"ŞEHİRDEKİ YABANCI" (1962) FİLMİ ÖRNEĞİNDE "TOPLUMSAL GERÇEKÇİ" ANLAYIŞTA DİN TEMASI

Yıl 2016, Sayı: 5, 88 - 113, 17.02.2016

Halil Uzdu

https://doi.org/10.17859/pauifd.84681

Cited By: 1

Öz

1960 yılında ilk örneğini "Gecelerin Ötesi" ile veren "Toplumsal Gerçekçi" sinema anlayışıdır. Yeşilçam geleneğine bir tepki olarak ortaya çıkmış ve toplumsal hayatı olduğu gibi perdeye taşımayı amaçlamıştır. Toplumsal hayatın doğal gerçekliği içinde hiç kuşkusuz din de çok önemli bir yere sahiptir. Bu makalenin amacı Türk Sineması'nda ilk derli toplu bir sinema anlayışı olan "Toplumsal Gerçekçi" anlayışın din temasını sinemaya yansıtma biçimini mezkur anlayışın ilk örneklerinden birisi olan  "Şehirdeki Yabancı" film özelinde incelemektir. Makalemiz, filmin içerik çözülmesiyle elde edilecek verilerinin din sosyolojisi açısından değerlendirilmesiyle sınırlı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Türk Sineması, Toplumsal Gerçekçilik, Din, Din Sosyolojisi, Dini Temsil

Kaynakça

• Berger, Peter. L., Kutsal Şemsiye, 4. Baskı, Çev. A. Coşkun, Rağbet Yayınları, İstanbul 2011.
• Bilgin, Nuri, Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi, 3. Baskı, Siyasal Kitabevi, Ankara 2014.
• Daldal, Aslı, 1960 Darbesi ve Türk Sinemasında Toplumsal Gerçekçilik, Homer Kitapevi, İstanbul 2005.
• Güçhan, Gülseren, Toplumsal Değişme ve Türk Sineması, İmge Kitabevi, Ankara 1992.
• Koluaçık, İhsan ve Kula Demir, Nesrin, (2013), “Türk Sineması'nda İşçi Temsili: 1960lı Yıllara Sosyolojik ve İdeolojik Bir Bakış”, http://laborcomm.org/wp-content/uploads/2014/05/pdf/ihsan_koluacik_ nesrin_ kula.pdf , (26. 03. 2016).
• Luckmann, Thomas, Görünmeyen Din, Çev. Coşkun, A. ve Aydın, F. , Rağbet Yayınları, İstanbul 2003.
• Neuman, Lawrence, Toplumsal Araştırma Yöntemleri Nitel ve Nicel Yaklaşımlar, Cilt 2, Çev. S. Özge, Yayınodası., İstanbul 2008.
• Okumuş, Ejder, Dinin Meşrulaştırma Gücü, Ark Kitapları, İstanbul 2005.
• ……………, Meşruluğun Toplumsal Gerçekliği, İnsan Yayınları, İstanbul 2010.
• Öğülmüş, Selahaddin, "İçerik Çözümlemesi", Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1991, Cilt: 24 Sayı: 1, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/506/6144.pdf , (01.01.2016).
• George Ritzer, Sosyoloji Kuramları, Çev. H. Hülür, Ankara 2013, DeKi Yayınları, s.70.
• Önal, Hülya, "From Clishes to Mysticism: Evolution of Religious Motives in Turkish Cinema", Religions 2014, 5, ss. 199–218, www.mdpi.com/2077-1444/5/1/199/pdf , (26.03.2016).
• Özdemir, Cevdet, "Bir Kimlik Bunalımının Yansımaları: Recep İvedik Filminin Sosyolojik Analizi", Sosyoloji Derneği, 6. Ulusal Sosyoloji Kongre Bildirisi, 2009, http://www.sosyolojidernegi.org.tr/kutuphane/icerik/ozdemir_cevdet. pdf, (01.01.2016).
• Refiğ, Halit, Ulusal Sinema Kavgası, 3. Baskı, Dergâh Yayınları, İstanbul 2013.
• Ritzer, George, Sosyoloji Kuramları, Çev. H. Hülür, DeKi Yayınları, Ankara 2013.
• Uçakan, Mesut, Türk Sinemasında İdeoloji, Düşünce Yayınları, İstanbul 1977.
• Yağız, Nebat, Türk Sinemasında Karakterler ve Tipler, İşaret Yayınları, İstanbul 2009.
• Yenen, İbrahim, “Toplumsal Tezahürleri Bağlamında Türk Sinemasında Din Dindarlık ve Din Adamı Olgusu”, Yayınlanmamış Dr. Tezi, Ankara, A.Ü. SBE, 2011.
• Yorulmaz, Bilal and Blizek, William. L. "Islam in Turkish Cinema", Journal of Religion & Film Volume 18, Issue 2, Article 8, October 2014, http://digitalcommons.unomaha.edu/jrf/vol18/iss2/8, (26.03.2016).
• Teksoy, Rekin, Rekin Teksoy’un Türk Sineması, II., Oğlak Yayınları, İstanbul 2009.