İSLAM DÜŞÜNCESİNDE TECDİT-Meşrûiyyeti, Alanları ve Şartları-

Yıl 2014, Sayı: 1, 0 - , 24.02.2014

İdris Türk Nuh Savaş Ali Karataş

Öz

Müslüman olan ve olmayan birçok düşünür ve araştırmacının özellikle önem vermesinden dolayı, bugün “İslam düşüncesi” özel bir konuma sahiptir. Tecdit konusu da İslam düşüncesinde muasır araştırmacıların gayretlerini yansıtan önemli kültürel ve fikrî tartışma alanlarından birisini temsil eder. Bu alanlarda kitaplar yazılmakta,  sempozyum ve bilimsel kongreler düzenlenmektedir. Bu araştırma öncelikle “tecdit” ve “İslam düşüncesi” kavramlarını doğru bir şekilde tanımlayarak sınırlarını belirlemek, İslam düşüncesinde tecditin meşruiyyeti ve günümüzdeki gerekliliğini açıklamak ve yapılmak istenen tecdit alanlarını ve dini esaslarını ortaya koymak üzere kaleme alınmıştır. Ayrıca bu makalede, İslâm kurallarının, zamanın gerektirdikleri ve çağın şartları ile uyuşan İslâm düşüncesinin gücü üzerinde ışığını yansıtmada ve aydınlatıcı ve dengeli bir görüş ve yenilik vadeden bir yapıya doğru ümmeti götürmede, tecditin rolünü ortaya koymak hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tecdit, İslâm Düşüncesi, Kur’ân, Sünnet

