Local Taxation

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 17, 1705 - 1734, 31.03.2019

Taha Emre Çiftçi İbrahim Organ

https://doi.org/10.26466/opus.530820

Öz

Taxation is the financial obligation imposed on
persons depending on the sovereignty power to provide income for the purpose of
realizing public services. States want to obtain tax revenues for the purpose
of public services. Tax revenues can be financed by the management of tax
revenues. The effective management of tax revenues is of great importance for
the realization of financial, economic and social objectives of states. The
realization of these objectives in the management of ineffective tax revenues
may be difficult for the states. While the management of tax revenues is
generally carried out by the central administration, the administration authority
of tax income in some states can be transferred to local administrations.
Political, historical and economic reasons are included in the transfer of tax
revenues management to local administrations. The authority of management of
tax revenues transferred to local administrations reveals the concept of local
taxation. With local taxation, local administrations are given the right to
take decisions in the management of tax revenues. In this study, local taxation
approaches have been tried to be considered within the scope of taxation
authority given to local administrations. With local taxation, local
administrations may have some advantages, while at the same time some
disadvantages may arise.

Anahtar Kelimeler

Localization, Local Taxation, Financial Autonomy

Yerel Vergileme

Öz

Vergileme, devletlerin kamusal hizmetlerini
gerçekleştirebilmesi amacıyla gelir sağlamak için egemenlik gücüne bağlı olarak
kişilere konulan mali yükümlülüklerdir. Devletler, kamu hizmetlerinin
karşılanması amacıyla vergi geliri elde etmek istemektedirler. Vergi
gelirlerinin kamu harcamalarını finanse edebilmesi etkin bir şekilde vergi
gelirlerinin yönetilmesine bağlıdır. Vergi gelirlerinin etkin bir şekilde
yönetimi devletlerin mali, ekonomik ve sosyal amaçlarının gerçekleştirilmesi
için büyük önem arz etetmektedir. Etkin olmayan vergi gelirlerinin yönetiminde
bu amaçların gerçekleştirilmesi devletler acısından zorlaşabilmektedir. Vergi
gelirlerinin yönetimi genel olarak merkezi idare tarafından yürütülmekle
birlikte bazı devletlerde vergi gelirinin yönetim yetkisi yerel idarelere
devredilebilmektedir. Vergi gelirleri yönetiminin yerel idarelere
devledilmesinde siyasi, tarihi ve ekonomik nedenler yer almaktadır. Yerel
idarelere devredilen vergi gelirlerinin yönetim yetkisi yerel vergileme
kavramını ortaya çıkarmaktadır. Yerel vergileme ile yerel idarelere vergi
gelirlerinin yönetiminde karar alma hakkı verilmektedir. Bu çalışmada yerel
idarelere verilen vergilendirme yetkisi kapsamında yerel vergilemeye ilişkin
yaklaşımlar ele alınmaya çalışılmıştır. Yerel vergileme ile birlikte yerel
idareler bazı avantajlara sahip olabilirken aynı zamanda bazı dezavantajlar da
ortaya çıkabilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yerelleşme, Yerel Vergileme, Mali Özerklik

Kaynakça

• Acar İ. A., Kitapcı, (2009). Bir mali yerelleşme deneyimi olarak İsveç. Maliye Dergisi, 157, 85-105.
• Aktan, C. C. (2012). Vergi psikolojisinin temelleri ve vergi ahlakı. Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası, Ocak, 14-22.
• Aktan, C., C., vd., (2012). “Yeni” maliye değişim çağında kamu maliyesi: Yeni trendler, yeni paradigmalar, yeni öğretiler. Ankara: Yeni Perspektifler.
• Alm J., Jackson B. R.,Mckee M. (1992). Estimaitng the determinants of taxpayer compliance with experimental data. National Tax Journal, 45(1), 107-114.
• Arıkboğa, Ü. (2015). Türkiye’de yerel vergi yönetimi. Maliye Dergisi, 168, 1-19.
• Avcı, İ. (1999). Üniter devlet yapısı içinde vergilerin merkezi ve mahalli idareler arasında dağılımı. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Backhaus J. G., Wagner R. E. (2004). Handbook of public finance. Boston/Dordrecht/New York/London: Kluwer Academic Publishers,.
• Çetinkaya, Ö. (2011). Mahalli idareler maliyesi. Bursa: Ekin Basım-Yayın-Dağıtım, 2. Baskı.
• Demirbaş, T., ve Çetinkaya, Ö. (2010). “Belediye Gelir Türü Olarak Motorlu Taşıtlar Vergisi Önerisinin Tartışılması”, Mahalli idareler maliyesi üzerine yazılar, Ed: Fiğen Altuğ, Özhan Çetinkaya ve Selçuk İpek, Ekin Bas. Yay. Dağıtım, Bursa, ss: 117-130.
• Dulupçu, M. A., Özkul, G., Ünlü, H., Sayin, M. (2014). Yerel yönetimlerin vergilendirme yetkisine ilişkin değerlendirmeler. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 27-54.
• Ebel, R. D. ve Yılmaz, S. (2002). Concept of fiscal decentralization and worldwide overview. World Bank Institute Working Paper, No. 30346.
• Eryılmaz, B., (1997). Yerel yönetimlerin yeniden yapılandırılması. İstanbul: Birleşik Yayıncılık.
• Falay, N., (2009). Yerel yönetimler. TC Anadolu Üniversitesi Yayın no: 1754.
• Güner, A., (2006), “Yönetimler arası gelir bölüşümü: Temel ilke ve uygulamalar”, Mali yerelleşme, teori ve uygulamalar üzerine yazılar. Ayşe Güner ve Serdar Yılmaz (Der.), İstanbul: Marmara Üniversitesi Yerel Yönetimler Araştırma ve Eğitim Merkezi ve Güncel Yayıncılık Yayınları.
• Ipek, S., (2010). Yerel vergiler ve vergi uyumu, mahalli idareler maliyesi üzerine yazılar. Ekin Yayınevi.
• King, D., (1984). Fiscal tiers - The economics of multi-level government. London: Allen and Unwin.
• Koyuncu, B. (2000). Yerel özerklik: Modeller ve uygulamalar. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(1), 97-117.
• Litvack, J., Seddon J. (ed.), (1999). Decentralization briefing notes, Dennis Randielli, World Bank Institute Working Papers, The World Bank.
• Lockwood, B., (2005). Fiscal decentralization: A political economy perspective. Warwick Economic Research Papers, January, No, 721.
• Musgrave R. A. ve Musgrave P.B., (2007). Public finans in theory and practice. İstanbul: Literatür Yayıncılık.
• Nacar, B. (2005). Yerel Yönetimlerin mali krizi üzerine kuramsal açıklamalar: Nedenler, öneriler ve bir değerlendirme. Akdeniz Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, 9, 202-247.
• Nacar, B. (2005). Yerel vergi düzeni: Kuramsal temelleri ve Türkiye uygulaması üzerine bir değerlendirme. İstanbul Üniversitesi, İktisat Fakültesi, Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, Prof. Dr. Türkan Öncel’e Armağan, 47. Seri, ss. 158-177.
• Nadaroğlu, H. (1978). Mahalli idareler felsefesi ekonomisi uygulaması. İstanbul: Samet Matbaası.
• Nadaroğlu, H. (2001). Mahalli idareler, Yenilenmiş 7. Bası, İstanbul: Beta Basım.
• OECD (1999). Taxing powers of state and local government, OECD Tax Policy Studies, No, 1, Paris.
• Öncel, S. Y. (1992). Mahalli idareler maliyesi. İstanbul: Filiz Kitapevi.
• Öner, Ş. (1999). Türkiye'de merkezi yönetim ile belediyeler arasındaki ilişkilerin yasal-siyasal ve ekonomik analizi. Türk İdare Dergisi, 414, 211-225
• Öz E., Yaraşır S. (2009). Global bir kavram vergi rekabeti. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 52. Seri,Prof. Dr. Şerafettin Aksoy'a Armağan, http://www.journals.istanbul.edu.tr/tr/index.php/iktisatmaliye/article/view/177, (10.02.2014).
• Öz, N. S., (2012). Anayasa mahkemesinin belediye meclislerinin vergilendirme yetkisiyle ilgili kararına ilişkin bir değerlendirme. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 67(4), 63-88.
• Pustu, Y. (2005). Yerel yönetimler ve demokrasi. Sayıştay Dergisi, 57, 121-134.
• Sakınç, S. (2001). Yerel yönetimler ekonomisi. Manisa: Emek Matbaası.
• Şataf, C. (2005). Türkiye’deki belediyelerin borçlanması: Isparta belediyesi örneği. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
• Stiglitz, J. E. (1994). Kamu kesimi ekonomisi, (Çev: Ömer F. BATIREL), İstanbul: Marmara Üniversitesi İİBF Yayın No: 396.
• Stiglitz, J. E. (1999). Economics of the public sector. Third Edition, New York/London: W.W. Norton&Company.
• Tiebout, C. M. (1956). A pure theory of local expenditures. The Journal of Political Economy, 64(5), 416-424.
• Toksöz F., Özgür A. E., Uluçay Ö., Koç L., Atar G. ve Akalın N. (2009). Yerel yönetim sistemleri, TESEV Yayınları, Ağustos.
• Topal, A. K., (2004). Belediyelerin özgelirlerinin arttırılmasında vergilendirme yetkisi: Ülkeler arası bir karşılaştırma. Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 18 (4-4), 119- 142.
• Torgler B., Schneider F. ve Schaltegger C. A. (2009). Local autonomy, taxmorale and the shadow economy. Public Choice, 144(1‐2), 293‐321.
• Tortop N. (1984). Mahalli idareler. Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları No: 211.
• Tortop, N. (1996). Yerel yönetimler maliyesi (Görev ve Kaynak Bölüşümü). Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü, Ocak, Birinci Baskı.
• Turhan, S. (1998). Vergi teorisi ve politikası. İstanbul: Filiz Kitapevi.
• Ulusoy A., Aydemir T. (2009). Yerel yönetimler ve mali özerklik: Türkiye ve OECD ülkelerinin karşılaştırılmalı analizi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12 (21), 259-287.
• Yakar, S., ve Gündüz, O. İ., (2014). Türkiye’de belediyelerin vergilendirme yetkisi: “Var” mı “Yok” mu işte bütün mesele bu”. Sayıştay Dergisi, 92, 117-141.