Determination of erosion risk areas in Kurtboğazı dam basin

Yıl 2015, Cilt: 30 Sayı: 2, 176 - 181, 25.07.2015

Kahraman Oğuz

https://doi.org/10.7161/anajas.2015.30.2.176-181

Cited By: 1

Öz

Erosion is defined as transport of eroded soil covers with exernal forces. Erosion has always occurred and will continue to occur. Therefore, it is important to make erosion risk analysis. The use of Geographic Information Systems (GIS) in watershed management field is increasing every day. Estimating the erosion in the basin is very effective method for soil conservation and planning. In this way, GIS products provide very effective and accurate data. GIS based ArcGIS was used in this study. The Kurtbogazi dam basin was selected as study area. Here, areas may be exposed to erosion were modeled and evaluated with ICONA method. When evaluated as areas that may be exposed to erosion; 19.9% of the 10333,7 basin was found to be very risky. In this study, it was observed that places including Saraç and Yukarıköy village are in high erosion risk areas.

Anahtar Kelimeler

GIS, erosion, Kurtbogazi dam

Kurtboğazı barajı havzasında erozyon risk alanlarının belirlenmesi

Öz

Toprak örtüsünün aşındırılarak çeşitli dış kuvvetlerin etkisiyle kaynak alanından başka alanlara taşınmasına erozyon denir. Erozyon her zaman meydana gelmiştir ve meydana gelmeye devam edecektir. Bu sebeple, erozyon risk analizlerinin yapılması önem arz etmektedir. Coğrafi Bilgi Sistemlerinin (CBS) havza amenajmanında kullanımı her geçen gün artmaktadır. Havzadaki erozyonun tahmin edilmesi, toprak koruma ve planlama çalışmalarında çok geniş ve etkili bir yöntemdir. Bu yöntemde CBS teknolojisi kullanılarak daha etkin ve doğru veriler elde edilebilmektedir. Bu çalışmada, CBS teknolojisi ile oluşturulan ArcGIS yazılımı kullanılmıştır. Çalışma alanı olarak Kurtboğazı barajı havzası seçilmiştir. Burada, ICONA yöntemi ile erozyona maruz kalabilecek alanlar modellenmiş ve değerlendirilmiştir. Erozyona maruz kalabilecek alanlar değerlendirildiğinde; 10333,7 ha’lık havzanın %19.9’unun çok riskli olduğu tespit edilmiştir. Çalışmada, Saraç köyü ve Yukarıköy mahallesini de içeren alanın yüksek erozyon risk alanı içerisinde olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

