Türkiye’de İl Özel İdaresi Sisteminin Dönüşümü ve 6360 Sayılı Kanunun Dönüşüme Etkileri

Yıl 2015, Cilt: 20 Sayı: 2, 247 - 266, 01.06.2015

  Yrd.Doç.Dr.Zuhal ÖNEZ Çetin

Öz

The Law No. 6360 on ‘The Establishment of Fourteen Metropolitan Municipalities and Twenty-seven Districts and Amendments at Certain Law and Decree Laws’ brings significant changes at Turkey’s local government system. In this framework, the first objective of the article is examining the change and transformation of the Special Provincial Administrations at the historical perspective until the Law No. 6360. The second objective of the article is examining the new arrangements of Law No. 6360 in detail that entered into force in 2012 within the context of Special Provincial Administration. In that context, Investment, Monitoring and Coordination Directorates’ emergence, duties, powers and responsibilities are searched in detail at the existed metropolitan municipalities and newly established Metropolitan Municipalities by the Law No. 6360. Finally, at the article the legal regulations brought by the Law No. 6360 within the scope of Special Provincial Administrations have been evaluated critically

Anahtar Kelimeler

-

TÜRKİYE’DE İL ÖZEL İDARESİ SİSTEMİNİN DÖNÜŞÜMÜ VE 6360 SAYILI KANUNUN DÖNÜŞÜME ETKİLERİ

Öz

6360 sayılı ‘On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’, Türkiye’de yerel yönetim sisteminde önemli değişiklikleri beraberinde getirmektedir. Bu çerçevede, makalenin birinci amacı 6360 sayılı Kanuna gelinceye değin il özel idarelerinin tarihsel perspektifte yaşadığı değişim ve dönüşümün irdelenmesidir. Makale kapsamındaki ikinci amaç, 2012 yılında yürürlüğe giren 6360 sayılı Kanun’un getirdiği yeni düzenlemelerin il özel idareleri kapsamında ayrıntılı olarak incelenmesidir. Bu bağlamda, mevcut büyükşehir belediyesi olan illerle, 6360 sayılı Kanun ile yeni kurulan büyükşehir belediyesi olan illerde kurulan Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlıkları’nın ortaya çıkışı, görev, yetki ve sorumlulukları ayrıntılı olarak incelenmektedir. Makalede son olarak, 6360 sayılı Yasa’nın il özel idareleri kapsamında getirdiği yasal düzenlemeler eleştirel olarak ele alınıp değerlendirilmektedir

Anahtar Kelimeler

İl Özel İdaresi, 6360 sayılı Kanun, Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı

Kaynakça

• ACUN, U. (1995). “Mülki İdare Amirleri ve İl Özel idare Yönetimi Üzerine Bazı Düşünceler”, Yeni Türkiye, 1(4), Mayıs-Haziran 1995, s.373.
• ADIGÜZEL, Ş. (2012). “6360 Sayılı Yasa’nın Türkiye’nin Yerel Yönetim Dizgesi Üzerine Etkileri: Eleştirel Bir Değerlendirme”, Toplum ve Demokrasi, 6 (13-14): 153-176.
• ATEŞ, H. ve Es, M. (2008). “Süreklilikten Değişime İl Özel idareleri”, Türkiye’de Yerel Yönetimler, (der.) Recep Bozloğan ve Yüksel Demirkaya, Nobel Yayınları, Ankara.
• BAYRAKTAR, U. ve KURT, H. (2010). “Reform Sonrası Bir İl Genel Meclisi: Arzuhalci ile Noter Arası Siyasal Bir Organın Doğuşu”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Ocak-Mart, 65 (1): 31-56.
• ÇELİK, M. L. ve ALTIPARMAK, C. (2013), Hukuki Açıdan 100 Soruda Yeni Büyükşehir Belediye Modeli, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• ÇOKER, Z. (1998). “Örgüt ve Hizmetlerinde Çağdaş ve Kaliteli Yönetim İlkelerine Göre Yeniden Düzenleme Stratejisi”, Türk İdare Dergisi, (Aralık 1998), 70 (421): 163- 196.
• COŞKUN, B. ve UZUN, T. (2005). “İl Özel İdaresi’nde Yeniden Yapılanma”, (editörler) H. Özgür ve M. Kösecik; Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar I, 1. Basım, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara: 157-175.
• DURU, B. (2013) “Büyükşehir Düzenlemesi Ne Anlama Geliyor?”, GAP Belediyeler Birliği Dergisi, Mayıs-Haziran-Temmuz, pp. 33-37, http://www.gabb.gov.tr/doc/ gabb_bultenler/ 2013_06_birlik _dergi.pdf (26.04.2014).
• ERYILMAZ, B. (2004). Kamu Yönetimi, Erkam Matbaası, Adapazarı.
• GENÇ, N. (2014) “6360 Sayılı Kanun ve Aydın’a Etkileri, Adnan Menderes Üniversitesi”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (Özel Sayı): 1-29.
• GÖRMEZ, K. (2012). “Yerelleşme-Merkezîleşme Geriliminde Büyükşehir Yasası”http:// www.zaman.com.tr/yorum_yerellesme-merkezilesme-geriliminde-buyuksehir- yasasi_2017227.html. 12.04.2014.
• GÖZLER, K. (2013). “6360 Sayılı Kanun Hakkında Eleştiriler: Yirmi Dokuz İlde İl Özel İdareleri ve Köylerin Kaldırılması ve İlçe Belediyelerinin Büyükşehir İlçe Belediyeleri Haline Dönüştürülmesi Anayasamıza Uygun Mudur?”, Legal Hukuk Dergisi, 11(122): 37-82.
• GÖZÜBÜYÜK, A. Ş. (1967). Türkiye’de Mahalli İdareler, TODAIE Yayını, Ankara.
• GÜLER, B.A. (2001). “Yerel Yönetimlerde Reform Sorunu”, Çağdaş Yerel Yönetimler, 10 (3): 7-12.
• GÜLER, B.A. (2005). Devlette Reform Yazıları: Dünya’da ve Türkiye’de Ekonomik Liberalizasyon Siyasi-İdari Liberalizason, Paragraf Yayınevi, Ankara.
• GÜLER, B. A. (2006). Yerel Yönetimler, Liberal Açılımlara Eleştirel Yaklaşım, İmge Yayınevi, Ankara.
• GÜLER, B.A. (2012a). “Hükümetin 8 Ekim 2012 Günlü Bütünşehir Yasa Tasarısı Üzerine”, www.yayed.org.tr. 05.10.2013.
• GÜLER, B.A. (2012b). Bütünşehir Belediyesi, TBMM Komisyon Konuşmaları, 12, Kasım, 2012, Ankara.
• GÜNEŞ, A.F. (2013). Büyükşehirlerde İl Özel İdarelerinin Kaldırılmasının Hukuki Veçhesi ve %20Ahmet%20Faruk%20G%C3%9CNE%C5%9E.pdf. 11.10.2014.
• http://www.tid.web.tr/ortak_icerik/tid.web/154/13
• GÜNGÖR, H. (2012) “Yeni Büyükşehir Yönetimi ve Geçiş Nedenleri”, İller ve Belediyeler Dergisi, Ekim-Kasım, 774-775: 28-31.
• İZCİ, F. ve TURAN, M. (2013). “Türkiye’de Büyükşehir Belediye Sistemi ve 6360 Sayılı Yasa İle Büyükşehir Belediye Sisteminde Meydana Gelen Değişimler: Van Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 18 (1): 117-152.
