POSTMODERN TÜKETİM KÜLTÜRÜ ve DEĞİŞEN MÜSLÜMAN KİMLİĞİ

Yıl 2014, Cilt: 3 Sayı: 5, 131 - 165, 01.12.2014

Erol Sungur

Öz

80-90’lı yıllarda Müslüman kesim, kamusal alanda kendi dini kimlikleriyle var olma çabası içine girmiş ve bu kesim açısından, din kaynaklı olmayan hiçbir kavram, düşünce ve yaşam tarzına sempatiyle bakılamayacağı anlayışı öne çıkmıştır. Ancak Türkiye’de liberal ekonominin uygulanmaya başlanması ve tüketim kültürünün etkisiyle dindar kesimin öne sürdükleri hedeflerinden sapmalar görülmüştür. Bu sapmalar, İslamcıların sekülerleştiği ve modernleştiği eleştirilerini de beraberinde getirmiştir. Bu makalede, Müslümanların toplumsal alanda gerçekleştirdikleri bazı edimlerin ve Müslüman kimliğinin, postmodernitenin yani geç kapitalizmin etkisiyle nasıl değiştiği ve dini sembol ve göstergelerin bir tüketim nesnesine nasıl dönüştürüldüğü üzerinde durulmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Postmodernizm, Postmodern Tüketim, Sosyal Değişim, Müslüman, Kimlik

Parables of the Qur'an can be a Source for Fatalistic Understanding?

Öz

In the 1980 and 90’s, Muslims had struggled to survive with their
religious identities in the public sphere and with regards to this part it came to
the forefront that any concept, thought, and lifestyle could not be sympathized
if they didn’t have a religious source. However, it has been observed some social
deviations in the aims of religious people because of the liberal economy and
consumer culture in Turkey. These social deviations carried with the critiques
that Islamists had secularized and became modern. In this article, it is firstly
dealt with how Muslim’s identities and their behaviors changed with the effects
of postmodernism or late capitalism. Later it is pointed out how the religious
symbols and signs was made a consumption object.

Anahtar Kelimeler

Postmodernism, Postmodern Consumption, Social Changing, Muslim, Identity

الثقافة االستهالكية فيما بعد الحادثة و هوية المسلم المتغيرة

Öz

في الثمانينات والتسعينات كان المسلمون في صراع من أجل
البقاء على قيد الحياة للتمسك بالهويات الدينية في المجال العام وأول ما ظهر لديهم
أن أي مفهوم، وفكر، ونمط للحياة يتوافق مع هذه الهويات لا يمكن أن تتعاطف معه ومع
ذلك قد لوحظت الانحرافات الاجتماعية في أهداف الإسلاميين بسبب الاقتصاد الليبرالي
والثقافة الاستهلاكية في تركيا.وهذه الانحرافات أدت إلى انتقادات من قبيل أن
الملتزمين أصبحوا علمانيين وعصرانيين. وفي هذه المقالة درست كيف تغيرت هوية المسلم
بتأثير ما بعد الحداثة أو الرأسمالية المتأخرة و كيف تحولت الرموز والعلامات
الدينية إلى موضوع استهلاكي.

Anahtar Kelimeler

ما بعد الحداثة، الاستهلاك ما بعد الحداثة، والتغيير الاجتماعي، المسلم، الهوية

Kaynakça

• Aktaş, Cihan, Bacı’dan Bayan’a, Kapı Yay., İstanbul: 2005. Aktay, Yasin, “Postmodern Dünyada Din: Bir Anlatı Mı, Tanrı’nın İntikamı Mı?”, Din Sosyolojisi, der. Yasin Aktay-M. Emin Köktaş, Vadi Yay., Ankara: 1998, ss. 299-313. Akşit, Bahattin-Şentürk, Recep ve diğerleri, Tükiye’de Dindarlık Sos-yal Gerilimler Ekseninde İnanç ve Yaşam Biçimleri, İletişim yay., İs-tanbul: 2012. Altıntaş, Ramazan, Din ve Sekülerleşme, Pınar Yay., İstanbul: 2005. Anderson, Perry, Postmodernitenin Kökenleri, çev. Elçin Gen, İletişim Yay., İstanbul: 2009. Arslan, Hüsamettin, “Önsöz”, John W. Murphy, Postmodern Sosyal Analiz ve Postmodern Eleştiri, çev. Hüsamettin Arslan, Paradigma Yay., İstanbul: 2000. Atay, Tayfun, http://www.radikal.com.tr/yazarlar/tayfun _atay/ helal_sex_shop_ memlekete hayirli_olsun-1156296 [22.10.2013.] Barbarosoğlu, Fatma Karabıyık, İmaj ve Takva, Profil Yay., İstanbul: 2010. Baudrillard, Jean, Tüketim Toplumu, çev. Hazal Deliceçaylı-Ferda Keskin, Ayrıntı Yay., İstanbul: 2012. _______, Nesneler Sistemi, çev. Oğuz Adanır-Aslı Karamollaoğlu, Bo-ğaziçi Üniversitesi Yay., İstanbul: 2011. Bauman, Zygmunt, Etiğin Tüketiciler Dünyasında Bir Şansı Var Mı?, çev. Funda Çoban-İnci Kantarcı, De ki Basım Yay., Ankara: 2010. _______, Bireyselleşmiş Toplum, çev. Yavuz Alogan, Ayrıntı Yay., İs-tanbul: 2011. _______, Küreselleşme, çev. Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yay., İstanbul: 2012. Best, Steven-Kellner, Douglas, Postmodern Teori Eleştirel Soruşturma-lar, çev. Mehmet Küçük, Ayrıntı Yay., İstanbul: 2011. Bilici, Mücahit, “İslam’ın Bronzlaşan Yüzü: Caprice Otel Örnek Ola-yı,” İslamın Yeni Kamusal Yüzleri, Nilüfer Göle, Metis Yay., İstan-bul: 2000, ss. 216-236. Bocock, Robert, Tüketim, çev. İrem Kutluk, Dost Kitabevi, Ankara: 2009.