MENTORLUK VE PSİKOLOJİK GÜÇLENDİRMENİN ÖZ YETERLİLİK ALGISINA ETKİSİ

Yıl 2016, Cilt: 21 Sayı: 1, 1 - 15, 24.03.2016

Ömer İşcan Sezgin Çakır

Öz

Mentorluk faaliyetlerinin ve psikolojik güçlendirmenin iş tatmini, öğrenme ve örgütsel bağlılık gibi birçok unsuru olumlu yönde etkilediği daha önce yapılan çalışmalarda görülmüştür. Bu çalışma da mentorluğun ve psikolojik güçlendirmenin öz yeterlilik algısı ile ilişkili olup olmadığını ortaya çıkarmak için yapılmıştır. Araştırma Atatürk Üniversitesi’nde görev yapan 103 araştırma görevlisi üzerinde gerçekleştirilmiştir ve bunun sebebi araştırma görevlilerinin danışmanları ile mentorluk ilişkisi içinde olduklarının bilinmesidir. Elde edilen sonuçlarda, mentorluğun ve psikolojik güçlendirmenin öz yeterlilik algısı üzerinde olumlu etkileri olduğu tespit edilmiştir; danışmanları ile sağlıklı bir mentorluk ilişkisine sahip olan ve onlar tarafından psikolojik olarak güçlendirilen araştırma görevlilerinin öz yeterlilik algılarının arttığı görülmektedir. Demografik değişkenlere ilişkin analiz sonuçlarında ise araştırma görevlilerinin yaşlarının artmasıyla birlikte öz yeterlilik algılarının da arttığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mentorluk, Psikolojik Güçlendirme, Öz Yeterlilik Algısı