• KAPUCU, N. ve PALABIYIK, H.(2008). Turkish Public Administration: From Tradition to Modern Age, International Strategic Research Organization, Ankara.
• KARAKILÇIK, Y. (2013). Yerel Yönetimler, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• KARAMAN, Z.T. (2006). Yerel Yönetimler, Nobel Yayınları, Ankara.
• KARASU, M.A. (2013). “ 6360 Sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu ve Olası Etkileri- Şanlıurfa Örneği”, Gazi Üniversitesi, İİBF Dergisi, 15(1): 1-17.
• KAYA (1991). Kamu Yönetimi Araştırması Genel Rapor, TODAİE Yayını No. 238, Ankara.
• KAYA, S. (2011). İl Özel İdarelerinin Değişimi ve Dönüşümü: İstanbul İl Özel İdare Örneği, Nisan Mayıs Haziran, Dış Denetim, ss.27-38.http://www. sayder. org.tr/e- dergi-il-ozel-idarelerinin-degisimi-ve-donusumu-istanbul-il-ozel-idaresi-12-4.pdf. 12.04.2014.
• KELEŞ, R. (1994). Kent ve Siyaset Üzerine Yazılar, (1975-1992), IULA-EMME, İstanbul.
• KELEŞ, R. (2006). Kentleşme Politikası, 9. Baskı, İmge Yayını, Ankara.
• KELEŞ, R. (2010). Yerinden Yönetim ve Siyaset, 4. Baskı., Cem Yayınevi, İstanbul.
• KELEŞ, R. (2012). “Anakentin Dünü, Bugünü ve Yarını” Kentsel ve Bölgesel Araştırmalar Sempozyumu-3, 6-7 Aralık 2012, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• KELEŞ, R. (2013). “Anakent Belediyelerinin Sayısı Çoğalırken”, GAP Belediyeler Birliği Dergisi, Mayıs-Haziran-Temmuz, pp. 15-19, http://www.gabb.gov.tr/doc/gabb_bultenler/ 2013_06_birlik _dergi.pdf . 12.04.2014.
• KIZILBOĞA, R. ve ÖZASLAN, K. (2013). İl Özel İdaresi ile Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı’nın Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi, KAYSEM-8 Kuramdan Uygulamaya Yerel Yönetimler ve Kentsel Politikalar Bildiri Kitabı 11- 12 Mayıs 2013-HATAY
• KOYUNCU, E. ve KÖROĞLU, T. (2012). “Büyükşehir Tasarısı Üzerine Bir Değerlendirme”, TEPAV, www.tepav.org.tr., 07.06. 2014.
• NALBANT, A. (1997). Üniter Devlet, Yapı Kredi Yayınları.
• NADAROĞLU, H. (2001). Mahalli İdareler, 7. Baskı, Beta Basım Yayın, İstanbul.
• ORTAYLI, İ. (1974). Tanzimattan sonra Mahalli İdareler, TODAIE Yayınları Ankara.
• PARLAK, B. ve SOBACI, Z. (2005). Kamu Yönetimi, Alfa Aktüel, Bursa.
• PARLAK, B. ve ÖKMEN, M. (2008). Yerel Yönetimler, Alfa Aktüel, Bursa.
• POLAT, İ. 2003'den bugüne yerel yönetimlerde özerklik serüveni, http://www.hyd.org.tr/ staticfiles/files/yerel_yonetim-ikbal_polat.pdf15.04.2014.
• TEKELİ, İ. (1983). “Yerel Yönetimlerde Demokrasi ve Türkiye’de Belediyelerin Gelişim”, Amme İdaresi Dergisi, 16 (2): 3-22.
• TOBB (1996), Mahalli İdarelerin Yeniden Yapılandırılması Özel İhtisas Komisyonu Raporu, TOBB Yayınları, Ankara.
• TORTOP, N., AYKAÇ, B., YAYMAN, H., ÖZER, M.A. (2006). Mahalli İdareler, 1. Basım, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• TORTOP, N., AYKAÇ, B., YAYMAN, H., ÖZER, M.A. (2014). Mahalli İdareler, 3. Basım, Nobel Yayıncılık, Ankara.
• ULUSOY, A. ve AKDEMİR, T. (2008). Mahalli İdareler, Teori-Uygulama-Maliye, Seçkin Yayınevi, Ankara.
• YAŞAMIŞ, F.D. (2001). Osmanlı Devlet Yönetimi Başlangıç Yılları, TİD, Yıl 73, Sayı 432.
• ZENGİN, O. (2014), “Büyükşehir Belediyesi Sisteminin Dönüşümü: Son On Yılın Değerlendirmesi”, Ankara Barosu Dergisi, 72(2): 91-116.