The Mistakes Made While Detecting the Identities of Tafsirs' Manuscripts

Yıl 2018, Sayı: 13, 81 - 92, 20.06.2018

Süleyman Mollaibrahimoğlu

Öz

In this article, faulty detections in the manuscripts of tafsir have been examined. As is known, activities for the understanding and interpretation of the Qur'an began in the life of the Prophet, then were followed in the time of Sahaba and Tabieen, and have arrived to present developing day-to-day in the later periods. Some of the commentaries written in history have been published and reached to the present, and some of which have been preserved in the library of manuscripts whereas some of them have disappeared over time. Nevertheless, since the lack of necessary records in these manuscripts have appeared some confusion in authors, works and copies, as this situation has caused some faulty detections. This study has contributed to return some manuscripts to their real authors by clarifying some of these mistakes. In addition to that, in this study titles of some works have been corrected and clarified the works to which belonged the copies. 

Anahtar Kelimeler

Tafsir, Qur’an, Manuscript, Copy, Library

Yazma Tefsir Künye Tespitlerinde Yapılan Hatalar

Öz

Makalede, Yazma
tefsirlerdeki hatalı tespitler konusu ele alınıp incelenmiştir. Bilindiği gibi
Kur’an’ın anlaşılması ve yorumlanmasına yönelik faaliyetler Hz. Peygamber’le
başlamış, sahabe ve tabiin zamanında devam etmiş, daha sonraki dönemlerde
gelişerek günümüze kadar ulaşmıştır. Tarih boyu yazılan tefsirlerin bir bölümü
neşredilerek günümüze kadar ulaşmış, bir kısmı zaman içinde yok olmuş, bir
kısmı da elyazması halinde yazma eserler kütüphanelerinde muhafaza edilmiştir.
Ancak elyazması halinde bulunan tefsirlerin içinde gerekli kayıtların
bulunmamasından ötürü müellif, eser veya nüsha karışıklıkları ortaya çıkmış, bu
durum yanlış tespitlerin ortaya çıkmasına sebep olmuştur. İşte bu çalışma ile
söz konusu yanlışlıklar tespit edilerek ortaya konmuş ve eserin, gerçek
sahibine irca edilmesi sağlanmıştır. Ayrıca yanlış eser adları düzeltilmiş ve
nüshaların hangi esere ait olduğu belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Kur’an, Elyazması, Nüsha, Kütüphane

أخطاء شائعة في تعريف مخطوطات التفاسير

Öz

يهدف هذا البحث إلى تبيين بعض الأخطاء في المخطوطات وتصحيحها. فالمحاولات
العلمية في سبيل تفسير وتأويل القرآن يعود تاريخها إلى عهد النبي (ص)، بدأ ينمو
هذا العمل بين الصحابة ثم اشتدّ وتطوّر وانتهى إلى ما هو عليه اليوم. فهناك تفاسير
نشر قسم منها وانمحى بعضها وتم الحفاظ على بعضها الآخر. وقد ظهر اختلاط بين
المخطوطات ومؤلفيها وتسبّب في قناعات خاطئة كنسبة المخطوطات إلى غير مؤلفيها، وذلك
بسبب أمور عدّة كغياب معلومات المؤلف. وهنا تم تصحيح بعض الأخطاء ونسبتها إلى أصحابها
الحقيقيين.

Anahtar Kelimeler

التفسير، القرآن ، المخطوط ، النسخ ، المكتبة

Kaynakça

• Bilmen, Ömer Nasuhi. Büyük Tefsir Tarihi. İstanbul: Bilmen Yayınevi, 1974.
• Bursevî, İsmail Hakkı. Rûhu'l-beyân fi tefsîri'l-Kur'ân. İstanbul: Dârü't-tıbâati'l-âmire, 1285.
• Çakan, İsmail L; Eroğlu, Muhammed, "Abdullah b. Abbas b. Abdülmuttalib". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. I: 76-79. İstanbul: TDV Yayınları, 1988.
• Kâtip Çelebi. Keşfü’z-zünûn. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, 1941.
• Mollaibrahimoğlu, Süleyman. Yazma Eserler Terminolojisi. İstanbul: Ensar Neşriyat, 2017.
• Mollaibrahimoğlu, Süleyman. “Ebû Bekr İbn Ebî Şeybe ve’t-tefsîru’l-lezî nusibe ileyh”. Mecelle Âfâkı’s-sekafe ve’t-turâs, 51: (Ekim 2005): 71-79.
• Mollaibrahimoğlu, Süleyman. Yazma Tefsir Literatürü. İstanbul: Damla Yayınevi, 2007.