ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÇEVREYE KARŞI BİLGİ, DAVRANIŞ VE TUTUM DÜZEYLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Yıl 2016, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 22, 10.01.2016

Seyid Sargın Furkan Baltacı Muhammet Katipoğlu Cengiz Erdik Mehmet Arbatlı Hakan Karaardıç Ahmet Yumuşak Mustafa Büyükcengiz

Öz

Bu çalışmada, öğretmen adaylarının; çevre bilgisi, çevreye yönelik tutumları, çevresel davranışları beş farklı değişkene bağlı olarak araştırılmıştır. Araştırmada örneklem olarak, Akdeniz Üniversitesi Eğitim Fakültesi İlköğretim Bölümü seçilmiştir. Bu amaca yönelik olarak dört adet ölçek testi toplam 985 öğrenciye uygulanmıştır. 2013-2014 yılları arasında yapılan anket ve analizler sonucunda, katılımcıların çevresel duyarlılıklarının yüksek olduğu, hatta çevre sorunlarının çözümüne katkıda bulunmak için alışkanlıklarını değiştirmeyi göze alabildikleri tespit edilmiştir. Çalışmada elde edilen bir diğer önemli bulgu ise; ebeveyn eğitim düzeyinin bireylerin çevreye yönelik tutumları, sorumlulukları ve bilgi düzeyleri üzerinde rol oynamasıdır. Fen bilgisi, Okul öncesi ve sınıf öğretmenliği adaylarının anketlerdeki doğruluk oranının yüksek çıkması gelecek adına önemli bir durumdur. Bu açıdan bakıldığında söz konusu alanlarda eğitim alan sorumlu bireyler, yetiştirecekleri öğrencilere de bu sorumluluğu aktarma adına önemli bir potansiyeldir. 

