The Relationship Between Music and Power: A Theoretical and Historical Analysis

Yıl 2017, Sayı: 43, 5 - 30, 28.12.2017

Burhanettin Tatar Sümeyye Aydın

Öz

In Western and Islamic cultures, music has not only
been transformed into a 'ready to hand' object which has a use-value for
certain pre-determined purposes, but also as a way creating a high-level
aesthetic-artistic space for human existence in the world. In this article, we
will first make a theoretical analysis of the music that gains new dimensions
in the context of events such as propaganda, censorship, slavery, war,
resistance to political oppression, domination and control in popular culture.
After that, we will discuss historical-sociological analyzes of music-power
relation in Ottoman State, Turkish Republic and its post-1950 period.
Especially it is possible to say that –despite differences - music is
considered as a part of modernization or as an impetus in the experience of
modernization of the Ottoman and Republican era of Turkish culture. Music in
the post-1950 period of Turkish culture seems to have continued its
relationship with power concerning that it is produced in a different form from
a partially modernized environment. According to this, the relationship between
music and power does not mean a music practice that is only directed or
targeted by the state. At the same time, the mentioned relationship seems to be
the way for transforming the society by leading to the formation of a
perspective, namely consciousness or value judgment towards music.    

Anahtar Kelimeler

Music, Power, Modernization

Müzik ve İktidar İlişkisi: Kuramsal ve Tarihsel Bir Analiz

Öz

Batı
ve İslam kültüründe müzik, insan varlığının dünyada kendisine üst düzey bir estetik-sanatsal
mekan açma biçimi olduğu kadar, önceden belirlenmiş bazı amaçlara yönelik
kullanım değeri olan bir ‘el-altında nesneye de dönüştürülmüştür. Makalemizde
önce iktidar ile ilişkisinde sık sık propaganda, sansür, kölelik, savaş, siyasi
baskıya direnç, popüler kültürde tahakküm ve kontrol gibi olaylar bağlamında
yeni boyutlar kazanan müziğe dair teorik analizler yer alacaktır. Daha sonra
Osmanlı, Cumhuriyet ve 1950 sonrası dönemlerde müzik-iktidar ilişkisine dair
tarihsel-sosyolojik analizler yapılacaktır. Özellikle Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi
modernleşme tecrübesinde farklılıklar söz konusu olsa da- müziğin,
modernleşmenin bir parçası ya da itici gücü olarak ele alınmış olduğunu
söylemek mümkündür. 1950 sonrası dönemde ise müzik, kısmen modernleşmiş bir
ortam içerisinden geleneğin farklı bir formda üretilmesi noktasında iktidarla
olan ilişkisini devam ettirmiş görünmektedir. Buna göre müzik ve iktidar
ilişkisi, yalnızca iktidarın yönlendirdiği ya da hedeflediği bir müzik pratiği
anlamına gelmemektedir. Aynı zamanda bu ilişki tarzı, müziğe yönelik bir
perspektif, bilinç ya da değer yargısı oluşumuna yol açarak bu eksende toplumu
da dönüştürme biçiminde tezahür ediyor görünmektedir.

Anahtar Kelimeler

Müzik, İktidar, Modernleşme

Kaynakça

• Adorno, Theodor, Aesthetic Theory, trans. R. H. Kentor, Continuum, New York, 1997.
• Gilbert, Shirli, Music in the Holocaust, Oxford University Press, Oxford, 2005.
• Goehr, Lydia, “Political Music and the Politics of Music”, The Journal of Aesthetics and Art Criticism, Vol. 52, No. 1, The Philosophy of Music (Winter, 1994), ss. 99-112.
• Kramer, Lawrence, Interpreting Music, University of California Press, Berkeley, 2011.
• Kramer, Lawrence, Music as Cultural Practice: 1800-1900. Berkeley and Los Angeles: University of California Press, 1990.
• Moore, Robin D., Music and Revolution Cultural Change in Socialist Cuba, University of California Press, Berkeley, 2006.
• Muller, S.J.V.Z, Music Criticism and Adorno, IRASM 36 (2005) 1, 101-116.
• Pieslak, Jonathan R. Sound Targets : American Soldiers And Music in The Iraq War, Indiana University Press, Bloomington, 2009.
• Randall, Annie J. (ed), Music, Power, and Politics, Routledge: New York, 2005.
• Savage, Roger W. H., “Aesthetic Experience, Mimesis and Testimony”, Ricoeur Studies, https://ricoeur.pitt.edu/ojs/index.php/ricoeur/article/view/114/58 (online erişim: 21.04.2017)
• Street, John, Hague, Seth and Savigny, Heather, “Playing to the Crowd: The Role of Musicand Musicians in Political Participation”, http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/j.1467-856X.2007.00299.x/full (online erişim: 21.04.2017)
• White, Richard H R. "Shostakovich Versus The Central Committee: The Power Of Music." Clinical Medicine (London, England) 8.4 (2008): 405-409.
• Aksoy, Bülent, Avrupalı Gezginlerin Gözüyle Osmanlılarda Musiki, İstanbul: Pan Yayıncılık, 2003.
• Aksoy, Bülent, Geçmişin Musiki Mirasına Bakışlar, İstanbul: Pan Yayıncılık, 2008.
• Alimdar, Selçuk, XIX. Yüzyıldan İtibaren Osmanlı Devleti’nde Batı Müziğinin Benimsenmesi ve Toplumsal Sonuçları, Yayınlanmamış Doktora Tezi, 2011.
• Ayas, Güneş, Musiki İnkılabı’nın Soyolojisi: Klasik Türk Müziği Geleneğinde Süreklilik ve Değişim, İstanbul: Doğu Kitabevi, 2014.
• Bardakçı, Murat, Refik Bey…: Refik Fersan ve Hatıraları, İstanbul: Pan Yayıncılık, 2. Basım, 2012.
• Erol, Ayhan, Müzik Üzerine Düşünmek, İstanbul: Bağlam Yayıncılık, 2. Basım, 2015.
• Frkovich, Andi, “Musical Transculturation: A Challenge to the Kemalist National Identity”, http://juhood.wix.com/juhood#!musical-transculturation/cmm, online erişim: 07.12.2015.
• İnalcık, Halil, Has-bağçede ‘ayş u Tarab: Nedimler, Şairler, Mutribler, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2. Basım, 2016.
• Koytak, Ahmet Selim, 19. Yüzyılda İstanbul’da Osmanlı Makam Müziğinin Yapıldığı Mekanlar ve Batılılaşma’nın Bu Müzik Mekanları Üzerine Etkileri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2010.
• Küçükkaplan, Uğur, Arabesk: Toplumsal ve Müzikal Bir Analiz, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2013.
• Küçükkaplan, Uğur, Türkiye’nin Pop Müziği, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2015.
• Öztürk, Serdar, Cumhuriyet Türkiyesi’nde Kahvehane ve İktidar (1930–1945), İstanbul: Kırmızı Y., 2006.
• Refiğ, Gülper, A. Adnan Saygun ve Geçmişten Geleceğe Türk Musikisi, Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1991.
• Stokes, Martin, Türkiye’de Arabesk Olayı, İstanbul: İletişim Yayınları, 4. Baskı, 2016.
• Woodard, Kathryn, “Music Mediating Politics in Turkey: The Case of Ahmed Adnan Saygun”, Comparative Studies of South Asia, Africa and the Middle East, Vol. 27, no. 3, 2007, ss. 552-62.