Öz
Bu araştırmanın temel amacı,
Türkiye’de TR83 bölgesinde buğday tohumluğu yetiştiriciliğinde teknik etkinliği
ölçmek ve teknik etkinliği belirleyen faktörleri ortaya koymaktır. Araştırma
verileri buğday tohumluğu yetiştiren işletmelerin tamamı olan 72 tarım
işletmesinden anket yoluyla toplanmıştır. İncelenen işletmelerin ekonomik
analizinde klasik ekonomik analiz yaklaşımları kullanılmıştır. İşletme
düzeyinde teknik etkinliğin ölçülmesinde ve etkinliği belirleyen faktörlerin
ortaya konulmasında stokastik sınır modelinden yararlanılmıştır. Etkinlik
analizi sonuçları inceleme alanında teknik etkinliğin 0.68 ile 0.96 arasında
değiştiğini ve ortalama 0.81 olduğunu göstermiştir. İncelenen işletmeler teknik
yetersizliklerini ortadan kaldırarak, üretim miktarında hiçbir azalma
olmaksızın kullandıkları girdi miktarlarını %19 oranında azaltabileceklerdir.
Buğday tohumluğu yetiştiriciliğinde tohum, gübre ve işgücü dışında kalan diğer
değişken masrafların gereğinden fazla olduğu ve bunun teknik etkinliği
düşürdüğü saptanmıştır. Eğitim, kayıt tutma durumu, aile büyüklüğü ve tohumluk üretimine
tahsis edilen alan değişkenlerinin buğday tohumluğu üretim etkinliğini
belirleyen önemli değişkenler olduğu tespit edilmiştir. İncelenen işletmelerde
kullanılan tohum miktarını ve diğer değişken masrafların hemen hemen tamamını
tohumluk yetiştiren işletmeyle sözleşme yapan tohum üretici firmalar
belirlediğinden, tohum yetiştiren firmaların tohumluk yetiştiriciliğiyle ilgili
teknik uygulamaları gözden geçirmesi ve daha doğru olan uygulamaların
işletmeler tarafından uygulanmasını sağlamaları buğday tohumluğu
yetiştiriciliğinde teknik etkinliği artırabilecektir.
Anahtar Kelimeler
Buğday tohumluğu TR83 Bölgesi Stokastik sınır modeli Teknik etkinlik
Kaynakça
- Acar Ş., 2008. Avrupa Birliği ve Türkiye’de tohumculuk sektörünün yapılanması, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı, AB Uzmanlık Tezi, Ankara
- Akdoğan İ., 2005. Ankara ili tarım işletmelerinde ıslah edilmiş buğday çeşitlerinin sertifikalı tohumluklarının kullanım düzeyleri ve işletme ekonomisine katkılarının değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Arısoy H., 2005. Tarımsal araştırma enstitüleri tarafından yeni geliştirilen buğday çeşitlerinin tarım işletmelerinde kullanım düzeyi ve geleneksel çeşitler ile karşılaştırmalı ekonomik analizi-Konya ili örneği, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Balcı E. Ö., 1993. Türkiye'de bitkisel tohumculuğun genel ve tarım işletmeleri düzeyindeki sorunları üzerine bir araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
- Battese G. E., Coelli T. J., 1995. A model for technicalin efficiency effects in a stochastic frontier production function for panel data, Empirical Economics, 20, 325-332.
- Coelli T. J., 1992. A computer program for frontier production function estimation: frontier, Version 2.0, Economics Letters, 39, 29-32.
- Coelli T. J., Rao D. S. P, Battese G. E., 1998. An introduction to efficiency and productivity analysis: Boston, USA, Kluwer Academic Publishers.
- Demirtaş B., Keleş D., 2005. Çukurova bölgesinde sebze tohumculuğunun pazarlama yapısı, Türkiye 2. Tohumculuk Kongresi, Adana, 9-11 Kasım.
- Ike P. C., 2008. Estimating production technical efficiency of Irvingia seed (ogbono) species farmers in Nsukka Agricultural zone of Enugu State, Nigeria, J. Sustainable Agric. Res., 28, 1-7.
- Khanal N. P., Maharjan K. L., Sapkota A., 2012. Technical efficiency in wheat seed production: a case study from Tarai region of Nepal, Hiroshima University, Journal of International Development and Cooperation, 19(1), 41-50.
