Beden eğitimi öğretmenlerinin mesleki yeterlikleri ve kullandıkları öğretim yöntemleri ile ilgili görüşlerinin incelenmesi

Yıl 2014, Cilt: 5 Sayı: 1, 61 - 76, 27.01.2014

Emre Yıldız Murat Kangalgil

Öz

Bu çalışma, beden eğitimi öğretmenlerinin mesleki yeterlikleri, kullandıkları öğretim yöntemleri ve bu yöntemlerin uygulanmasında karşılaşılan sorunların belirlenmesi amacıyla yapılmış betimsel bir çalışmadır. Araştırma, 2011–2012 öğretim yılı 2. döneminde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı okullarda görev yapan ve tesadüfî örneklem yöntemiyle belirlenen 700 öğretme ile yapılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin 503’ü (%71,9) erkek, 197’si (%28,1) bayandır. Öğretmenlerin 289’u (%41,3) ilköğretimde, 411’i (%58,7) lisede görev yapmaktadırlar. Araştırmada, araştırmacı tarafından geliştirilen ve demografik bilgiler, mesleki yeterlikler, kullanılan öğretim yöntemleri ile ilgili boşluk doldurma ve 5’li likert tipi sorulardan oluşan 27 maddelik ölçme aracı kullanılmıştır. Bulgulara göre; öğretmenlerin mesleki yeterlik durumlarına bakıldığında meslekle ilgili yeterli bilgi birikimine sahip olabilme ve mesleğini severek yapma, ders işlerken öğrencilerin gelişimini dikkate alma, dersle ilgili ön hazırlık yapabilme, dersteki etkinliklerin işlem basamaklarını sıralı bir şekilde gerçekleştirebilme, öğrencilere eksikliklerini giderebilmeleri için yardımcı olabilme, mezun olduğu bölümde yeterli özel öğretim dersi alma, kullanacağı özel öğretim yöntemini seçerken bilgi düzeyinin yeterli olması, derse ayrılan sürede verimli ders işleme gibi sorulara her zaman ve genellikle seçenekleriyle cevap verdikleri görülmüştür. Öğretmenler genellikle öğrenci merkezli ders işlediklerini ve ders süresini kısmen yeterli bulduklarını bildirmişlerdir. Araştırmaya katılan öğretmenlerin öğretim yöntemlerini kullanma durumlarına göre, en fazla tercih ettikleri: eşli, komut ve alıştırma yöntemleri; en az tercih ettikleri: öğrenci tasarımı, yönlendirilmiş buluş ve kendi kendine öğretme yöntemleri; en yararlı yöntemler: alıştırma ve kendini denetleme yöntemleri; en kolay yöntemler: komut, alıştırma ve eşli yöntemler; öğrencilerin ilgisini en fazla çeken yöntemler ise komut, alıştırma ve eşli çalışma yöntemleri olarak bildirmişlerdir. Öğretmenlerin beden eğitimi derslerinde özel öğretim yöntemlerini kullanmamasına neden olarak dönüt vermede yaşanan sıkıntılar, öğretmenin bilgi yetersizliği, uygun ders ortamının olmaması, öğretmen merkezli ders işlenmesi, ders saatlerinin yetersizliği, ders dışı etkinliklerin fazla olması, öğrencinin istememesi, görev yaptığı okuldaki öğrencinin seviyesinin düşük olması gibi cevapları verdikleri görülmektedir. Sonuç olarak beden eğitimi öğretmenlerinin en fazla kullandığı öğretim yöntemleri komut, alıştırma ve eşli yöntemler olup, öğretmenlerin özel öğretim yöntemlerini derslerde yeterince kullandıkları söylenebilir.

 

