Görme Yetersizliği Olan Lisans Öğrencilerinin Sınıf İçi Ölçme-Değerlendirme Süreçlerinin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 3, 423 - 450, 01.09.2018

Ömer Kamış Ergül Demir

https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.334802

Cited By: 7

Öz

Bu araştırmanın amacı,
2015/2016 eğitim öğretim döneminde Ankara ilindeki üniversitelerin çeşitli
fakülte ve bölümlerinde öğrenim gören ve görme yetersizliğine sahip
öğrencilerin sınıf içi ölçme-değerlendirme süreçlerini öğretim elemanı ve
öğrenci görüşlerine göre incelemektir. Araştırma nitel araştırma yaklaşımıyla ve
betimsel fenomenoloji deseninde yürütülmüştür. Çalışma grubunun
oluşturulmasında kartopu örnekleme kullanılmıştır. Çalışma grubunu 17 görme yetersizliği
olan öğrenci ile 3 öğretim elemanı oluşturmuştur. Araştırmanın verileri, yarı
yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Verilerin analizinde betimsel
analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın öne çıkan bulgularına göre, görme yetersizliğine
sahip öğrenciler ölçme-değerlendirme süreçlerinde zaman, uygulama, soru ve
materyal anlamında güçlükler yaşamaktadır. Görme yetersizliğine sahip
öğrencilerin öğretim elemanlarından ve üniversite yönetiminden çeşitli
beklentileri vardır. Görme yetersizliği olan öğrencilerin ölçme-değerlendirme
süreçlerinde güçlükler yaşadığı, bu güçlüklerin öğrencilerin görme düzeylerine
göre farklılaştığı, bu öğrencilerin normal öğrenciler gibi değerlendirilmemesi
gerektiği ve görme yetersizliği olan öğrencilerin gerçek başarılarını
gösterebilmeleri için ölçme-değerlendirme süreçlerinde bu güçlükleri giderici ve
nitelikli önlemler alınması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

görme engelli, ölçme değerlendirme süreci, güçlükler, nitel araştırma, fenomenolojik desen

