraging reflection in preservice teachers through response journals. The Teacher Educator, 37(4), 254-267.
• • Greiman, B. and Covington, H., (2007). Reflective thinking and journal writing: Examining student teachers’ perceptions of preferred reflective modality, journal writing outcomes, and journal structure. Career and Technical Education Research, 32 (2), 115-139.
• • Gurol, A., (2010). Determining the reflective thinking skills of pre-service teachers in learning and teaching process. Energy Education Science and Technology Part B: Social and Educational Studies, Volu, 3(3), 387-402.
• • Güney, K., (2008). Mikro yansıtıcı öğretim yönteminin öğretmen adaylarının sunu performansı ve yansıtıcı düşünmesine etkisi. Yayınlanmamış doktora tezi. Fırat üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü, Elazığ.
• • Hagger, H. and McIntyre, D., (2000). What can research tell us about teacher education? Oxford Review of Education, 26(3/4), 483-494.
• • Hair, J.F., Black, W.C., Babin, B.J. and Anderson, R.E., (2009). Multivariate Data Analysis (Seventh Ed.), New York: Prentice Hall.
• • Hasırcı, Ö.K. ve Sadık, F., (2011). Sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme eğilimlerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(2).
• • Henning, J.E., Kohler, F.W., and Usma-Wilches, J., (2007). Preparing preservice teachers to make instructional decisions through coursework, observational field experiences, and teaching experiences. Teaching Education and Practice, 20(4), 409-425.
• • Hourigan, R., (2006). The use of the case method to promote reflective thinking in music teacher education. Update: Applications of Research in Music Education, 24(2), 33-44.
• • Karadağ, M., (2010). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme düzeylerinin incelenmesi (Şanlıurfa ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• • Karadağ, M. ve Sadık, F., (2012). Investigation of Social Studies Teachers’Reflective Thinking Levels in terms of Socio-Demographic Characterictis (An Example of Şanlıurfa Province). Cukurova University Faculty of Education Journal, 41(2), 29-42.
• • Kılınç, H.H., (2010). İlköğretim birinci ve ikinci kademe öğretmenlerinin yansıtıcı düşünme eğilimleri. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• • Killion, J. and Todnem, G., (1991). A process for personal theory building. Educational Leadership, 48(6), 14-16.
• • Kincheloe, J., (1995). Meet me behind the curtain: The struggle for a critical postmodern action research. Critical theory and educational research, 71-89.
• • King, P. and Kitchener, K., (1994). Developing reflective judgment: Understanding and Promoting intellectual growth and critical thinking in adolescents and adults.San Francisco, CA: Jossey-Bass Publishers.
• • Kline, R.B., (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling( Third Edition). New York: The Gouilford Pess
• • Komara, B.C., (2006). Reflective journaling: Can students be taught to be reflective in their writing? (UMI 3216351). Erişim Tarihi:05.11.2014 ProQuest Database.
• • Köksal, N. ve Demirel, Ö., (2008). Yansıtıcı Düşünmenin Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Uygulamalarına Katkıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(34).
• • Kunnan, A.J., (1998). An introduction to structural equation modelling for language assessment research. Language Testing, 15, 295-332.
• • Lee, I., (2007). Preparing pre-service English teachers for reflective practice, ELT Journal, 61(4), 321-329.
• • Lin, X., Hmelo, C., Kinzer, C.K., and Secules, T.J., (1999). Designing technology to Support reflection. Education Technology Research and Development, 4(2), 43-62.
• • Liston, D.P. and Zeichner, K.M., (1990). Reflective teaching and action research in preservice teacher education. Journal of Education in Teaching, 16(3), 235-255.
• • Mahnaz, M., (1997). Content and nature of reflective teaching: A case of an experiment middle school science teacher. Clearing House, 70(3), 143-151.
• • Milli Eğitim Bakanlığı (MEB)., (2006). İlköğretim Matematik Dersi (6-8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: EARGED.
• • Meissner, H., (1999). Creativity and mathematics education. July 15-19. In Creativity and mathematics education of the international conference, Muenster, Germany.
• • Mezirow, J.,(1991). Transformative Dimensions of Adult Learning. San Francisco, CA: JosseyBass.
• • National Council of Teachers of Mathematics (NCTM), (1989). Curriculum and evaluation standards for school mathematics. Reston, VA: Author.
• • NG, C.S.L. and Tan, C., (2006). Investigating Singapore pre-service teachers’ III-structured problem solving processes in an asynchronous online environment: Implications for reflective thinking. New Horizons in Education, A publication of the Hong Kong Teachers' Association, No:54.
• • Ostorga, A., (2006). Developing teachers who are reflective practitioners: A complex process. Issues in Teacher Education, 15(2), 5-20.
• • Pallant, J., (2005). SPSS survival manual: a step by step guide to data analysis using SPSS for windows (Version 12). 2nd ed. Maidenhead: Open University Press
• • Phan, H.P., (2007). An examination of reflective thinking, learning approaches, and self‐efficacy beliefs at the University of the South Pacific: A path analysis approach. Educational Psychology, 27(6), 789-806.
