Görme Yetersizliği Olan ve Olmayan Öğretmenlerin Örgütsel Destek ve Örgütsel Adalet Algıları

Yıl 2018, Cilt: 19 Sayı: 3, 511 - 530, 01.09.2018

Şule Polat

https://doi.org/10.21565/ozelegitimdergisi.357697

Cited By: 2

Öz

Bu
araştırmada engelli olmayan öğretmenler ve görme engelli öğretmenlerin
görüşlerine bağlı olarak algılanan örgütsel destek ve örgütsel adalet algısı
ilişkisi incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2016-2017 eğitim öğretim
yılı bahar döneminde görev yapan 154 görme engelli öğretmen ve 278 engelli
olmayan öğretmen oluşturmaktadır. Araştırma verileri “Örgütsel Adalet Algısı
Ölçeği” ve “Örgütsel Destek Ölçeği” ile toplanmıştır. Katılımcılardan toplanan
veriler aritmetik ortalama, standart sapma, t-testi, Anova, doğrulayıcı faktör
analizi (DFA), Pearson korelasyon ve regresyon analizi ile çözümlenmiştir. Sonuç olarak,
çalışma bulguları bir bütün olarak değerlendirildiğinde, öğretmenlerin örgütsel
adalet algısı yaşadıkları; bu örgütsel adalet algısının cinsiyete, mesleki
kıdeme, görme engelli olma ya da engelli olmama durumuna göre ve medeni duruma
göre farklılık göstermemekle birlikte, öğretmenin örgütsel destek algısı
üzerinde etkisi olduğu görülmüştür. Örgütsel desteğin de mesleki kıdem, medeni
duruma, görme engelli olma ya da engelli olmama durumuna göre farklılık
göstermediği buna karşın erkek öğretmenler lehine farklılık gösterdiği tespit
edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

görme engelli, engelli olmayan, destek, adalet

Kaynakça

• Akalın, Ç. (2006). Duygusal örgütsel bağlılık gelişiminde çalışanların algıladığı örgütsel destek ve ara değişken olarak örgüt temelli öz- saygı. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Akanbi, P, Ofoegbu, A. & Eugene, O. (2013). Impact of perceived organizational justice on organizational commitment of a food and beverage firm ın Nigeria. International Journal Of Humanities And Social Science, 3(14) , 207-218. Akgeyik G, (2014). Anadolu liselerinde görevli yönetici ve öğretmenlerin örgütsel adalet algıları (Diyarbakır ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır. Akın, M. (2008). Örgütsel Destek, Sosyal Destek Ve İş/Aile Catışmalarının Yaşam Tatmini Üzerindeki Etkileri. Erciyes Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Dergisi, 25(2), 141-170. Aselage, J. & Eisenberger, R. (2009). Perceived organizational support and psychological contracts: A theoretical integration. Journal of Organizational Behavior, 24, 491-509. Ambrose, M.L. ve Schminke, M. (2003). Organizational structure as a moderator of the relationship between procedural justice, ınteractional justice, perceived organizational support and supervisory trust. Journal of Applied Psychology, 88(2), 295- 305. Atalay, İ. (2005). Örgütsel vatandaşlık ve örgütsel adalet. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar. Ay, B. (2007). Öğretmenlerin öz-yeterlikleri ve örgütsel vatandaşlık davranışı. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Afyonkarahisar Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar. Bakan, İ. ve Kefe, İ. (2012). Kurumsal açıdan algı ve algı yönetimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, İİBF Dergisi, 2 (1). Beheshtifar, M. ve Hosseini, H. B. (2013). To promote employees commitment via perceived organizational support. Int. J. Acad. Res. Bus. Soc. Sci, 3(1), 307 Cohen Charash, Y. & Spector, P. E. (2001). The role of justice in organizations: A meta- analysis. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 86(2), 278-321. Çelebi, N., Vuranok, T. T. ve Asan, T. (2015). Bazı demografik değişkenler açısından ilkokul öğretmenlerinin örgütsel adalet algıları. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(1), 24-35. Çakır, Ö. (2001). İşe bağlılık olgusu ve etkileyen faktörler. Seçkin Yayınevi, Ankara Naumann, S.E., Bennett, N., Bies, R.J. ve Martin, C.L. (1998). Laid off but stil loyal: the ınfluence of perceived justice and organziational support. International Journal of Conflict Management, 98(9), 356-368. Ceylan, A. ve E P.B. Şenyüz (2003). Algılanan örgütsel destek ve dahil olma-dışlanma algısının örgütsel bağlılığa etkisi-sigorta sektöründe bir araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 14(44), 57-62. Çetin, F., K. Hazır ve N. Basım, (2013) The interaction between supportive organizational culture and psychological capital: The mediating role of locus of control. Hacettepe University Journal of Economics and Administrative Sciences, 31(1), 31-52. Greenhaus, J.H., Bedeian, A.G. ve Mossholder, K.W. (1987). Work experiences, job performans, and feelings of personal and family well-being. Journal of Vocational Behavior, 31, 200-215 Gilbride, D. D., Stensrud, R., Ehlers, C., Evans, E. & Peterson, C.(2000). Employers' attitudes toward hiring persons withdisabilities and vocational rehabilitation services, Journal of Rehabilitation, 66(4), 17--23. Gök, D.( 2014). İlkokul ve ortaokullarda görevli öğretmenlerin örgütsel adalet ve örgütsel bağlılık algılarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi (Şahinbey/Gaziantep örneği). Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Gaziantep. Gül, A.L. (2010). Lise öğretmenlerinin algılarına göre örgütsel destek: Ankara ili örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Eğriboyun, D. (2013). Ortaöğretim okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerin örgütsel güven ve örgütsel destek algıları arasındaki ilişki. Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, 1(12), 17-43. Eisenberger R., Armeli S., Rexwinkel B., Lynch P. D., Rhoades L. (2001). Reciprocation of perceived organizational support. Journal of Applied Psychology, 86, 42-51 Eisenberger, R., Huntington R., Hutchison S. ve Sowa, D. (1986). Perceived Organizational Support. Journal of Applied Psychology, 7, 500–507. Erkol, H. (2015). Ortaöğretim öğretmenlerinin algıladıkları örgütsel desteğin bireysel özelliklerine göre incelenmesi. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 3(1), 1-17. Fındık, Mehtap (2011). Algılanan örgütsel desteğin, örgütsel özdeşleşme ve işten ayrılma niyetine etkisi araştırması: Konya aile hekimleri örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya. Hoy, W. K., & Miskel, C. (2008). Educational administration: Theory, research,and practice. (8th Ed.). New York: McGraw Hill. Hoy, W. K., & Tarter, C. J. (2004). Organizational justice in schools: No justice without trust. Journal of Educational Management, 18(4), 250-259. İşleyici, K. (2015). Örgütsel adalet ve örgütsel sessizlik arasındaki ilişkinin incelenmesi (Zonguldak İli Örneği), Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bolu. Kalağan, G. (2009). Araştırma görevlilerinin örgütsel destek algıları ile örgütsel sinizm tutumları arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Antalya Kaplan, M. ve Öğüt, A. (2012). Algılanan örgütsel destek ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin analizi: Otel işletmelerinde bir uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 387401. Marjani, A., & Ardahaey, F. (2012). The relationship between organizational structure and organizational justice. Asian Social Science, 8(4), 124-130. Moorman, R.H., Blakey, G.L. & Niehoff, B.P. (1998). Does perceived organizational support mediate the relationship between procedural justice and organizational citizenship behavior. The Academy of Management Journal, 41(3), 351- 357 Nayır, F. (2011). İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretmenlere sağlanan örgütsel desteğe ilişkin görüşleri, öğretmenlerin örgütsel destek algısı ve örgütsel bağlılıkla ilişkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara Öztuğ, Ö. ve Baştaş, M. (2012). Öğretmenlerin örgütsel adalet konusundaki algılarının örgütsel bağlılıkları üzerindeki etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı 2, 125-133. Polat, S., ve Aktop, E. (2010). Öğretmenlerin duygusal zekâ ve örgütsel destek algılarının girişimcilik davranışlarına etkisi. Akademik Bakış Dergisi, (22), 1-19. Restad , R. O. (1972). A survey of attitudes held by school administrators toward blind teacher applicants. A Thesis Presented to the Graduate Faculty Moorhead State College. Revathi, M. & Naomi, G. V. (2016). Admınıstrators attıtude towards vısually ımpaıred teachers. International Education & Research Journal, 2(4), 94-95. Rhoades, L., & Eisenberger, R. (2002). Perceived organizational support: A review of the literature. Journal of Applied Psychology, 87(4), 698-714. Rhoades, L., Eisenberger, R., & Armeli, S. (2001). Affective commitment in the organization: The contribution of perceived organizational support. Journal of Applied Psychology, 86, 825-836. Robbins, S. & Judge, T. (2012). Örgütsel davranış. İstanbul: Nobel Yayınları. Selçuk, G. (2003). Örgütsel desteğin çalışanların iş ile ilgili tutumlarına etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İzmir Tokmark, I., Turen, U., & Gökmen, Y. (2012). Exploring the effects of human resources management practices on organizational performance and the mediating role of perceived organizational support: An empirical research on Turkish SMEs. European Journal of Social Sciences, 36 (2), 253-262. Tokgöz, N. (2011). Örgütsel sinizm, örgütsel destek ve örgütsel adalet ilişkisi: elektrik dağıtım işletmesi çalışanları örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2), 363-387. Uğurlu, C. T. (2008). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel bağlılık düzeylerine yöneticilerinin etik liderlik ve örgütsel adalet davranışlarının etkisi (Hatay ili örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya