PROFESYONEL SPORCULARIN BEDEN İMAJI ÜZERİNE BETİMSEL BİR ÇALIŞMA

Yıl 2015, Cilt: 10 Sayı: 4, 34 - 43, 15.10.2015

Nurdan Karagöz Elif Karagün

Öz

Bu araştırmanın amacı, farklı branşlarda yarışan sporcuların beden imajlarını algılama düzeylerini belirlemektir. Bu amaçla; İstanbul, Kocaeli, Ankara, Sakarya, Aydın, Bilecik, Samsun, Kayseri, Kütahya, Hatay illerinden; atletizm, bilek güreşi,  basketbol, futbol, hentbol, halter, Judo, voleybol olmak üzere 8 branştan tesadüfi yöntemle seçilen toplam 480 profesyonel sporcu araştırma kapsamına alınmıştır. Sporcuların sosyo-demografik özelliklerini belirleyen bir bilgi anketinin yanı sıra; beden imajını belirlemek için Gökdoğan (1988) tarafından Türkçeye uyarlanan ve Berscheind, Walster-Bohrnstedt’in geliştirdiği Body Imaje Ouestionnary uygulanmıştır. Araştırma sonucunda beden imajı puanları; cinsiyet, spor branşı, herhangi bir rahatsızlık geçirilip geçirilmediği, geçirilen rahatsızlık türü gibi değişkenler açısından anlamlı bulunurken; medeni durum, spor dışı bir etkinliğe düzenli katılımın olup olmaması, ayrıca düzenli ilaç kullanılıp kullanılmaması, yaş, eğitim durumu, ailenin toplam geliri ve spor yapma yılına göre ise anlamsız bulunmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Beden İmajı, Profesyonel Sporcu, Spor Branşı, Spor, Sporcu Hastalıkları

