KAMU YATIRIM PROJELERİNDE FAYDA MALİYET ANALİZİ

Yıl 2019, Sayı: 35, 65 - 82, 26.04.2019

İsmail İşler Ekrem Karayılmazlar

https://doi.org/10.30794/pausbed.506558

Öz

Fayda
maliyet analizinin hedefi, karar alıcı birimlere kıt kaynakları, fayda
açısından en yüksek kazancı sağlayacak projelere sevk etmekte yol göstermektir.
Çalışmada, kamu yatırım harcamalarının etkinliği için kullanılan, karar verme
tekniklerinden olan fayda maliyet analizinin tanımı, teorik temelleri, tarihçesi
ve uygulama yöntemleri ele alınmıştır. Yapılan yatırımlarda sadece özel
faydaların değil, ulusal ekonomi açısından elde edilecek olan tüm faydaların
ele alınarak projelerin değerlendirilmesi gerekliliği, kaynakların optimal
dağılımının sağlanabilmesi açısından oldukça önemli bir konudur. Temelini
Pareto Optimalitenin oluşturduğu fayda maliyet analizinin amacı, yapılan
yatırımlarda net sosyal refah artışı sağlamaktır. Özellikle gelişmekte olan
ekonomilerin kalkınması için, uygulanan kamu yatırım projelerinde fayda maliyet
analizinden yararlanılmasının bir zorunluluk olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

