İÇ SAVAŞTAN BÖLGESEL İSTİKRARSIZLIĞA: SURİYE KRİZİNİN TÜRKİYE’YE FATURASI

Yıl 2016, Cilt: 21 Sayı: 1, 289 - 301, 24.03.2016

Nurettin Altundeğer M. Ertuğrul Yılmaz

Öz

Arap Baharının etkisiyle Suriye’de başlayan iç karışıklık ve rejim aleyhtarı gösteriler kısa sürede hem Suriye’yi hem de çevresindeki ülkeleri derinden etkilemiş ve sonunun nereye varacağı belli olmayan bir dönemi başlatmıştır. Yaşanan krizin ortaya çıkardığı en büyük sorunların başında yaşanan siyasi istikrarsızlık ve belirsizlik gelmektedir. Bu istikrarsız ortam, Suriye’ye komşu olan ve bu süreçte direkt olarak müdahil olan Türkiye’yi doğrudan ve dolaylı olarak birçok sorunla baş başa bırakmıştır. Gerek bölgedeki istikrarsızlığın yol açtığı problemlerden, gerekse Türkiye-Suriye ikili ilişkilerinin bozulmasından doğan siyasi, ekonomik ve toplumsal sorunlardan kaynaklanan olumsuzluklar yaşanmıştır ve yaşanmaya da devam etmektedir. Ülkedeki savaş, milyonlarca Suriyelinin başka ülkelere sığınmasına neden olmuştur ve bu ülkelerin başında da Türkiye gelmektedir. Bu makale, Arap Baharı rüzgârının Suriye’ye sıçraması sonucu ortaya çıkan krizin oluşturduğu siyasi istikrarsızlığın doğrudan ve dolaylı olarak Türkiye’ye etkilerini inceleyecektir. Uluslararası aktörlerin bu krizi çözmeye pek yanaşmamaları uzun yıllar Suriye’de istikrarın yakalanamayacağını ve bölgesel bir istikrarsızlık kaynağı olmaya devem edeceğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Suriye, Türkiye, İstikrarsızlık, İç Savaş, Sığınmacılar