Kaynakça

• Koparan, Ş., Öztürk, F. ve Korkmaz, N.H., (2010). Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Özyeterlik Algısı ve Sosyal Fizik Kaygı Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi (Bursa Örneği). e-Journal of New World Sciences Academy, Sports Sciences, 2B0059, c:5, s:4, ss:286-293. http://www.newwsa.com/download/gecici_makale_dosyalari/NWSA-58-6-9.pdf ( Erişim Tarihi: 03.07.2014).
• Aygör, N., (2010). 12-14 Yaş Grubu Ergenlerde Beden Bölgelerinden Ve Özelliklerinden Hoşnut Olma Durumu ve Beden İmajının Değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Newell, R. and Marks, I., (2000). Phobic Nature of Social Difulty in Facially Disfigured People. British Journal of Psychiatry, c:176: 177-181. DOI: 10.1192/bjp.176.2.177
• Tan, M., (2004). Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi Uygulanan Hastaların Benlik Saygısı ve Beden İmajını Algılayışları. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokul Dergisi, c:7, s:3, ss:68.
• Becker, A.E., (2004). New Global Perspectives On Eating Disorders, Culture. Medicine and Psychiatry, c:28, s:4, ss:433–437.
• Plous, S., (2003). The Psychology Of Prejudice, Stereotyping, And Diserimination: An Overview, (ed. S. Plous), Undersianding Prejudice And Discrimination, New York: Mcgraw. Hill, (Çev: S. İkier ve E. Aktunç), Türk Psikoloji Bülteni, c:10, s:33, ss:93-107.
• Ziyalar, A., (1985). Beden İmajı Kavramı. Yeni Sempozyum, Cerahpaşa Tıp Fakültesi Dergisi, 1-2, ss:31-37.
• Aşçı, F.H., (1994). Genç Erkek Milli Basketbolcuların Kendini Fiziksel Algılama Ve Beden İmgelerinden Hoşnut Olma Profilleri, Spor Bilimleri Dergisi Sbd, c:7, s:4 ss:13-20.
• Örsel S., Canpolat, B.N. ve Akdemir, A., (2004). Diyet Yapan ve Yapmayan Ergenlerin Kendilik Algısı, Beden İmajı ve Beden Kitle İndeksi Açısından Karşılaştırılması. Türk Psikiyatri Dergisi, c:15, s:1, ss:5-15.
• Baybek H. ve Yavuz S., (2005). Muğla Üniversitesi Öğrencilerinin Benlik Saygılarının İncelenmesi. Muğla Üniversitesi SBE Dergisi (İLKE), c:14, s:2, ss:73-95.
• Kasatura, İ., (1998). Kişilik ve Özgüven, 1. Baskı, İstanbul: Evrim Yayınevi ve Bilgisayar San. Tic. Ltd. Şti.
• Yavuzer, H., (2002). Çocuk Psikolojisi, 23. Basım, İstanbul: Remzi Kitabevi A.Ş.
• Öztürk, O., (2004). Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. Yenilenmiş Onuncu Baskı, Ankara: Feryal Matbaası.
• Uğur, G., (1996). Üniversite Öğrencilerinde Atılganlık Ve Beden Algısı İlişkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. İzmir: Ege Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aşçı, F.H., (1999). Benlik Kavramı ve Spor. Spor Psikolojisi Kursu, P Bayar (Der), Ankara: Bağırgan Yayınevi.
• Gün, E., (2006). Spor Yapanlarda ve Spor Yapmayan Ergenlerde Benlik Saygısı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Çuhadaroğlu, F., (1986). Adolesanlarda Benlik Saygısı. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• İzgiç, F., Akyüz, G., Doğan, O. ve Kuğu, N., (2001). Üniversite öğrencilerinde Sosyal Fobi Ve Beden İmgesi İle Benlik Saygısı Arasındaki İlişkinin Araştırılması. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji (3P) Dergisi, c:9, s:4, ss:591-598.
• Bastuğ, G. ve Kuru, E., (2009). Bayan Sporcuların Bedenlerini Algılama Düzeyleri ve Cinsiyet Rolleri Üzerine Bir Arastırma, Gazi Üniversitesi, Gazi Egitim Fakültesi Dergisi, c:29 s:2, ss:533-555.
• Mülazımoğlu, Ö., Kirazcı, S. ve Asçı, F.H., (2002). Sporcu ve Sporcu Olmayan Bayanların Sosyal Fizik Kaygısı Ve Beden İmgesinden Hosnut Olma, 7. Uluslararası Spor Bilimleri Sempozyumu, 27-29 Ekim, Antalya: Akdeniz Üniversitesi.
• Potter, P. and Perry, A.G., (2001). Self-Concept. Fundamentals Of Nursing. 5th ed. St. Louis: Mosby. p:540-65.
• Gökdoğan, F., (1988). Orta Öğretime Devam Eden Ergenlerde Beden İmajından Hoşnut Olma Düzeyi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Ayaz, S., (2008). Stomalı Bireylerde Beden İmajı Ve Benlik Saygısı. Turkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi, s:28, c:2 ss:154-59. http://www.turkiyeklinikleri.com/article/tr-stomali-bireylerde-beden-imaji-ve-benlik-saygisi-50357.html(05. 12. 2014 tarihinde erişildi)
• Koca, C. ve Asçı, F.H., (2000). Farklı Spor Branslarında Yer Alan Bayan Sporcularda ve Sporcu Olmayanlarda Cinsiyet Rolü Egilimi, 6. Hacettepe Spor Bilimleri Kongresi, 3-5 Kasım, Ankara: Hacattepe Üniversitesi.
• Kalafat, T. ve Kıncal, R.Y., (2008). Üniversite Öğrencilerinin Beden Memnuniyeti Düzeyleri İle Sosyal Beceri Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, s:23, ss:41-47.
• Tiegman, M., (2004). Body Image Across The Adult Life Span: Stability and Change. Body Image, c:1, s:1, ss:29-41.
• Alagül, Ö., (2004). Farklı Spor Branşlarındaki Sporcuların Atılganlık İle Beden Algısı İlişkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Kuru, E. ve Baştuğ, G., (2008). Futbolcuların Kişilik Özellikleri Ve Bedenlerini Algılama Düzeylerinin İncelenmesi, SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, c: VI, s:2, ss:95-101.
• Altıntaş, A. ve Aşçı, H., (2005). Fitnes Uzmanlarının Bedenlerine Yönelik Algıları, SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, c:III, s:3, ss:101-104.
• Robinson, K. and Ferraro, F.R., (2004). The Relationship Between Types of Female Athletic Participation and Female Body Type, Journal of Psychology, vol:138, number:2, ss:115-128.
• Smith, D., Thompson, K., Raczynski, J., and Hinler, J., (1999). Body İmage Among Men and Women in a Biracial Cohort: The Cardia Study. International Journal of Eating Disorders, Jan 25(1), p:71-82.
• Ergür, E. ve Ergür, E.,(1996). Üniversite Öğrencilerinde Beden-Benlik Algısı İle Ruh Sağlığı Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi.
• Cafri, G., Yamamiya, Y., Brannick, M., and Thompson, J.K., (2005). The Influence of Sociocultural Factors on Body İmage. Clinical Psychology: Science and Practice, volume:12, p:421-433.
• Gültekin, O., (2002). Türkiyede Slalom ve Kayaklı Koşu Yapan Genç Erkek Kayakçıların Kendini Fiziksel Algılama ve Beden İmgelerinden Hoşnut Olma Profilleri, Doktora Tezi, Bursa: Uludağ Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Aşçı, F.H., Gökmen, H., Tiryaki, G., Aşçı, A. ve Zorba, E., (1993). Sportif Katılımın Liseli Erkek Ögrencilerin Beden Bölgelerinden Hoşnut Olma Düzeylerı Üzerine Etkisi, Spor Bilimleri Dergisi, volum:3, number:4, pp:38-47.
• Koca, C., Aşçı, F.H. ve Oyar, Z., (2003). Elit Sporcularda Denetim Odağı ve Fiziksel Benlik Algısının Cinsiyete, Yapılan Spor Branşına ve Spor Deneyimine Göre Karşılaştırılması, Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, c:8, ss:3-12.