SİYASAL PAZARLAMA KAPSAMINDA SEÇMENLERİN STRATEJİK OYLAMA EĞİLİMLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA: MENTEŞE ÖRNEĞİ

Yıl 2016, Cilt: 21 Sayı: 3, 0 - 0, 05.09.2016

Funda Bayrakdaroğlu Turgay Uzun Hatice Hicret Özkoç

Öz

Siyaset bilimi ve pazarlama son dönemlerde birbirinden beslenen ve insan davranışına yön veren bilim dallarındandır. Bu ortaklıkta seçmenler, siyasetin birer “tüketicisi” olarak ve birtakım kriterler doğrultusunda oy verme davranışlarını gerçekleştirmektedirler. Seçmenlerin oy kararlarını etkileyen faktörler parti liderinin söylem ve duruşundan, seçmenin yakın çevresindeki siyasal eğilime kadar geniş bir doğrultuda değişkenlik göstermektedir. Bununla birlikte, seçmenler kimi zaman seçilmesini daha az arzu ettiği bir adayı ya da partiyi yenilgiye uğratmak amacıyla, aslında favorisi olmayan ancak seçileceğine daha çok ihtimal verdiği adaya/partiye oy vererek destek olabilmektedir. Siyasette “stratejik oylama” olarak adlandırılan bu seçmen davranışı; belli bir adayı/partiyi desteklemekten çok, belli bir sonucu engellemeye yöneliktir. Stratejik oyların nihai sonuç üzerindeki etkisinin boyutunu tahmin etmek zor olsa da, sonucu değiştirebilme ihtimalinden dolayı seçmen davranışı bağlamında incelenmeye değer bir konudur.

Seçmenlerin oy verme davranışı üzerinde stratejik oylamanın yanı sıra birtakım psikolojik, sosyolojik, ekonomik ve ideolojik faktörler de etkilidir. Buna göre, araştırmanın amacı “parti kimliği modeli, sosyolojik model, rasyonel tercih modeli ve hâkim ideoloji modeli” çerçevesinde oluşturulacak soru formu aracılığıyla ve senaryo planlaması yöntemi kullanılarak seçmenlerin stratejik oylama davranışında bulunma eğilimlerini incelemektir.

Anahtar Kelimeler: Siyasal Pazarlama, Seçmen Davranışı, Stratejik Oylama

Jel Kodları: M30, M31

ABSTRACT

Politics and marketing are the branches of science that feed each other and directs human behavior at the same time. Within this partnership, voters as a “consumer” of politics vote in the direction of some criteria. Those criteria effective on the behavior of voters range from discourse and stance of party leader to the political tendency in inner circle of the voter. Moreover, voters sometime vote for a candidate or a party, even if it is not favorite for the voter but he regards as possible to win,  in an attempt to vanquish a candidate or a party which is less favorable for him. The aim of this kind of voter behavior defined as “strategic voting” in politics is to prevent a consequence rather than to support a candidate or a party. Even if it is hard to estimate the extent of strategic votes’ influence on the consequence, the possibility of affecting results makes strategic voting worth a research within the context of voter behavior.

Besides strategic voting motive, several psychological, sociological, economic and ideological factors are affective on voter behavior. Accordingly, the aim of the study is to interpret strategic voting tendency of voters via a questionnaire and scenario planning method designed within the frame of “party identity model, sociological model, rational choice model and dominant ideology model”.

Keywords: Political Marketing, Voter Behavior, Strategic Voting

Jel Codes: M30, M31