Kaynakça

• AFAD (2015). “Afet Raporu|Suriye”, https://www.afad.gov.tr/tr/IcerikDetay1.aspx? IcerikID=848&ID=16, 14.06.2015.
• ALPASLAN, İ.B. (2012). “Suriye Krizi Türkiye Ekonomisini Nasıl Etkiler”, TEPAV.
• BARKEY, H.J. (2014). “Turkey's Syria Predicament”, Survival: Global Politics and Strategy, 56:6.
• BİLİCİ, A. (2014). “Suriye Politikasındaki Yanlışlar”, http://www.zaman.com.tr/ abdulhamit-bilici/suriye-politikasindaki-yanlislar_2195511.html, 7.02.2015.
• “BM'den çarpıcı Suriyeli göçmen raporu” (2015), http://www.asilhaber.net/bmden-carpici- suriyeli-gocmen-raporu-h8466, 14.06.2015.
• BULUT, M. ve İNAN, S. (2015). “Isıd Karkamis Sinirina Mayin Dösedigaziantep’in Karkamis İlçesinde, Sinirin Sifir Noktasina Kirmizi Bir Pikapla Gelen Isıd'liler, Araziye Mayin Birakti”, http://www.iha.com.tr/haber-isid-karkamis-sinirina- mayin-dosedi-475060/, 20.06.2015.
• ÇEMREK, M. (2012). “Türk Dış Politikasında Suriye Dönüşümü: Güvenliğe Geri Dönüş”, SDE Analiz.
• BAGDONAS, D.Ö. (2014). “Reading Turkey's Foreign Policy on Syria: The AKP's Construction of a Great Power Identity and the Politics of Grandeur”, Turkish Studies, 15:1.
• DEUTSCHE WELLE TÜRKÇE, (2011). “Suriye’de 48 yıllık olağanüstü hal son buluyor”, http://www.dw.com/tr/suriyede-48-y%C4%B1ll%C4%B1k- ola%C4%9Fan%C3%BCst%C3%BC-hal-son-buluyor/a-15002508.
• ERTUĞRUL, D. (2012). “Türkiye Dış Politikası için bir Test: Suriye Krizi” ,TESEV.
• HUGHES, G.A. (2014). "Syria and the Perils of Proxy Warfare", Small Wars & Insurgencies, 25:3.
• İZBUL, C. (2011). “Erdoğan: Suriye İç Meselemiz, Gereğini Yapmak Durumundayız”, http://www.amerikaninsesi.com/content/erdogan-suriye-ic-meselemiz-geregini- yapmak-durumundayiz-127078293/898713.html, 7.02.2015.
• KIRMIZITAŞ, H. ve BURUN, E. (2014). “Suriyeliler Sınır İllerinde Kira Ve Emlak Fiyatlarını kira/gundem/detay/1846010/default.htm, 4.02.2015.
• http://www.milliyet.com.tr/suriyeliler-sinir-illerinde- MAMAN, K. (2014).
• “Suriyeli mülteci sorunu krize dönüştü”, Bugün,
• http://www.bugun.com.tr/gundem/konteyner-terasa-cikti-haberi/1196005, 24.06.2015.
• ORHAN, M. (2014). “Transborder Violence: The PKK in Turkey, Syria and Iraq”, Dynamics Of Asymmetric Conflict: Pathways Toward Terrorism and Genocide, 7:1.
• ORHAN, O. (2014). “Suriye’ye Komşu Ülkelerde Suriyeli Mültecilerin Durumu: Bulgular, Sonuçlar Ve Öneriler”, ORSAM Rapor No: 189.
• ORHAN, O VE GÜNDOĞAR, S. (2015). “ Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’ye Etkileri”, ORSAM Rapor No: 19.
• ÖZTÜRKLER, H. ve GÖKSEL, T. (2015). “Suriyeli Mültecilerin Türkiye’ye Ekonomik Etkileri: Sentetik Bir Modelleme”, ORSAM Rapor No: 196.
• PHILLIPS, C. (2015). “Sectarianism and Conflict in Syria”, Third World Quarterly, 36:2.
• REÇBER, K. ve AYHAN, V. (2013). “Türkiye İle Suriye Arasındaki Krizin Hatay Bölgesi Üzerindeki Etkileri” , Alternatif Politika, 5:3.
• SANDIKLI, A. ve SEMİN, A. (2014). “Bütün Boyutlarıyla Suriye Krizi ve Türkiye”, Atilla Sandıklı ve Erdem Kaya (der.), Orta Doğu’da Değişim ve Türkiye, Bilgesam, İstanbul.
• SANDIKLI, A. ve SEMİN, A. (2012). “Bütün Boyutlarıyla Suriye Krizi ve Türkiye” , Bilgesam Rapor No:52.
• “Suriye'de Esad'dan Reform Vaatleri”, (2011), http://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/ 2011/03/110325_syria_update, 24.01.2015.
• “Suriyeli turist sayısı %33 geriledi”, (2012), http://www.sabah.com.tr/turizm/2012/07/01/ suriyeli-turist-sayisi-33-geriledi, 8.01.2015.
• “Suriyeliler Urfa’yı Savaş Alanına Çevirdi”, (2015), http://www.sanliurfa.com/suriyeliler- urfa-yi-savas-alanina-cevirdi/1671426978/, 4.02.2015.
• “Turkey's Syria role risks instability at home, isolation abroad”, Strategic Comments, 20:8, 2014.
• TÜİK, (2015), “İşgücü İstatistikleri”, http://www.tuik.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=18637, 14.06.2015.
• UNHCR, “Syria Regional Refugee Response”, http://data.unhcr.org/syrianrefugees/ regional.php, 14.06.2015.
• UNHCR, “Syria Regional Refugee Response”, http://data.unhcr.org/syrianrefugees/ country.php?id=224, 14.06.2015.
• WILLIAM, A. (2015). “Critical period for Hizbullah in Turkey’s tense southeast”, Center for Global Policy George Mason University, http://www.hurriyetdailynews.com/ interview-critical-period-for-hizbullah-in-turkeys-tense- southeast.aspx?PageID=238&NID=84243&NewsCatID=338.
• YAĞLI, H. (2013). “Suriyelilerin Gaziantep'e Etkisi: Hırsızlık ve Yüksek Kira”, http://www.gaziantephaberler.com/suriyelilerin-gaziantepe-etkisi-hirsizlik-ve- yuksek-kira-haberi-25908.html.
• HÜRRİYET, (2014). “Yayladagi'nda Camiye Top Mermisi Düştü”, http://www. hurriyet.com.tr/gundem/26124553.asp, 24.06.2015.
• YEŞİLYURT, N. (2013). “Ortadoğu İle İlişkiler”, Baskın Oran (der.) , Türk Dış Politikası Cilt:3, İletişim.
• YILMAZ, H. (2013). “Türkıye’de Suriyeli Mülteciler : İstanbul Örneği, Tespitler, İhtiyaçlar ve Öneriler”, Mazlumder Raporu, Http://İstanbul.Mazlumder.Org/Webimage/ Suriyeli_Multeciler_Raporu_2013.Pdf.