Kaynakça

• Kur’ân’ı Kerîm Âbâdî, Muhammed Şemsü’l-Hakk, Avnü’l-Ma‘bûd Şerhu Süneni Ebî Dâvûd, Dâru’l-Fikr, Beyrut 1979. Abdu’l-Hamîd, Muhsin, el-Mezhebü’l-İslâmî ve’t-Teğyîru’l-Hadârî, (Katar Devleti’nin Kitâbü’l-Ümme serisinin altıncı kitabı içinde)
• Tecditü’l-Fikri’l-İslâmî, Dâru’s-Sahve, Kâhire 1985.
• Albânî, Muhammed Nâsıru’d-Dîn, Sahihu’l-Câmii’s-Sağîr ve Ziyâdetühû, elMektebetü’l-İslâmî, Beyrut 1979. Silsiletü’l-Ehâdîsi’s-Sahîha, Mektebetü’l-Meârif, Riyad 1995, No, 599. el-Behî, Muhammed, el-Fikru’l-İslâmî fî Tadavvurihî, Mektebetü Vehbe, Kâhire 19 Cevzî, İbn Kayyim, İğâsetü’l-Lehfân Min Masâyidi’ş-Şeytân, el-Mektebü’lİslâmî, Beyrut 1987. Miftâhu Dâri’s-Saade ve Menşûru Velâyeti’l-İlm ve’l-İdâre, Dâru’l-Kütübi’lİlmiyyi, Beyrut 1995. İ‘lâmü’l-Muvakkı‘în an Rabbi’l-Âlemîn, tâlîk Tâhâ Abdu’r-Raûf Sa’d, Dâru’lCeyl, Beyrut by. Cezerî, İbnu’l-Esîr, Câmiu’l-Usûl fî Ahâdîsi’r-Rasûl, thk Abdu’l-Kâdir elArnavût, Mektebetü Dâri’l-Beyân ve Mektebetü’l-Halvânî, yy. 1969. Ebû Dâvûd, Süleyman es-Sicistânî, Sünen, Ta‘lîk: Muhammed MuhyiddînAbdu’lHamîd, Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrut ty. Ebû Zehra, Muhammed, Târîhu’l-Mezâhibi’l-İslâmî, Dâru’l-Fikri’l-Arabî, Kâhire ty. Hanbelî, Abdurrahman b. Receb, Câmiu’l-Ulûm ve’l-Hüküm, Mısır 1346. Hâkim, el-Müstedrek ani’s-Sahîhayn, tahk. Muhstafa Abdu’l-Kâdir Atâ, Dâru’lKütübi’l-İlmî, Beyrut 1990. Hasene, Ömer Ubeyd, el-İctihâd li’t-Tecdit Sebîlü’l-Verâseti’l-Hadâriyye, elMektebetü’l-İslâmî, Beyrut 1988. İbn Abdi’l-Berr, en-Nemerî el-Kurtubî, Câmiu Beyâni’l-İlm ve Fadlihî, Dâru’lFikr, Beyrut ty. İbn Kesîr, Umdetü’t-Tefsîr ani’l-Hâfizi’bni Kesîr, İhtisâr ve Tahk., Ahmed Muhammed Şâkir, Dâru’l-Meârif, Mısır 1957. İbn Kudâme, Ravzatu'n-Nâzır ve Cünnetü’l-Menâzır, Mektebetü’l-Meârif , Riyâd 19 İbn Manzur, Lisânu’l-Arab.
• İbn Teymiyye, Mecmûatü’r-Resâili’l-Kübrâ, Mektebetü Muhammed Ali Sabîh, Kâhire 1966. İkbal, Muhammed, Tecditü’l-Fikri’d-Dîniyyi fi’l-İslâm, terc. Abbâs Mahmûd elAkkâd, Telif ve Lecnetü’t-Te’lîf ve’t-Terceme, Kâhire 1968. İmam Mâlik b. Enes, el-Muvattâü’l-İmâmi’l-Mâlik, Rivayet: Yahyâ el-Leysî, haz. Ahmed Armûş, Dâru’n-Nefâis, Beyrut 1983. Kardâvî, Yusuf, min Ecli Sahvati Râşideti Tüceddidü’d-Dîne ve Tenhadü bi’dDîn, el-Mektebetü’l-İslâmî, Beyrut 1998. Kaysî, Mervân, Meâlimü’l-Hüdâ ilâ Fehmi’l-İslâm. Mevdûdî, Ebu’l-Al’â, Mûcizü Tecditü’d-Dîn ve İhyâuhû, Dâru’l-Fikr, Beyrut 19 Mevkıfu’l-Muasıru mine’l- Menheci’s-Selefî fi’l-Bilâdi’l-Arabî Mu‘cemü’l-Felsefî-li-Mecmei’l-Lüğati’l-Arabî. Muhsin Abdülhamîd, Tecdîdü’l-Fikri’l-İslâmî. Münâvî, Muhammed Abdurraûf, Feyzu’l-Kadîr Şerhu’l-Câmiu’s-Sağîr, elMektebetü’t-Ticâriyye, Kâhire 1938. Nevevî, 40 Hadis; Câmiu’l-Ulûm ve’l-Hikem. Sahâranfevî, Halîl Ahmed, Bezlü’l-Mechûd fî Halli Ebî Dâvûd, Dâru’l-Kütübi’lİlmiyye, Beyrut by. Sahâvî, Muhammed el-Makâsıdü’l-Hasene, Mektebetü’l-Hâncî, Kâhire 1956. Saîd, Muhammed Rafet, el-Asâletü ve Muâsıratü fi’l-Fikri’l-İslâmî, Dâru’l-İlm, Cidde 1983. Sultan, Cemâl, Tecdîdü’l-Fikri’l-İslâmî. Şafîî, Muhammed b. İdrîs, er-Risâle, tahk. Ahmed Mahmûd Şâkir, Matbaatü Mustafa Albânî el-Halebî, Kâhire 1358. Şâtıbî, Ebû İshâk İbrahim, el-Muvâfakât fî Usûli’ş-Şerîa, el-Mektebetü’tTicâriyyetü’l-Kübrâ, Kâhire 1975. el-İ’tisâm, Mısır 1914. Şenkîtî, Mezkûratü Usûli’l-Fıkh, el-Mektebetü’s-Selefî, Medine ty. Şevkânî, Muhammed b. Ali, İrşâdü’l-Fuhûl ilâ Tahkîki’l-Hakkı min Ulûmi’l-Usûl, thk. Sâmî el-Eserî, Matbaatü Mustafâ Albânî el-Halebî, Kâhire 1937. Tecditü fi’l-İslâm-li’l-Münteda el-İslâmî, Londra.
• Tûfî, Şerhu Muhtasari’r-Ravza. Zenîdî, Abdurrahman, Hakîkatü’l-Fikri’l-İslâmî, Dâru’l-Müslim, Riyâd 1995.