Sosyal Bilgiler ve Fen Bilgisi Eğitimi Lisans Programlarının Çevre Eğitimi Açısından Değerlendirilmesi

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 9 - 26, 30.12.2018

Onur Yılmaz Hayriye Sayhan

Öz

Bu araştırmanın amacı, Sosyal Bilgiler ve Fen Bilgisi Eğitimi Lisans Programları’nın
çevre eğitimi açısından incelenmesidir. Araştırmada, nitel araştırma
yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Bulgulara ulaşmak için Sosyal
Bilgiler Eğitimi alanında eğitim veren 40 üniversitenin eğitim fakültesi
öğretim programı ile fen bilgisi eğitimi alanında eğitim veren 45 üniversitenin
eğitim fakültesi öğretim programı analiz edilmiştir. Programlar; genel
özellikler ve içerik açısından değerlendirilmiş; içerikler tablolar halinde
belirtilmeye çalışılmıştır. Araştırma sonucunda, Sosyal Bilgiler ve Fen Bilgisi
Eğitimi Lisans Programları’nda çevre ve çevre eğitimine ilişkin konulara yer
veren zorunlu derslerin sınırlı olduğu, sadece Fen Bilgisi Eğitimi programında
yer alan bir dersin doğrudan çevre eğitimi ile ilişkili olduğu, üniversitelerin
eğitim fakültelerinde çevre konusu ile ilgili seçmeli derslerin de programlarda
sınırlı şekilde yer aldığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çevre eğitimi, Fen bilgisi, Sosyal bilgiler, Öğretim programı

Kaynakça

• Atasoy, E. & Ertürk, H. (2008). İlköğretim Öğrencilerinin Çevresel Tutum ve Çevre Bilgisi Üzerine Bir Alan Araştırması. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, 10 (1), 105-122.
• Avinç, A. (1997). Değişik Enerji Kaynakları ve Çevreye Etkileri. Ekoloji Çevre Dergisi, 7(27), 19-23.
• Bailey, K. (1994). Methods of Social Research, (fourth edition). New York: The Free Press.
• Baysal, N. Z. (2006). Hayat Bilgisi: Toplumsal ve Doğal Yaşama Bütüncül Bir Bakış. C. Öztürk (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (s. 2-17), Ankara: Pegem A.
• Binbaşıoğlu, C. (2003). Hayat Bilgisi Öğretimi. Ankara: Nobel.
• Bogdan, R. C. & Biklen, S. K. (2007). Qualitative Research in Education: An Introduction To Theory And Methods. Boston: Pearson.
• Cebesoy, Ü. B. & Dönmez Şahin, M. (2010). İlköğretim II. Kademe Fen ve Teknoloji Programının Çevre Eğitimi Açısından Karşılaştırmalı İncelenmesi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 3 (2), 159-168.
• Çabuk, B. & Karacaoğlu, Ö. (2003). Üniversite Öğrencilerinin Çevre Duyarlılıklarının İncelenmesi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 36 (1-2), 189- 198.
• Çavuş, A. (2013). Ortaokul 7.sınıf Fen ve Teknoloji Dersinin Çevre Eğitimi Açısından Etkiliğine İlişkin Öğretmen Görüşlerinin Değerlendirilmesi (Bingöl ili örneği). (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İnönü Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Malatya.
• Erol, H. G. & Gezer, K. (2006). Prospective of elementary school teachers’ attitudes toward environment and environmental problems. International Journal of Environmental and Science Education, 1 (1), 65 – 77.
• Güven, İ., Yurdatapan, M., Benzer, E. & Şahin, F. (2013). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları İle Sağlıklı Yaşama Yönelik Tutumlarının Değerlendirilmesi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 21 (4), 1431-1448.
• Karatekin, K. (2011). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çevre Okuryazarlık Düzeylerinin Belirlenmesi. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi/Eğitim Bilimleri Enstitüsü: Ankara.
• Kolomuç, A. & Açışlı, S. (2012). Fen Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çevreye Karşı Tutumlarının Karşılaştırılması, The Journal of Academic Social Science Studies, 6 (7), 687-696.
• McDonald, J. T. & Lynn A. D. (2010). Professional Preparation For Science Teachers İn Environmental Education. A. M. Bodzin (Ed.), The Inclusion of Environmental Education in Science Teacher Education içinde (s. 17-30), Netherlands: Springer.
• MEB (2005a). İlköğretim Fen ve teknoloji 4-5. Sınıflar Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: MEB.
• MEB (2005b). İlköğretim Fen ve Teknoloji 6-8 Sınıflar Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: MEB.
• MEB (2005c). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 4-5. Sınıflar Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: MEB.
• MEB (2005d). İlköğretim Sosyal Bilgiler Dersi 6-7. Sınıflar Öğretim Programı ve Kılavuzu. Ankara: MEB. Merriam, S. B. (2009). Qualitative Research: A Guide To Design And Implementation. San Francisco: Jossey Bass.
• Özgen, N. & Kahyaoğlu, M. (2011). Farklı fonksiyonel özeliğe sahip yerleşim ünitelerinde ikamet eden ilköğretim öğrencilerinin çevre sorunlarını algılama ve çözüm önerileri: Fenomenografik bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 10(38), 136–157.
• Senemoğlu, N. (2007). Gelisim, Ögrenme ve Öğretim. Ankara: Gönül.
• Şahin, N.F., Cerrah, L., Saka, A. & Şahin, B. (2004). Yüksek Öğretimde Öğrenci Merkezli Çevre Eğitimi Dersine Yönelik Bir Uygulama. Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24 (3), 113-128.
• Tanrıverdi, B. (2009). Sürdürülebilir Çevre Eğitimi Açısından İlköğretim Programlarının Değerlendirilmesi. Eğitim ve Bilim, 34 (151), 91-103.
• Ünal, S. & Dımışkı, E. (1999). UNESCO-UNEP Himayesinde Çevre Eğitiminin Gelişimi ve Türkiye’de Orta Öğretim Çevre Eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 142-154.
• Winther, Austin A., Kim Cleary Sadler & Gerry Saunders. (2010). Approaches To Environmental Education. The Inclusion Of Environmental Education in Science Teacher Education. Springer Netherlands, 31-49.
• Yıldırım, A. & Şimsek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• Yılmaz, A., Morgil, İ., Aktuğ, P. & Göbekli, İ. (2002). Ortaöğretim ve Üniversite Öğrencilerinin Çevre, Çevre Kavramları ve Sorunları Konusundaki Bilgi Ve Öneriler. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22, 156-162.