Kaynakça

• Andrew A, O. (2015). The challenges of educating the visually impaired and quality assurance in tertiary institutions of learning in Nigeria. International Journal of Educational Administration and Policy Studies, 7(7), 129-133.
• Aydın, E. A. (2011). Görme engelli üniversite öğrencilerinin bilgiye erişim sorunları [Information retrieval problems of visually impaired university students](Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Başkurt, B. (2015). Görme engelli ilkokul öğrencileri için yeni ürün geliştirme sürecinde tasarım: yenilenebilir Braille ekranlı elektronik okuyucu örneği [Design in new product development process for visually impaired primary school students: Example of electronic reader with refreshable braille display] (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Bryant, D. P., Smith, D. D. ve Bryant, B. R. (2008). Teaching students with special needs in inclusive classrooms. Boston: Pearson.
• Burcu, E. (2002). Üniversitede okuyan özürlü öğrencilerin sorunları: Hacettepe-Beytepe Kampüsü öğrencileri örneği [Problems of students with disabilities reading at university: A sample of Hacettepe-Beytepe Campus students.]. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 19(1), 83-103.
• Çarkacı-Çakmak, S. (2005). Görme engelli öğrencilerin matematik işlemlerini yapmalarında küptaş kasa ve Braille daktilonun kullanışlılığının incelenmesi [In the visually handicapped education an investigation of the usage of the braille cubes and the braille typewriter during the mathematical calculation] (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Demirci, Z. F. (2012). Türkiye’de görme engelliler ortaokullarında öğretmen görüşlerine göre müzik dersi kazanımlarının gerçekleşebilme durumu [The achievability status of music lesson attainments in sight-disabled peoples secondary schools in Turkey according to the opinions of teachers] (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Doğanay, Ç. (2014). Görme engelli çocuklarda öykü anlama becerilerini kazanmada doğrudan öğretim yöntemiyle sunulan hikaye haritasının etkililiği [The effect of using story map with direct instruction education method to get comprehension abilities for seeing handicap children] (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Eğitimde Görme Engelliler Derneği (2015). Üniversitelerde engellilere yönelik erişilebilirlik hususunda mevcut durum analizi 2014-2015 [Current situation analysis on accessibility to disability in universities 2014-2015]. Ankara: Eğitimde Görme Engelliler Derneği.
• Eripek, S. (2005). Özel eğitim [Special education]. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi AÖF Yayınları.
• Erkuş, A. (2013). Davranış bilimleri için bilimsel araştırma süreci [Scientific research process for behavioral sciences]. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Ersoy, A. F. (2016). Fenomenoloji. A. Saban ve A. Ersoy (Ed.). Eğitimde nitel araştırma desenleri [Qualitative research patterns in education] (s. 51-105). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Gürsel, O. (2013). Görme yetersizliği olan öğrenciler. İ. H. Diken (Ed.). Özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim [Students with special education needs and special education]. (s. 217-249). Ankara: Pegem Akademi.
• Haytabay-Sosun, T. (2011). Görme engelli öğrencilerin okuma etkinliğinde dikkatlerini sürdürme becerileri üzerine kendini izleme tekniğinin etkililiği [The effects of self-monitoring on on-task behaviours of students with visual impairments in reading activities] (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Karaca, S. (2006). Görme engelli ergenlerin saptanan gereksinimlerine yönelik geliştirilen eğitim programının etkililiğinin değerlendirilmesi [Evalution of effectiveness of the educational program developed towards determined needs of blind adolescents] (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Karakoç, T. (2002). Görme engelli öğrencilere matematikte sözlü problem çözümünün öğretiminde doğrudan öğretim yaklaşımına göre hazırlanan öğretim programının akranlar aracılığıyla sunulmasını etkililiği [The effectiveness of teaching peer-to-peer teaching programs prepared according to the direct teaching approach in the teaching of verbal problem solving in mathematics to visually impaired students] (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Küçüközyiğit, M. S. (2014). Görme engelli öğrencilerde matematikte çarpa işlem akıcılığını arttırmada kendini izleme tekniğinin etkililiği [Effectiveness of the self monitoring technique in increasing mathematics multiplication fluency of students with visual impairments] (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Merriam, S. B. (2015). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber [Qualitative research a guide to design and practice] (S. Turan, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. (2009).
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). An Expanded Sourcebook Qualitative Data Analysis. London: Sage Publications.
• Milli Eğitim Bakanlığı. (2006). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Milli eğitim temel kanunu. (1973, Haziran 14). Resmi Gazete, s. 5101-5113.
• Ozarkan, H. B., Kucam, E. ve Demir, E. (2017). Merkezi ortak sınav matematik alt testinde değişen madde fonksiyonunun görme engeli durumuna göre incelenmesi [An Investigation of Differential Item Functioning According to the Visually Handicapped Situation for the Central Joint Exam Math Subtest]. Curr Res Educ, 3(1), 24-34.
• Özyürek M. (1998) Görme Engelliler [Visually Impaired]. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Polat, C. (1996). Görme engelli öğrencilere saati söyleme, temel çarpma ve uzunluk ölçüsü öğretiminde doğrudan öğretim yöntemi ile sunulan bireyselleştirilmiş öğretim materyalinin etkililiği [Effectiveness of individualized instructional material presented by direct teaching method for teaching time, basic multiplication and length measurement to visually impaired students] (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Sarı, H. (2005). Selçuk üniversitesinde öğrenim gören bedensel engelli ve görme engelli öğrencilerin karşılaştıkları sorunlar ve çözümüne yönelik çağdaş öneriler [Problems of physically impaired and visually impaired students who are studying at Selçuk University and contemporary suggestions]. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 13. 315-333.
• Şafak, P. (1996). Görme engelli öğrencilerde sınıf içi uygulama olan çalışma davranışlarını arttırmada dönüştürülebilir sembol pekiştireç uygulamasının etkililiği [Effectiveness of transformable symbol reinforcement application in increasing working behaviors, which is classroom practice in visually impaired students] (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Şahin, R. (2013). Okul öncesi dönem görme engelli çocukların oyun çeşitlilik ve karmaşıklık düzeyini artırmada genişletme tekniğinin etkililiği [Effectiveness of Play Expansions in Increasing Play Diversity and Complexity of Preschool Children with Visual Impairments]. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. 16 (2), 125-147.
• Şahin, Y. L. (2011). Görme engelli öğrencilerin eğitiminde kullanılabilecek bir ses ile görme sisteminin oluşturulması [Development of a system to sustain seeing with sound for the education of visually impaired students] (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Şendurur, Y. (2016). Görme engelli müzik öğretmenlerinin görme engelli öğrencilerin çalgı eğitimi dersi sürecine ilişkin görüşleri [Aspect of vısually handıcapped musıc teachers about vısually handıcapped musıc students musıc ınstrument educatıon lecture process]. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 16 (İpek Yolu Özel Sayısı), 2477-2488.
• Şenel, S. (2015). Görme engelli öğrencilerin üniversite giriş sınavı deneyimleri [Experiences of visually ımpaired students in university entrance exam]. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Araştırmaları Dergisi. 1 (1). 1-17.
• Tavşancıl, E., Uluman, M. ve Furat, E. (2012, Eylül). Görme engelli öğrencilerin üniversite giriş sınavında karşılaştığı sorunlar ve çözüm önerileri [Problems and solution proposals visually impaired students face in university entrance examination]. Eğitimde Ve Psikolojide Ölçme Ve Değerlendirme III. Ulusal Kongresi’nde sunulan bildiri, Bolu.
• Tanrıkulu, M. (2010). Kaynaştırma ortamlarında öğrenim gören 9.sınıf total görme engelli öğrencilere harita bilgisinin öğretim [Map information teaching for the total visually impaired students of 9th grade in integrated education environments] (Yayımlanmış Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/ adresinden alınmıştır.
• Tazebaş, B. (2000). Görme engelli öğrencilere belirlenen rotalar boyunca bağımsız hareketlerin kazandırılmasında fiziksel yardım ve sözel ipucuyla sunulan bireyselleştirilmiş rota öğretim materyalinin etkililiği [The effectiveness of individualized route teaching materials presented with physical help and verbal clue to visually impaired students in gaining independent movements along designated routes] (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Tuncer, T. (1994). Görme engelli öğrencilere basamak değeri ve eldeli toplama öğretiminde basamaklı öğretim yöntemiyle sunulan bireyselleştirilmiş öğretim materyalinin etkililiği [The effectiveness of individualized instructional materials presented by stepped teaching method in teaching digit value and addition with carry to visually impaired students] (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Uğurlu, S. ve Çobanoğlu-Aktan, D. (2016, Eylül). Görme engelli öğrencilere istatistik öğretiminde karşılaşılan sorunlar [Problems in statistical teaching of visually impaired students]. Uluslararası Çağdaş Eğitim Araştırmaları Kongresinde sunulan bildiri, Muğla.
• Uzun, E. (2007). Görme engelliler için basılı doküman yorumlama ve seslendirme sisteminin gerçekleştirilmesi [Implementation of written document interpreting and vocalization system for visually handicapped people] (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Yıldız, H. (2004). Görme engellilerde tarih eğitimi (öğretmen ve öğrenci görüşleri temelinde) [Education of history of the blind] (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Amerika Görme Engelliler Derneği (2015). Louis Braille’nin hayatı ve mirası konulu yazısı. http://www.afb.org/louisbraillemuseum/braillegallery.asp?FrameID=179 adresinden elde edilmiştir.