- Srinivas T., Rizvi S. J. H., Aw-Hassan A., Manan A. R., Kadian M. S., 2012. Technical efficiency of seed potato farmers of Badakshan province of Afghanistan, Potato Journal, 39(2), 118-127.
- URL–1:http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id =1590, (Ziyaret tarihi: 10 Şubat 2017).
- URL–2:http://www.oka.org.tr/Documents/temel%20G%C3% B6stergelerle%20 TR 83. pdfhtml, (Ziyaret tarihi: 10 Ocak 2015).
- URL–3:http://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul, (Ziyaret tarihi: 10 Şubat 2017).
- Usal G., 1996. Adana ilinde bitkisel tohum üretimi yapan firmaların üretim dağıtım yapısı, sorunları ve çözüm önerileri, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
- Yağdı K., Yılmaz K., Sezer N., Aydemir T., Bağcı S. A., 2010. Türkiye’de tarla bitkileri tohumluk üretimi ve kullanımı ile tohumculuk sisteminin genel değerlendirilmesi, Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, Bildiriler Kitabı 2. Cilt, Ankara, 861-875.
Öz
Kaynakça
- Acar Ş., 2008. Avrupa Birliği ve Türkiye’de tohumculuk sektörünün yapılanması, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı, AB Uzmanlık Tezi, Ankara
- Akdoğan İ., 2005. Ankara ili tarım işletmelerinde ıslah edilmiş buğday çeşitlerinin sertifikalı tohumluklarının kullanım düzeyleri ve işletme ekonomisine katkılarının değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Arısoy H., 2005. Tarımsal araştırma enstitüleri tarafından yeni geliştirilen buğday çeşitlerinin tarım işletmelerinde kullanım düzeyi ve geleneksel çeşitler ile karşılaştırmalı ekonomik analizi-Konya ili örneği, Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
- Balcı E. Ö., 1993. Türkiye'de bitkisel tohumculuğun genel ve tarım işletmeleri düzeyindeki sorunları üzerine bir araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
- Battese G. E., Coelli T. J., 1995. A model for technicalin efficiency effects in a stochastic frontier production function for panel data, Empirical Economics, 20, 325-332.
- Coelli T. J., 1992. A computer program for frontier production function estimation: frontier, Version 2.0, Economics Letters, 39, 29-32.
- Coelli T. J., Rao D. S. P, Battese G. E., 1998. An introduction to efficiency and productivity analysis: Boston, USA, Kluwer Academic Publishers.
- Demirtaş B., Keleş D., 2005. Çukurova bölgesinde sebze tohumculuğunun pazarlama yapısı, Türkiye 2. Tohumculuk Kongresi, Adana, 9-11 Kasım.
- Ike P. C., 2008. Estimating production technical efficiency of Irvingia seed (ogbono) species farmers in Nsukka Agricultural zone of Enugu State, Nigeria, J. Sustainable Agric. Res., 28, 1-7.
- Khanal N. P., Maharjan K. L., Sapkota A., 2012. Technical efficiency in wheat seed production: a case study from Tarai region of Nepal, Hiroshima University, Journal of International Development and Cooperation, 19(1), 41-50.
- Srinivas T., Rizvi S. J. H., Aw-Hassan A., Manan A. R., Kadian M. S., 2012. Technical efficiency of seed potato farmers of Badakshan province of Afghanistan, Potato Journal, 39(2), 118-127.
- URL–1:http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id =1590, (Ziyaret tarihi: 10 Şubat 2017).
- URL–2:http://www.oka.org.tr/Documents/temel%20G%C3% B6stergelerle%20 TR 83. pdfhtml, (Ziyaret tarihi: 10 Ocak 2015).
- URL–3:http://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul, (Ziyaret tarihi: 10 Şubat 2017).
- Usal G., 1996. Adana ilinde bitkisel tohum üretimi yapan firmaların üretim dağıtım yapısı, sorunları ve çözüm önerileri, Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Adana.
- Yağdı K., Yılmaz K., Sezer N., Aydemir T., Bağcı S. A., 2010. Türkiye’de tarla bitkileri tohumluk üretimi ve kullanımı ile tohumculuk sisteminin genel değerlendirilmesi, Ziraat Mühendisliği VII. Teknik Kongresi, Bildiriler Kitabı 2. Cilt, Ankara, 861-875.
Ayrıntılar
| Bölüm | Tarım Ekonomisi |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 20 Haziran 2017 |
| Kabul Tarihi | 13 Şubat 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 32 Sayı: 2 |