fayda maliyet analizi, kamu yatırımları, gölge fiyat

Kaynakça

• Akalın G, (2016) Kamu Ekonomisi, Orion Kitabevi, Ankara
• Akdoğan N, (2009) Tekdüzen Muhasebe Sisteminde Maliyet Muhasebesi Uygulamaları, Gazi Kitabevi, Yenilenmiş 8. Baskı, Ankara.
• Akdoğan, Abdurrahman, (2011) Kamu Maliyesi, 14. Baskı, Gazi Yayınevi, Ankara.
• Aktan C.C, Dileyici D, (2005) İstiklal Y. Vural, Altyapı Ekonomisi, Seçkin Yayınları, Ankara.
• Aktan, Coşkun Can, Dileyici, Dilek, (2006) Kamu Ekonomisi-1, Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Aktan, Coşkun Can, Sakal Mustafa, (1999) Kamu Yatırım Projelerinde Karar Alma Ve Fayda Maliyet Analizi, 1999, Yeni Türkiye Dergisi, s.108
• Albayrak Ö, (2003) Refah İktisadının Ekonomik Temelleri: Piyasa ve Refah İlişkisi, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, s.13.
• Anthony E. Boardman, D. H. (2014). Cost-Benefit Analyses Consept And Practice. New Jersey: Pearson.
• Ataç, Beyhan, (2004) Stagflasyon ve Maliye Politikası, Maliye Politikası, (Editor: Engin Ataç), Anadolu Ü. Yayını, 1. Baskı, Eskişehir, s.148.
• Aydın M. K, Sakarya Ü, Erişim: https://www.researchgate.net/publication/290096446_'Emek-Deger'_Teorisinden_'Fayda-Deger'_Teorisine
• Bocutoğlu E, (2016) İktisadi Düşünceler Tarihi, 3. Baskı, Ekin Yayınevi, Bursa, ss.168-172
• Bocutoğlu E, (2012) İktisat Teorisinde Emeğin Öyküsü: Değerin Kaynağı Olan Emekten Marjinal Faydanın Türevi Olan Emeğe Yolculuk, Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, Cilt:1, Yıl:1, Sayı:1, s.129.
• Buchanan J, E. Wagner R, H. Mecklink W, Olson M, (1987) “The Political Biases of Keynesian Economics”, College Station, Texas, A-M University Press.
• Büyükmirza K, (2010) Gazi Kitabevi, Ankara.
• Cecil Pigou, Arthur, (1932) The Economics Of Welfare, Macmillan and Co, Fourth Edition, London, s.80
• Çelebi K, (2000) Kamu Ekonomisi Analizi, (Kamu Ekonomisinin Büyüklüğü Sorunu, Manisa.
• Çetin T, (2012) Yeni Kurumsal İktisat, Sosyoloji Konferansları, No:45, s.44
• D. Blum J, Ann Damsgaard, Paul R. Sullıvan, (1980) Cost Benefit Analysis, The Academy Of Science, Vol:33, No:4, s.139.
• Dupuit J, (1969) Bayındırlık İşlerinde Faydanın Ölçülmesi, Maliye Enstitüsü Tercümeleri, Ankara, s.65
• Durmuş D, (2008) Kamu Ekonomisi, Gazi Kitabevi, Ankara, s.324.
• E. Boardman A, H. Greenberg D, Aidan R. Vining, David L. Weimer, (2014) Cost-Benefit Analyses Consept And Practice, Pearson, New Jersey, s.13.
• Ekelund. Jr R, B, Jule Dupuit and the Early Theory of Marginal Cost Pricing, The Journal Of Political Economy, (1968) Vol.76, No.3, s.462
• Eker, Aytaç, (2005) Kamu Maliyesi, Birleşik Matbaa, s.109.
• Enver E, Kovancı A, (2004) Proje Yönetimi ve İnsan Kaynakları İlişkisi, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, Cilt 1, Sayı 4, s.75
• Friedman M and Friedman R, (1980) Free Too Choose A Personal Statement, Harcourt INC. Newyork and London, s.116.
• Fuat Savaş V, (2007) “İktisatın Tarihi”, Siyasal Kitabevi, 5. Baskı, s.688.
• Gedik T, Cemil Akyüz K, Akyüz İ, (2005) Yatırım Projelerinin Hazırlanması ve Değerlendirilmesi, (İç Karlılık Oranı ve Net Bugünkü Değer Yöntemlerinin İncelenmesi), Bartın Orman Fakültesi Dergisi, Cilt,7, Sayı,7, s.7.
• Gümüş E, Şişman M, (2014) “Eğitim Ekonomisi ve Planlaması”, 2. Baskı, Pegem Y, Ankara, s.4.
• Güneri Akalın, (2006) Kamu Ekonomisi, Hacettepe Yayınları, Ankara, s.263.
• Harry F. Campbell and Richard P. C. Brown, (2016) Cost-Benefit Analyses Financiel And Economic Appraisal Using Spreadsheets, Routledge, Second Edition, Newyork, s.24-26.
• https://www.researchgate.net/publication/239581255_Jules_Dupuit's_Contribution_to_Mathematical_Economics
• Kalem A, (2015) Türkiye’deki Kamu Yatırımlarının Özel Sektör Yatırımlarına Etkisinin İncelenmesi, T.C. Kalkınma Bakanlığı, Uzmanlık Tezi, Kalkınma Bakanlığı Yayını No: 2922, Ankara, s.1.Kenneth Arrow J, (1994) Methodological Individualizm and Social Knowledge, The American Economic Review, s.2.
• Kontsayiannis A, (1987) Modern Mikro İktisat, Teori Yayınları, (Çev: Muaffer Sarımeseli), s.579.
• Konukman, Aziz, (1995) Gölge Fiyat kavramı ve Belirlenmesi, Ekonomik Yaklaşım Dergisi, Cilt:6, Sayı16, s.75.
• Maddala G. S, E. Miller, (1989) Microeconomics: Theory and Aplications, Newyork: Mcgraw Hill, s. 247
• Mithat A. Cesur, (2006) Proje Değerlendirme Yöntemleri ve Kullanılan Enstrümanlar, Ankara, s.24.
• Musgrave R.A, (1969) Cost Benefit Analysis and The Theory Of Public Finance, Journel Of Economic Literature, vol.7, No.3, s.797.
• Musgrave R.A. and Musgrave P, (1989) Public Finance in Theory and Practice, London, s.64.
• Nar M, (2013) Kamu Ekonomisi Ekonomik Etkinlik ve Vergileme, Seçkin Yayınları, Ankara, s.40.
• Pearce, D.W, (1971) Cost-Benefit Analysis, London, Macmillan, (Çev: A. L. Alpay, Akbank Yayınları) s.17.
• Prest, A. R, Turvey, R, (1965) Cost Benefit Analysis: A Survey, The Economic Journal, December s.683.
• Psacharopoulos G, Economic of Education research and Studies, (1987) The World Bank, (Çeviren: Şakir Çınkır) Washington, USA, s.342.
• R. Hicks J, Value and Capital, (1939) Wiley On Behalf of The Royal Economic Society, s.696
• Sassone P. and A.S. William, (1978) Cost Benefit Analysis A Handbook, Akademic Press, Newyork, San Fransisco, London, s.6.
• Scitovszky T, (1941) A Note on Welfare Propositions in Economics, Vol.9, No.1, Oxford University Press, s.77.
• Sönmez S, (1987) Kamu Ekonomisi Teorisi Kamu Harcamalarında Etkinlik Arayışı, Teori Y., Ankara, s. 86
• Stiglitz J.E, (2000). Economics Of The Public Sector (Third Edition b.). London: Norton Company.
• Şenatalar B, (1972) Fayda Maliyet Analizinin Kapsamı, s.226.
• Tokatlıoğlu M.Y, (2005) Fayda Maliyet Analizi, Aktüel Akademi Yayınları, İstanbul, s.71
• Tubaro P, Dupuit’s J. Contribution to Mathematical Economics. Türk İ, (2011) Kamu Maliyesi, Turhan Kitabevi, 9. Baskı, Ankara, s.19.
• Usta Erhan, (2010) Türkiye’de Maliye Politikasının Ekonomik ve Sosyal Etkileri, Maliye Politikasının Oluşturulmasında Parlementonun Rolü Sempozyumu, Sivas, s.13. Erişim: file:///C:/Users/sinan/Desktop/Turkiyede_Maliye_Politikasinin_Ekonomi_ve_Sosyal_Etkileri.pdf