GÜVENLİKTEKİ KAVRAMSAL DEĞİŞİM VE TÜRKİYE’NİN GÜVELİK YAKLAŞIMI VE POLİTİKALARINA ETKİLERİ

Yıl 2016, Cilt: 21 Sayı: 1, 303 - 320, 24.03.2016

Murat Gül

Öz

Güvenlik kavramı Latince kökene sahiptir ve uzun bir dönem realist yaklaşım tarafından domine edilmiştir.  SB’nin dağılması ve Soğuk Savaş’ın sona ermesiyle kavram yeniden tanımlanmış ve devlet güvenliği üzerindeki yoğunlaşma toplumsal/insani güvenlik odağına kaymıştır. Devletlerin ortaya koyduğu konvansiyonel tehdide ek olarak yeni tehdit formları, asimetrik tehditler, ortaya çıkmış ve bu sorunlarla baş edebilmek için yeni mekanizmalar geliştirilmiştir. Eşzamanlı olarak, uluslararası sistemdeki değişime uyum sağlamak için Türkiye’nin güvenlik yaklaşımı ve politikalarında bir değişim meydana gelmiştir. Bu makale güvenlik alanındaki kavramsal değişimi ve bu değişimin Türkiye’nin güvenlik yaklaşımına ve politikalarına etkilerini incelemeyi amaçlamaktadır. Türkiye’nin jeopolitik, tarihsel ve stratejik fırsatları ve riskleri göz önünde bulundurularak Türkiye’nin güvenlik kültürü anlaşılmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Güvenlik yaklaşımı, Güvenlik politikaları, Güvenlik kültürü, Sevr sendromu, Jeopolitik

Kaynakça

• AKTAŞ, A. (2011) “Güvenlikleştirme Yaklaşımı ve Türkiye’nin Ulusal Güvenlik Anlayışındaki Dönüşüm”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 1 Sayı 2.
• AYDIN, M. (2003). “Securitization of History and Geography: Understanding of Security in Turkey”, Southeast European and Black Sea Studies, Vol.3 No.2.
• BAĞCI, H. (2001). Türk Dış Politikasında 1950’li Yıllar, Ankara, METU Press. 2. Baskı.
• BİLGİN, P. (2005). “Turkey’s Changing Security Discourses: The Challenge of Globalisation”, European Journal of Political Research, Vol.44 No.1.
• BOOTH, K., 2012 Dünya Güvenliği Kuramı, İstanbul, Küre Yayınları.
• BUZAN, B. (1997). “Rethinking Security After the Cold War”, Cooperation and Conflict, Vol.32 No.1.
• BUZAN, B. (1991). People, States and Fear: An Agendafor International Security Studies in the Post-ColdWarEra, London: Harvester Wheatsheaf.
• DAVUTOĞLU, A. (2011). Stratejik Derinlik, İstanbul, Küre Yayınları, 68. Basım.
• DEMİRAY, M. VE İŞCAN, İ. H. (2008). “Uluslararası Sistemde Güvenlik Kavramının Değişimi Ekonomik Ve Jeopolitik Arka Planı”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 21.
• PITCHER , D. E. (1999). Osmanlı İmparatorluğunun Tarihsel Coğrafyası, İstanbul, Yapı Kredi Yayınları.
• FUKUYAMA, F. (1992). The End of History and the Last Man, New York: Avon Books Inc.
• GARTNER, H., HYDE-PRICE, A. ve REITER, E. (2001). Europe’s New Security Challenges, Colorado: Lynne Rienner Publishers.
• GÖNLÜBOL, M. (1996). Olaylarla Türk Dış Politikası (1919-1995), Ankara, Siyasal Kitabevi, 9. Baskı.
• GÜRKAYNAK, M. VE YALÇINER, S. (2009). “Uluslararası Politikada Karşılıklı Bağımlılık ve Küreselleşme Üzerine Bir İnceleme”, Uluslararası İlişkiler, Cilt 6, Sayı 23
• HOLSTI, K. J. (1985). The Dividing Discipline: Hegemony and Diversity in International Theory, London: Allen&Unwin.
• İŞYAR, Ö. G. (2008). “Günümüzde Uluslararası Güvenlik Stratejileri: Kavramsal Çerçeve ve Uygulama”, Akademik Bakış, Cilt 2 Sayı 3.
• KANT, I. (1960). Ebedi Barış Üzerine Felsefi Deneme, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No. 113-95, Ankara: Ajans Türk Matbaası.
• KATZENSTEIN, P. J. (ed.). (1996). The Culture of National Security: Norms and Identity in World Politics, New York: Columbia University Press.
• KISIKLI, E. (2003). “Yeni Gelişmelerin Işığında Geçmişten Günümüze Musul Meselesi”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, Sayı 24, Kasım 1999-2003.
• KÖNİ, H. “Hatay Sorununa Yeni Bir Bakış”, http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/ 45/811/10308.pdf, Erişim: 20.10. 2015
• MORGAN, P. (1992). “Safeguarding Security Studies”, Arms Control, Vol.13 No.3.
• NAM, M. (2012). “İşgalden İstiklale Cezayir”, Tarih Dergisi, Sayı 55 No.1.
• NYE, J. S. (2004). Soft Power: The Means To Success in World Politics, New York: Public Affairs.
• ORAN, B. (ed.). (2011). Türk Dış Politikası I. Cilt, İstanbul, İletişim Yayınları, 16. Baskı.
• SANDIKLI, A. (2014). “Değişen Güvenlik Anlayışları ve Türkiye’nin Güvenlik Stratejisi”,
• BİLGESAM, Rapor No.2, http://www.bilgesam.org/Images/Dokumanlar/0-81-2014062415 turkiyenin_vizyonu02.pdf, Erişim: 1.04.2015
• SOY, H. B. (2015). “1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan NATO Üyeliğine: Boğazlar Sorunu ve Türkiye’nin Batı ile “İttifakı””, Karadeniz Araştırmaları, Sayı 45.
• WAEVER, O. (1995). “Securitization and Desecuritization”, içinde Ronnie Lipschultz, On Security, New York: Columbia University Press.
• YAMAN, A. E. (2005). “Kore Savaşı’nın Türk Kamuoyuna Yansıması”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, S.37-38, Mayıs- Kasım 2005
• Unutulan Yıllar: Sevr Belgeseli,
• http://www.kameraarkasi.org/yonetmenler/belgeseller/2000_oncesi/unutulanyillarsevr.html, Erişim: 14.11. 2015
• New Turkish foreign minister says seeks greater regional role
• http://arama.hurriyet.com.tr/arsivnews.aspx?id=11564384, Erişim: 18.12.2015