• • Phan, H.P., (2008). Unifying different theories of learning: Theoretical framework and empirical evidence. Educational Psychology, 28(3), 325-340.
• • Phan, H.P., (2009). Exploring students’ reflective thinking practice, deep processing strategies,effort, and achievement goal orientations. Educational Psychology, 29(3), 297-313.
• • Posner, G.J., (2000). Field experience: A guide to reflective teaching. New York:Longman.
• • Poyraz, A.P.D.C. and Usta, R.A.S., (2013). Investigation of Preservice Teachers’Reflective Thinking Tendencies in terms of Varios Variances. International Journal on New Trends in Education & their Implications (IJONTE), 4(2), 126-136.
• • Rigano, D. and Edwards, J., (1998). Incorporating reflection into work practice: A case study. Management Learning, 29(4), 431-446.
• • Rodgers, C., (2002). Defining reflection: Another look at John Dewey and reflective thinking. Teachers College Record, 104(4), 842-866.
• • Şahan, H.H. ve Kalkay, İ., (2011). Öğretmen Adaylarının Sahip Olduğu Yansıtıcı Düşünme Eğilimleri. Sözel Bildiri, I. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. Erişim Tarihi: 9.12.2014.
• • http://www.pegem.net/ akademi/kongrebildiri_detay.
• • Şahin, Ç., (2009). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Yansıtıcı Düşünme Yeteneklerine Göre Günlüklerinin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(36).
• • Şahin, A., (2011). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Yansıtıcı Düşünme Eğilimlerinin Çeşitli Değişkenlere Göre Değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(37), 108-119.
• • Schon, D., (1983). The reflective practitioner: How professionals think in action. London: Temple Smith.
• • Schon, D.A., (1987). Educating the reflective practitioner. San Francisco: Jossey-Bass.
• • Semerci, Ç., (2007). Öğretmen ve öğretmen adayları için yansıtıcı düşünme eğilimi (YANDE) ölçeğinin geliştirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(3), 729-754.
• • Semerci, Ç., (2008). Mikro yansıtıcı öğretim yönteminin öğretmen adaylarının sunu performansı ve yansıtıcı düşünmesine etkisi, Doktora Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• • Simpson, L., (2004). Student teacher exit portfolios: Is it an appropriate measure and a unique contribution toward the assessment of highly qualified teacher candidates? Unpublished Doctoral Dissertation. University of Maryland,College Park.
• • Strudler, N. and Wetzel, K., (2005). The diffusion of electronic portfolios in teacher education: Issues of initiation and implementation. Journal of research on technology in education, 37(4), 411-433.
• • Tabachnick, B.G. and Fidell, L.S., (2007). Using Multivariate Statistics (Fifth Ed.), Boston: Pearson Education, Inc.
• • Thomas, L.B., (2008). Reflecting on practice: An exploration of the impact of targeted professional development on teacher action. Unpublished Doctoral Dissertation, University of Pennsylvania.
• • Tok, Ş., (2008). Yansıtıcı düşünmeyi geliştirici etkinliklerin öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarına, performanslarına ve yansıtmalarına etkisi, Eğitim ve Bilim, 33 (149), 104–117.
• • Ulmer, C.,and Timothy, M., (2001). How Does Teacher Reflection Affect Teaching Practices? Follow-Up Study. Paper presented at the Anual European Reading Conference, July 1-4, Ireland:Dublin.
• • Üstünoğlu, E., (2006). Üst Düzey Düşünme Becerilerini Geliştirmede Bilişsel Soruların Rolü. Çağdaş Eğitim Dergisi, 331, 17-24.
• • Valli, L., (1997). Listening to other voices: A description of teacher reflection in the United States. Peabody Journal of Education, 72(1), 67-88.
• • Wildman, T., Niles, J., Magliaro, S., and McLaughlin, R., (1990). Promoting reflectivepractice among beginning and experienced teachers. In R. Clifft, W. Houston, and M. Pugach (Eds.) Encouraging reflective practice in education: An analysis of issues and programs ( pp.139-161). New York, NY: Teachers College Press.
• • Yavuz, A., (2005). The challenge of implementing the reflective practice in a particular ELT department: perceptions of nine teacher educators. Eğitim araştırmaları, 5(18), 236-252.
• • Yorulmaz, M., (2006). İlköğretim I. kademesinde görev yapan sınıf öğretmenlerinin yansıtıcı düşünmeye ilişkin görüş ve uygulamalarının değerlendirilmesi (Diyarbakır ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ.
• • Zeichner, K.M. and Liston, D.P., (1987). Teaching student teachers to reflect.Harvard educational review, 57(1), 23-49.
• • Zeichner, K., (1992). Conceptions of reflective teaching in contemporary U.S. teacher education program reforms. In L. Valli (Ed.), Reflective teacher education: cases and critiques (pp. 147-160). New York: State University of New York Press.