TÜRKÇEDE YAKINANLAMLILIK OLGUSU: “GENİŞ” VE “BOL” SIFATLARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2019, Sayı: 34, 39 - 46, 21.01.2019

Ayşe Eda Gündoğdu

https://doi.org/10.30794/pausbed.434255

Cited By: 1

Öz

Yakınanlamlılık, dillerde büyük oranda ortaklık sergileyen
tipolojik bir özelliktir. Bu anlamda her dilde yakınanlamlı olarak
ilişkilendirilebilecek içlem ilişkisine sahip sözcükler vardır. Bu çalışmada
Türkçede yakınanlamlılık olgusunun sınırlarını hangi anlambilimsel koşulların
belirlediği, “geniş” ve “bol” sıfatları aracılığıyla tartışılmıştır. Bu
kapsamda yakınanlamlı kabul edilen sıfatların derlem denetimi gerçekleştirilmiş
ve bağımlı dizinler aracılığıyla, dizgesel kullanım koşullarında ne düzeyde bir
anlambilimsel benzerlik sergileyebildikleri araştırma konusu yapılmıştır. Çalışmada
yöntem olarak betimsel tarama kullanılmış ve elde edilen bulgular yüzde ve
sıklık analiziyle ortaya konmuştur. Sonuç olarak, inceleme konusu sıfatların, ortak
bir anlamsal alanda konumlansalar dahi büyük oranda birbirinden farklı somut/soyut
uzanımlara sahip eşdizimsel ögeleri ve anlambilimsel ulamları tercih edebildiği
gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

yakınanlamlılık, sıfat, derlem

Kaynakça

• Aksan, Y. vd. (2012). Construction of the Turkish National Corpus (TNC). In proceedings of the eight ınternational conference on language resources and evaluation (LREC 2012). İstanbul. Türkiye. http://www.lrec-conf.org/proceedings/lrec2012/papers.html.
• Cruse, A. (2006). A glossary of Semantics and Pragmatics. Edinburgh: Edinburgh University Press.
• Erkuş, A. (2009). Davranış Bilimleri İçin Bilimsel Araştırma Süreci. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Glesne, C. (2013). Nitel Araştırmaya Giriş. (Çev. A. Ersoy ve P. Yalçınoğlu) Ankara: Anı Yayıncılık.
• Goldberg, A. (2000). Verbs, Constructions, and Semantic Frames. Lexical Semantics, Syntax, and Event Structure. (Edt: M.R. Hovav, E. Doron, I. Sichel). Oxford: Oxford University Press.
• Murphy, M. L. (2010). Lexical Meaning. Cambridge: Cambridge University Press.
• Palmer, F. R. (1991). Semantics. Cambridge : Cambridge University Press.
• Saeed, J. (2003). Semantics. Oxford: Blackwell Publishing.
• Tavşancıl, E.ve Aslan A.E. (2001). İçerik Analizi ve Uygulama Örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınevi.
• http://www.tdk.gov.tr/ (ET: 11.04.2018)