Anahtar Kelimeler

Akdeniz; Çevresel tutum; Çevresel davranış; Ölçek; Antalya

Kaynakça

• • Alım, M., (2000). Avrupa Birliği Üyelik Sürecinde Türkiye’ de Çevre ve İlköğretimde Çevre Eğitimi. Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt:14, Sayı:2, ss:599-616.
• • Aydın, F. ve Ünaldı, E., (2013). Coğrafya Öğretmen Adaylarının Sürdürülebilir Çevreye Yönelik Tutumları. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, Sayı:3, ss:11-42.
• • Aydın, F. ve Kaya, H., (2011). Sosyal bilimler lisesi öğrencilerinin çevre duyarlılıklarının değerlendirilmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, Sayı:24, ss:229-257.
• • Aydın, O., (2000). Davranış Bilimlerine Giriş. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. No:1027
• • Aydın, M., (2000). Eğitim Yönetimi. Ankara: Hatiboğlu Yayınevi.
• • Aydin, S.O., Şahin, S. ve Korkmaz, T., (2013). İlköğretim Fen Bilgisi, Sınıf ve Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Çevresel Tutum Düzeylerinin Belirlenmesi ve Karşılaştırılması. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, Cilt:7, Sayı:2, ss:248-267.
• • Ayvaz, Z., (1998). Çevre eğitimine giriş. İzmir: Çevre Eğitimi Merkezi Yayınları, Cilt:3, Sayı:21, ss:5-6.
• • Cobb, T., (1998). Viewpoint: On the Miscibility of Science and Environmental Education. The Journal of Environmental Education, Volume:29, Number:4, pp:5-10, DOI: 10.1080/00958969809599122
• • Cordes, C. and Miller, E., (2000). Fool’s Gold: A Critical Look at Computers in Childhood. College Park: Alliance for Childhood.
• • Çabuk, B. ve Karacaoğlu, C., (2003). Üniversite Öğrencilerinin Çevre Duyarlılıklarının İncelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, Cilt:36, Sayı:1-2, ss:189-198.
• • Davis, G., (2000). Standards-Based Education and Its Impacts on Environmental Science Education. Electronic Journal of Science Education: EJSE, Volume:4, Number:3, pp:1-8.
• • Eagles, P. and Demare, R., (1999). Factors Influencing Children's Environmental Attitudes. The Journal of Environmental Education, Volume:30, Number:4, pp:33-37.
• • Erten, S., (2005). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarında Çevre Dostu Davranışların Araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:28, ss:91-100.
• • Farmer, J., Knapp, D., and Benton, G.M., (2007). An Elementary School Environmental Education Field Trip: Long-Term Effects on Ecological and Environmental Knowledge and Attitude Development. The Journal of Environmental Education, Valume:38, Number:3, pp:33–42.
• • Gambro, J. and Switzky, N., (1999). Variables Associated With American High School Students' Knowledge of Environmental Issues Related to Energy and Pollution. The Journal of Environmental Education, Volume:30, Number:2, pp:15-22.
• • Gülay, H. ve Ekici, G., (2010). MEB Okul Öncesi Eğitim Programının Çevre Eğitimi Açısından Analizi. Journal of Turkish Science Education, Cilt:7, Sayı:1, ss:74-84.
• • IEEP (1994). An Environmental Education Curriculum for Pre-Service Education of Secondary Level Teacher. UNESCO-UNEP-IEEP: Environmental Education Series (43).
• • İleri, R., (1998). Çevre Eğitimi ve Katılımın Sağlanması. Ekoloji Çevre Dergisi, Cilt:7, Sayı:28, ss:3-9.
• • McKeown-Ice, R., (2000), Environmental education in the United States: A survey of preserves teacher education programs, The Journal of Environmental Education, Valume:32, Number:1, pp:4-11.
• • Metin, M., (2010), A study on developing a general attitude scale about environmental issues for students in different grade levels. Asia-Pacific Forum on Science Learning and Teaching, Valume:11, Number:2, pp:1-19.
• • Morgil, İ., Arda, S., Seçken, N., Yavuz, S., and Oskay, Ö.O., (2004). The Influence of Computer-Assested Education on Environmental Knowledge and Environmental Awarness, Chemistry Education Research and Practice, Volume:5, Number:2, pp:99-110.
• • Özgüven, İ.E., (2004). Psikolojik Testler. Ankara: Sistem Ofset.
• • Pooley, J. and O’Connor, M., (2000). Environmental Education and Attitudes Emotions and Beliefs are What is Needed. Environment and Behavior, Volume:32, Number:5, pp:711-723.
• • Rickinson, M., (2001), Learners and learning in environmental education: A critical review of the evidence, Environmental Education Research, Valume:7, Number:3, pp:207-320.
• • Sadık, F. ve Çakan, H., (2010). Biyoloji bölümü öğrencilerinin çevre bilgisi ve çevre sorunlarına yönelik tutum düzeyleri. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt:19, Sayı:1, ss:351-365.
• • Simmons, D., (1989). More Infusion Confusion: A Look at Environmental Education Curriculum Materials. The Journal of Environmental Education, Volume:20, Number:4, pp:15-18.
• • Şafaklı, O., (2012). A Research on Environmental Attitudes in Northern Cyprus. African Journal of Agricultural Research, Volume: 7, Number: 6, pp:1002-1010.
• • Şama, E., (2003). Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları. G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:23, Sayı:2, ss:99-110.
• • Şimşekli, Y., (2004). Çevre Bilincinin Geliştirilmesine Yönelik Çevre Eğitimi Etkinliklerine İlköğretim Okullarının Duyarlılığı. Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:17, Sayı:1, ss:83-92.
• • Tanrıverdi, B., (2009). Sürdürülebilir Çevre Eğitimi Açısından İlköğretim Programlarının Değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, Cilt:34, Sayı:151, ss:90-103.
• • Thompson, S. and Barton, M., (1994). Ecocentric and anthropocentric attitudes toward the environment. Journal of Environmental Psychology, Volume:14, Number:2, pp:149-157.
• • Tuncer, G., Ertepinar, H., Tekkaya, C., and Sungur, S., (2005). Environmental attitudes of young people in Turkey: Effects of school type and gender. Environmental Education Research, Valume:11, Number:2, pp:215-233.
• • Uluçınar Sağır, Ş., Asalan, O. ve Cansaran, A., (2008). İlköğretim Öğrencilerinin Çevre Bilgisi ve Çevre Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Elementary Education Online, Cilt:7, Sayı:2, ss:496-511.
• • Ünal, S. ve Dımışkı, E., (1999), Üniversite öncesi çevre eğitimi ve sorunları, Çevre ve İnsan, Sayı:42, ss:56-61.
• • Worsley, A. and Skrzypiec, G., (1998). Environmental attitudes of senior secondary school students in South Australia. Global Environmental Changes, Volume:8, Number:3, pp:209-255.
• • Yeung, S.P.M., (2002). Teaching approaches and the development of responsible environmental behaviour: The case of Hong Kong. Ethics, Place & Environment, Volume:5 Number:3, pp:239-259.
• • Yıldırım, C., Bacanak, A. ve Özsoy, S., (2012). Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Karşı Duyarlılıkları. Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt:20, Sayı:1, ss:121-134.
• • Yücel, A.S. ve Morgil, İ., (1998). Yüksek Öğretimde Çevre Olgusunun Araştırılması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Sayı:14, ss:84-91.