Kaynakça

• ALLEN, T.D., Eby, L.T., Poteet M.L., Lentz E., Lġma L. (2004). “Career Benefits Associated with Mentoring For Protégés: A Meta-Analysis”, Journal of Applied Psychology, 89 (1): 127-136.
• ALLEN, T. D., Eby, L.T., (2010). Mentoring, Blackwell Publishing, United Kingdom.
• ÇEKMECELİOĞLU, H. G., Eren, E., (2007). “Psikolojik Güçlendirme, Örgütsel Bağlılık ve Yaratıcı Davranış Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi”, Yönetim Dergisi, 18(57): 13- 25.
• BANDURA, A. (1995). Self-Efficacy in Changing Societies, Cambridge University Press, United Kingdom.
• BARANIK, L.E., Rolling, E.A. ve Eby, L.T. (2010). “Why Does Mentoring Work? The Role of Perceived Organizational Support”, Journal of Vocational Behavior, 76:366-373.
• BOLAT, O. İ. (2011). “Öz Yeterlilik ve Tükenmişlik İlişkisi- Lider Üye Etkileşiminin Aracılık Etkisi”, Ege Akademik Bakış, 11(2): 255-266.
• BOZKURT, T., (2009). “Yönetim Uygulamaları ve Performans Arasındaki İlişkide Psikolojik Güçlendirmenin Ara Değişken Olarak Rolü: Kuramsal Bir Tartışma”, 17. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiri Kitapçığı, 478-485.
• BURK, H.G. ve Eby, L.T. (2010). “What Keeps People in Mentoring Relationships When Bad Things Happen? A Field Study From The Protege's Perspective”, Journal of Vocational Behavior, 77: 437-466.
• CONGER J. A., Kanungo. R. N. (1988). “The Empowerment Process: Integrating Theory and Practices”, Academy of Management Review, 13: 471–482.
• ÇETİN, F. (2011). “Örgüt İçi Girişimcilikte Öz Yeterlilik Algısı ve Kontrol Odağının Rolü”, Business and Economics Research Journal, 2(3): 69-85.
• FLOOD, M. J. (2012). Mentoring and Self-Efficacy in Female Undergraduate Business Students, The Ohio State University.
• İBRAHİMOĞLU, N. (2013). “Biçimsel Olmayan Mentorluk Yoluyla Öz-Etkinliğin Artırılması, Sosyoekonomi”, 130107: 141-156.
• İBRAHİMOĞLU, N., Uğurlu, Ö. Y., Kızıloğlu, M. (2011). “Örgütlerde Mentorluğun Örgütsel Güven Algısına Etkisine İlişkin Bir Araştırma”, Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(3): 297-318.
• JADAGHI, G., Borghei, R., Matin, H., Dastani, N. (2010). “An Examination of the Relationship Between Empowerment and Organizational Commitment”, International Journal of Human Sciences, 7(2), 1155-1172.
• JHA, S. (2013). “Managerial Practices, Transformational Leadership, Customer Satisfaction and Self Efficacy as Antecedents of Psychological Empowerment”, Journal of Management Research, 13(2): 105-117.
• KRAM, K. E. (1983). “Phases of the Mentor Relationship”, Academy of Management Journal, 26(4): 608-625.
• NGANG, T. K. (2012). “The Effect of Psychological Empowerment on Teacher’s Affective Commitment and Self-Efficacy”, 2nd Annual International Conference on Education and e-Learning.
• NOE, R. (1988). “Investigation of Determinants Successful Assigned Mentoring Relationships”, Personnel Psychology, 41: 457-479.
• SHERER, M., Maddux, J. E., Mercadante, B., Prentice-Dunn, S., Jacobs, B., Rogers, R. W. (1982). “The Self-Efficacy Scale: Construction and validation”, Psychological Reports, 51, 663-671.
• SPREITZER, G. M. (1995). “Psychological Empowerment in the Workplace: Dimensions, Measurement and Validation”, Academy of Management Journal, 38(5): 1442- 1465.
• SPREITZER, G. M., Janasz, S. C. D., Quinn, R. E., (1999). “Empowered To Lead: The Role Of Psychological Empowerment In Leadership”, Journal of Organizational Behavior, 20: 521-526.
• SPREITZER, G. M., Quinn, R. E. (2001). A Company of Leaders: Five Disciplines for Unleashing the Power in your Workforce. San Francisco: Jossey-Bass.
• SUN L. Y., Pan, W., Chow, I. H. S. (2014). “The Role of Supervisor Political Skill in Mentoring Dual Motivational Perspectives”, Journal of Organizational Behaviour, 35(2): 213-233.
• SÜRGEVİL, O., Tolay, E., Topoyan, M. (2013). “Yapısal Güçlendirme ve Psikolojik Güçlendirme Ölçeklerinin Geçerlilik ve Güvenilirlik Analizleri”, Journal of Yaşar University, 8(31): 5371-5391.
• TAŞTAN, S. B. (2013). “The Relationship Between Psychological Empowerment and Psychological Well Being: TheRole of Self-efficacy Perception and Social Support”, Öneri Dergisi, 10(40): 139-154.
• THOMSON, R. (1998). People Management, Orion Publishing, London. TOLAY, E., Sürgevil, O., Topoyan, M. (2012). “Akademik Çalışma Ortamında Yapısal ve Psikolojik Güçlendirmenin Duygusal Bağlılık ve İş Doyumu Üzerindeki Etkileri”, Ege Akademik Bakış, 12(4): 449-465.
• TOPLU, D., Akça, M. (2013). “Öğrenen Organizasyonun Psikolojik Güçlendirme Üzerindeki Etkisi: Kamu Sektöründe Bir Araştırma”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimleri Dergisi, 12(23): 221-235.
• WANG, G., Lee, P. (2009) “Psychological Empowerment and Job Satisfaction an Analysis of Interactive Effects”. Group & Organization Management Vol.34 No 3, pp.271- 296.
• YILDIRIM, F., İlhan, İ. Ö. (2010). “Genel Öz Yeterlilik Ölçeği Türkçe Formunun Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması”, Türk Psikiyatri Dergisi, 21 (4): 301-308.
• YÜRÜR, S., Demir, K. (2011). “Örgütsel Adalet ve Psikolojik Güçlendirme: Karşılıklı Etkileri Üzerine Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16(3): 311-335. ,