Anahtar Kelimeler

Beden eğitimi dersi, beden eğitimi öğretmeni, öğretim yöntemi

Kaynakça

• Abd Al-Salam. A. (2004). The effects of three styles of teaching on the performance level and practice trials of long serves and short serves in badminton. Dirasat: Education Sciences. 31 (1), 88- 104
• Aras, A. E. (2000), İlköğretim okullarında beden eğitimi öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlar: (Eskişehir İl Örneği) Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Babadoğan, C. (2000) Öğretim stili odaklı ders tasarımı geliştirme. Milli Eğitim Dergisi. http://www.meb-yayimlar.gov.tr/147/babadogan.htm
• Büyükkaragöz, S., Çivi, C. (1999). Genel Öğretim Metotları, Öğretimde Planlama Uygulama. (10. Baskı) İstanbul: Beta Basım Yayım
• Boyce, B. A. (1992). The effects of three styles of teaching on university students motor performance. Journal of Teaching in Physical Education, 11, 389-401.
• Byra, M. (2006). Teaching styles and inclusive pedagogies. (In D. Kirk, M.O’Sullivan, D. Mcdonald Eds.), Handbook of Research in Physical Education. London: SAGE Publications.
• Byra, M. (2000). A review of spectrum research: The contributions of two eras. Quest, 52 (3), 229-245
• Chang, C. H., Chen, C. S. (2005). The effects of mosston’s reciprocal style on elementary students’ learning in physical education. The 46th ICHPER. SD Anniversary World Congress. November 9-13, İstanbul. Congress Proceding, 117
• Demirel, Ö. (1997). Kuramdan Uygulamaya Eğitimde Program Geliştirme. Ankara: Usem Yayınları.
• Demirhan, G. Coşkun, H. Altay, F. Şahin, R. Güvenç, A. Aslan, A., Açıkada, C. (2003) Farklı Öğretim Yöntem ve Tekniklerinin Beden Eğitimi Derslerinde Kullanım Düzeylerine ilişkin Görüşler. 3. Ulusal Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği olimpik Eğitim ve Spor Kültürü Sempozyumu (23-24 Mayıs, Uludağ Üniversitesi) Bildiri Kitabı. 108-115.
• Demirhan, G. (2006). Spor Eğitiminin Temelleri. Ankara: Bağırgan Yayınevi.
• Demirhan, G., Bulca, Y., Altay, F., Şahin, R., Güvenç, A., Aslan, A., Güven, B., Kangalgil, M., Hünük, D., Koca, C., Açıkada, C. (2008) Comparison of the views of partners regarding the physical education curriculum and it’s delivery. Hacettepe Journal of Sports Sciences, 19 (3), 157-180
• Eker, A. (2001) İlköğretim ve Ortaöğretim Kurumları Spor Yarışmaları Programı. Ankara: MEB Yayınevi
• Ertan, H., Çiçek, Ş. (2003). Student achievement evaluation approaches in elementary physical education courses in turkey. Hacettepe Universty Journal of Education, 25, 76-83
• İnce, M. L., Hünük, D. (2010). Eğitim reformu sürecinde deneyimli beden eğitimi öğretmenlerinin kullandıkları öğretim stilleri ve stillere ilişkin algıları. Eğitim Bilim 35-157
• Koç, M. (2005). Ortaöğretim okullarında görev yapan beden eğitimi öğretmenlerinin öğretim yöntemlerini kullanma durumları ve karşılaştıkları sorunlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, G.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Kulinna, P. H., Cothran, D. (2003). Physical education teachers’ self-reported use and perceptions of various teaching styles. Learning and Instruction, 13, 597-609.
• Küçükahmet, L. (1995) Öğretim İlke ve Yöntemleri, Ankara: Gazi Büro Kitapevi
• Launsbery, F. M., Sharpe, T. (1999). Effects of sequential feedback on preservice teacher instructional interractions and student skill practice. Journal of Teaching in Physical Education, 19, 58-78
• MEB. (1988). İlköğretim Okulları, Lise ve Dengi Okullar, Beden Eğitimi Ders Öğretim Programları. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Metzler, M. W. (2000). Instructional Models for Physical Education. Boston: Allyn & Bacon.
• Mitchell, A. S. (1996), Relationships between percieved learning environment and intrinsic motivationin middle school physical education, Journal of Teaching in Physical Education, 15, 369-383.
• Mosston, M., Ashworth, S. (2002). Teaching Physical Education (5th ed). San Francisco, CA: Benjamin Cummings.
• Rink, J. E. (2002). Teaching Physical Education for Learning (4th ed.). Boston: McGraw Hill.
• Saraç-Yılmaz, L., İnce, M. L., Kirazcı, S., Çiçek, Ş. (2005). Beden eğitimi öğretmenlerinin ders zaman yönetimi davranışları ve kullandıkları öğretim yöntemleri. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10 (2), 3-10.
• Şenışık, Y., Öztürk, F., Koparan, Ş. (2007). İlköğretim Okullarında Uygulanan Beden Eğitimi ve Spor Derslerinde Kullanılan Farklı Öğretim Yöntemlerinin Sosyal Yetkinlik Beklentisi Üzerine Etkisi, 5. Ulusal Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Sempozyumu, Adana.
• Şirinkan, A., Erciş, S. (2009) İlköğretim okullarındaki beden eğitimi ve spor derslerinde uygulanan öğretim yöntemleri ve ölçme-değerlendirme kriterlerinin araştırılması. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 3 (3), 184-189.
• Ünlü, H., Aydos, L. (2007). İlköğretim okullarında görev yapan beden eğitimi öğretmenlerinin kullandıkları öğretim yöntemleri. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi,1 (1), 40-51.
• Yoncalık, O. (2009). İlköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin beden eğitimi dersindeki başarılarına üç öğretim stilinin etkileri. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 33–46
• Wilson, S. (1998). The effect of two teaching styles on children’s skill performance and task analysis ability related to skill observation. Research Quarterly For Exercise And Sport Supplement A- 107.