CBS, erozyon, Kurtboğazı barajı

Kaynakça

• Balcı, A.N., Özyuvacı, N. 1974. Present Status of Education, Training, Research and Prospects in Watershed Management in Turkey. İ.Ü. Orman Fak. Dergisi, Seri A, Cilt XXIV, Sayı 2.
• Bouaziz M., Leidig M., Gloaguen, R. 2011. Optimal parameter selection for qualitative regional erosion risk monitoring: A remote sensing study of SE Ethiopia, Geoscience Frontiers 2(2): 237-245.
• Cürebal, İ., Ekinci, D. 2007. Kızılkeçili Deresi Havzasında CBS Tabanlı RUSLE (3d) Yöntemiyle Erozyon Analizi. Türk Coğrafya Dergisi, 47: 115-130.
• Doğan, O., Küçük Ç.N. 1994. Erozyon Haritalamasında Bazı Metodolojiler, Köy Hizmetleri Ankara Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara.
• Doğan, H.M., Kılıç O.M., Yılmaz D.S. 2013. Tokat İli büyük toprak grupları, erozyon sınıfları ve arazi yetenek sınıfları tematik harita katmanlarının cbs ile hazırlanması ve analizi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 30(2): 18-29.
• DSİ, 2015. İşletmedeki Barajlar Ve Hidroelektrik Santrallar,URL:http://www2.dsi.gov.tr/bolge/dsi5/ankara.htm#kurtbogazi (Ulaşım: 20.01.2015).
• Efe, R., Ekinci, D., Cürebal, İ. 2008a. Erosion Analysis of Fındıklı Creek Catchment (NW of Turkey) Using GIS Based on RUSLE (3d) Method, Fresenius Environmental Bulletin, 17(5): 568-576.
• Efe, R., Ekinci, D., Cürebal, İ. 2008b. Erosion Analysis of Şahin Creek Watershed (NW of Turkey) Using GIS Based on RUSLE (3D) Method. Journal of Applied Science, 8(1): 49-58.
• Ekinci, D. 2004. Gülüç çayı havzasının Uygulamalı Jeomorfoloji Özellikleri. Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Ekinci, D. 2007. Estimating of Soil Erosion in Lake Durusu Basin Using Revised USLE 3d with GIS. Çantay Press, İstanbul. Erdoğan, A. 2009. Geçmişten Günümüze Kazan. Kazan Belediyesi Kültür Yayınları, Ankara
• Göktaş, N. 2003. Murtaza-Abad’dan Kazan’a Kazan 2003. Kazan Belediyesi Yayınları, Ankara
• Karaburun, A., Demirci, A., Karakuyu, M. 2009. Erozyon Tahmininde CBS Tabanlı Rusle Metodunun Kullanılması: Büyükçekmece Örneği, 3. DEÜ CBS Sempozyumu CBS ve Bilgi Teknolojileri 10-11 Aralık, İstanbul.
• Mater, B. 2004. Toprak Coğrafyası, Çantay Kitabevi, İstanbul.
• Özsoy, G. 2007. Uzaktan Algılama (UA) ve Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) Teknikleri Kullanılarak Erozyon Riskinin Belirlenmesi. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Toprak Anabilim Dalı, Bursa.
• Renard, K.G., Foster, G.R. 1983. Soil Conservation-Principles of erosion by water. In: Dregne, H.E., Willis, W.O. (Eds.), Dryland Agriculture. American Society of Agronomy, Soil Science Society of America, Madison, WI, USA, pp. 155–176.
• Roose, E.J. 1977. Application of the Universal Soil Loss Equation of Wischmeier and Smith in West Africa. In: Greenland, J., Lal, R. (Eds.). Conservation and Soil Management in the Humid Tropics. Wiley, England, 177-187. 42.
• Roose, E.J., Sarrailh, J.M. 1989. Erodibility of some tropical soils-twenty years of records in some erosion plots under natural rainfall. Soils Fert., 25: 7-30.
• Selçukbiricik, A. 1985. Sarayköy Civarında Erozyon ve Önlemleri (Konya), İstanbul Üniversitesi Edebiyat. Fakültesi Coğrafya Dergisi, I, s. 173-181, İstanbul.
• Tağıl, Ş. 2007. Tuzla Çayı Havzasında (Biga Yarımadası) CBS Tabanlı RUSLE Modeli Kullanarak Arazi Degradasyonu Risk Değerlendirmesi. Ekoloji, 17(65): 11- 20.
• Tombuş, F.E., Ozulu, İ.M. 2007. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanarak Erozyon Risk Belirlenmesine Yeni Bir Yaklaşım, Çorum İli Örneği, TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi 30 Ekim- 02 Kasım, Trabzon.
• Wasson, R. 1987. Detection And Measurement of Land Degradation Processes. In Chisholm A, Dumsday R (eds), Land Degradation: Problems and Policies, Cambridge University Press, Melbourne, 49-69.
• Wischmeier, W.H., Smith, D.D. 1958. Rainfall energy and its relation ship to soil loss. Transactions of the American Geophysical Union, 39(2): 285-291.
• Williams, J.R., Berndt, H.D. 1972. Sediment yield computed with universal equation. Journal of Hydraulic Division. Proceedings of the American Society of Civil Engineers 98: 2087-2098.
• Williams, J.R., 1991. Search for sustainability: agriculture and its place in the natural ecosystem, Agricultural Science 4, 32–39.
• William, W.D., David, Steven, S.J., Warren, D. 1999. The Soil Erosion Model Guide for Military Land Mangers: Analysis of Erosion Models for Natural and Cultural Resources Applications, Tri-Service CADD/GIS Technology Center, Natural and Cultural Resources Field Working Group, Technical Report ITL 99-XX.
• Yılmaz, E. 2006. Çamlıdere Barajı Havzasında Erozyon Problemi ve Risk Analizi, Ankara Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü Coğrafya Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara.