İstanbul Ömerli ham suyunda dezenfeksiyon amaçlı klor dioksit kullanımının dezenfeksiyon yan ürün (DYÜ) oluşumuna etkisinin araştırılması

Yıl 2017, Cilt: 23 Sayı: 3, 298 - 303, 30.06.2017

Edip Avşar Seval Gaye Karadağ İsmail Toröz Asude Hanedar

Öz

Günümüzde
içme ve kullanma sularının dezenfeksiyonunda yaygın olarak kullanılan klor,
sudaki organik maddelerle etkileşerek insan sağlığı açısından istenmeyen
dezenfeksiyon yan ürünlerini oluşturmaktadır. Bu nedenle son yıllarda klora
alternatif olarak, klor dioksitin dezenfektan olarak kullanılabilirliği
konusundaki araştırmaların arttığı görülmektedir. Suyun klor dioksitle
dezenfeksiyonu sonrasında suda klorit ve klorat inorganik yan ürünleri
oluşmaktadır. Klorit’in toplam maksimum konsantrasyonu Amerika Çevre Ajansı (USEPA)
tarafından 1 mg/L, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından ise sınır değeri 0.7
mg/L olarak verilmiştir. Ülkemizde ise klor dioksit kaynaklı yan ürünler için
henüz bir sınır değer bulunmamaktadır. Bu çalışmada, Aralık ve Şubat aylarında
olmak üzere Ömerli ham suyundan numune alınmıştır. Numunelere sırasıyla, 0.25;0.50;0.75;1;1.25
ve 1.5 mg/L klor dioksit dozlanmıştır. Dozlamayı takiben; dezenfeksiyon yan
ürünleri olan klorit, klorat, THM’ler, HAA’lar ve su kalite parametreleri
olarak da toplam organik karbon (TOK), klorür, florür, bromür, sülfat ve nitrat
parametreleri ölçülmüştür. Ayrıca dezenfeksiyon yan ürün oluşumunda pH ile
temas süresinin etkisi incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Dezenfeksiyon yan ürünleri, Klor dioksit, Klorat, Klorit.

Kaynakça

• Oğur R, Tekbaş ÖF, Hasde M. Klorlama Rehberi-İçme ve Kullanma Sularının Klorlanması. Ankara, Türkiye, Gülhane Asker Tıp Akademisi, 2004. Health Canada. “Guidelines for Canadian Drinking Water Quality: Guideline Technical Document-Chlorite and Chlorate”. Ontario, Canada, 4142 2008. Gagnon GA, Rand JL, O’leary KC, Rygel AC, Chauret C, Andrews RC. “Disinfectant efficacy of chlorite and chlorine dioxide in drinking water biofilms”. Water Research, 39(9), 1809-1817, 2005. Deininger RA, Ancheta A, Ziegler A. “Chlorine Dioxide”. Regional Symposium on Water Quality: Effective Disinfection; Lima, Peru 27-29 October 1998 Hoehn RC, Shorney-Darby H, Neemann J. White’s. Handbook of Chlorination and Alternative Disinfectants”. 5th ed. Canada, John Wiley & Sons, 2010. Yang X, Guo W, Lee W. “Formation of disinfection byproducts upon chlorine dioxide peroxidation followed by chlorination or chloramination of natural organic matter”. Chemosphere, 91(11), 1477-1485, 2013. Ellenberger CS. Water Quality Impacts of Pure Chlorine Dioxide Pretreatment at The Roanoke County (Virginia) Water Treatment Plant. MSc Thesis, The Faculty of the Virginia Polytechnic Institute and State University, Blacksburg, Virginia, 1999. United States Environmental Protection Agency. ”Alternative Disinfectants and Oxidants Guidance Manual”. Washington, DC, USA 815-R-99014, 1999. World Health Organization “Chlorite and Chlorate in Drinking-Water Background Document for Development of WHO Guidelines for Drinking-Water Quality”, Geneva Switzerland 05.08/86 2005. Katz A, Narkis N. “Removal of chlorine dioxide disinfection by products by ferrous salts”. Pergamon, 35(1), 101-108, 2001. Hsu M, Wu MY, Huang T, Liao CH. “Efficacy of chlorine dioxide disinfection to non-fermentative gram-negative bacilli and non-tuberculous mycobacteria in a hospital water system”. Journal of Hospital Infection, 93(1), 22-28, 2016. Korn C. Development of Chlorine Dioxide-Related By-Product Models for Drinking Water Treatment. MSc Thesis, University of Toronto, Department of Civil Engineering, Canada, 1998. Rook JJ. ”Formation of haloforms during chlorination of natural waters”. Water Treatment and Examination, 23, 234-243, 1974. Gates DJ. The Chlorine Dioxide Handbook. 2nd ed. Water Disinfection Series, AWWA, Philadelphia, USA, 1998. Hofmann R, Andrews RC, Ye Q. “Comparison of spectrophotometric methods for measuring chlorine dioxide in drinking water”. Environmental Technology, 19(8), 761-773, 1998. Avşar E. İstanbul Yüzeysel Su Kaynaklarındaki Doğal Organik Maddelerin Kimyasal ve Fiziksel Fraksiyon Dağılımlarının İncelenmesi ve Fraksiyonların DYÜ Oluşumundaki Etkinliklerinin Belirlenmesi. Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul, Türkiye, 2013. Çakmakçı M. “Büyükçekmece İşletme Müdürlüğü’nde Klor Dioksitin Dezenfektan Olarak Kullanılabilirliğinin Araştırılması Projesi”. İSKİ Su Arıtma Daire Başkanlığı İstanbul, Türkiye, 2010. TC. Sağlık Bakanlığı. “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkındaki Yönetmelik”. Ankara, Türkiye, 17 Şubat 2005 tarih ve 25730 Sayılı Resmi Gazete, 2005.