Physical Education Teaching in Turkey 100 Years Ago and Its Current Reflections

Yıl 2015, Cilt: 26 Sayı: 1, 18 - 25, 06.04.2016

Sabri Özçakır

https://doi.org/10.17644/sbd.237570

Öz

The aim of this study was to examine sample lesson plans in Selim Sırrı Bey’s books, to compare between past and present and to assess the heritage of physical education which remains from the past. In this study, document investigation which is a kind of qualitative research approach, was used and the primary sources -especially Selim Sırrı Bey’s books- dating back to subjected years are benefited. In II. Constitutional Period, contrary to many difficulties educational issues were discussed and modernization efforts were taken. In this period, physical education took over responsibility to create productive and robust generation. Many exercises which are used in the past still take place (especially order execises, running, exercises which work out different parts of the body, games) in physical education teaching. However, some practices don’t apply in modern physical education understanding. Although sport practices hadn’t been used too much in the past, today sport practices are often used in order to achieve the objectives of physical education. The most specific feature of physical education transformation is shifted teacher-based approach to an active process in which learner attend and learner configure learning process.

Anahtar Kelimeler

II. Constitutional Period; Lesson plan; Physical education; Selim Sırrı Bey; Turkey

100 Yıl Öncesinde Türkiye’de Beden Eğitimi Öğretimi ve Günümüzdeki Yansımaları

Öz

Bu çalışmada, II. Meşrutiyet döneminde (1908-1918) Selim Sırrı Bey’e ait olan kitaplarda yer alan örnek ders planlarının incelenmesi, geçmiş ve günümüz arasında karşılaştırmalar yapılması ve günümüz beden eğitimi anlayışına kalan mirasların değerlendirilmesi amaçlanmıştır. İlgili döneme ait ana kaynaklardan yararlanılarak oluşturan bu çalışmada nitel araştırma yaklaşımının bir türü olan doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. II. Meşrutiyet, eğitim sorunlarının tartışıldığı ve içinde bulunulan zor koşullara rağmen çağdaşlaşma hamlelerinin atıldığı bir dönem olarak bilinmektedir. Bu dönemde dönemin ihtiyaçlarına uygun olarak beden eğitimi alanı da gürbüz ve üretken bir nesil yaratılabilmesi için üzerine düşen sorumluluğu almıştır. Yaklaşık 100 yıl öncesinde uygulanan ders planları ile günümüz beden öğretimi anlayışı karşılaştırıldığında bazı uygulamaların geçerliliğini koruduğu bazılarının ise mevcut modern beden eğitimi anlayışında yer almadığı görülmektedir. Geçmişte beden eğitimi derslerinde yararlanılan düzen alıştırmaları, koşu, vücudun farklı bölümlerini çalıştıran alıştırmalar ve oyunlardan mevcut sistemde de sıklıkta yararlanılması alanın tarihsel süreklilik bağlamında birikimli bir yapıda evrildiğini göstermektedir. İlgili dönemde çok fazla yer almayan spor uygulamalarından mevcut anlayışta beden eğitiminin amaçlarına ulaşabilmesi için sık sık yer verilmektedir. Varolan dönüşümün en belirgin yönü öğreten merkezli bir yaklaşımın yerini öğrenenin öğrenme sürecini yapılandırdığı ve sürece aktif katıldığı bir yapıya doğru oluşudur.

Anahtar Kelimeler

II. Meşrutiyet Dönemi; Ders planı; Beden eğitimi; Selim Sırrı Bey; Türkiye

Kaynakça

• Ali Seyfi (1332). Bahriye’de terbiye-i bedeniye. Risale-i Mevkute-i Bahriye, 3(2), 81-87.
• Atabeyoğlu C. (1985). Spor - Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Spor. Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi. Cilt 6. İstanbul: İletişim Yayınları.
• BOA (Başbakanlık Osmanlı Arşivi), Maarif Nezâreti Evrakı Mektubi Kalemi / MF.MKT. 13/M /1332 (Hicrî), 1193-32.
• BOA, İrâde Katalogları İrâde-i Dâhiliye / İ..DH. 07/C /1280 (Hicri), 518-35255.
• BOA, Sadaret Evrakı Mühimme Kalemi / A.MKT.MHM. 16/C /1280 (Hicri), 285-42.
• Kaptan, S. (1998). Bilimsel Araştırma ve İstatistik Teknikleri. 11. Baskı. Ankara: Tekışık Web Ofset.
• Mehmed Esad (1315). Mirat-ı Mekteb-i Harbiye. İstanbul.
• Mekteb-i Sultânî Nizamnâmesini Havi İlanname. (15 Safer 1290). Düstur I. Tertip Cilt II, 245-248.
• MEB (Milli Eğitim Bakanlığı). (1995a). İlkokul Programı. Ankara.
• MEB (1995b). Ortaokul Programı (İlköğretim II. Kademe). Ankara.
• MEB (2009). Ortaöğretim Beden Eğitimi Dersi Öğretim Programı (9-12. Sınıflar). Bursa.
• MEB (2012). Oyun ve Fiziki Etkinlikler Dersi Öğretim Programı (1-4.Sınıflar). Ankara.
• MEB (2013). Beden Eğitimi ve Spor Dersi Öğretim Programı (Ortaokul 5-8. Sınıflar). Ankara.
• MEGSB (Milli Eğitim, Gençlik ve Spor Bakanlığı). (1988). Ortaokul Programı. Ankara: Milli Eğitim Basımevi.
• Özçakır, S. (2013). II. Meşrutiyet Dönemi Beden Eğitiminde Çağdaş Dönüşümler. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi. Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Selim Sırrı [Tarcan] (1329/1913). İsveç Usulü Terbiye-i Bedeniye ve Mektep Oyunları. Dersaadet: Matbaa-i Hayriye ve Şürekâsı.
• Selim Sırrı [Tarcan] (1331/1915). Terbiye-i Bedeniye: İsveç Usulü ve Mektep Oyunları. Dersaadet: Kitabhane-i İslam ve Askerî.
• Selim Sırrı [Tarcan] (1335/1919). Terbiye-i Bedeniye Nazariyatı ve Usul-i Talim. İstanbul: Matbaa-i Amire.
• Selim Sırrı [Tarcan] (1922a). Mekatib-i askeriyemizde terbiye-i bedeniye. Terbiye ve Oyun, 12(2), 23-25.
• Selim Sırrı [Tarcan] (1922b). İdman âleminde kırk sene 4. Terbiye ve Oyun, 12(4), 63-64.
• Selim Sırrı [Tarcan] (1928). Terbiye-i Bedeniye Tarihi. İstanbul: Devlet Matbaası.
• Sezgin F. ve Güneş İ.D. (2013). Türkiye’de ortaöğretim ders kitaplarında terör konusunun işlenişi. Polis Bilimleri Dergisi, 15(4), 109-134.
• Şişman A. (1989). Galatasaray Mekteb-i Sultânîsi’nin Kuruluşu ve İlk Eğitim Yılları (1868-1871). İstanbul: Edebiyat Fakültesi Basımevi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (6. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• İnternet Kaynakları
• URL1:http://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2014_04/01092806_haftalikderscizelgesi_ilkorta.pdf
• URL 2: http://ttkb.meb.gov.tr/www/haftalik-derscizelgeleri/kategori/7
• URL 3: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/01/20120125.htm