Bazı Silajlık Mısır (Zea mays) Çeşit ve Çeşit Adaylarının Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2017, Cilt: 12 Sayı: 2, 81 - 89, 31.12.2017

Hakan Yıldız Emre İlker Aliye Yıldırım

Öz

Ödemiş ve Kiraz ekolojik koşullarında
gerçekleştirilen bu araştırma, bazı silajlık mısır çeşit ve çeşit adaylarının
verim ve silaj kalite değerlerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.
2015 yılında yürütülen bu çalışma, tesadüf blokları deneme desenine göre Ödemiş
ve Kiraz lokasyonlarında 4 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırmada 8
farklı çeşit ve çeşit adayı (Inove, DKC-955, Burak, Reserve, Somma, Impacto,
31Y43, Maximus) kullanılmıştır. Denemede, bitki boyu, koçan yüksekliği, koçan
ağırlığı, sap ağırlığı, yaprak ağırlığı ve yeşil ot verimi incelenmiştir.
Ayrıca, sadece Ödemiş lokasyonu için kuru ot verimi, ham protein oranı, ham
selüloz oranı ve kuru madde oranı incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre
çeşit x lokasyon interaksiyonunun bitki boyu, koçan yüksekliği ve koçan
ağırlığı bakımından önemli olduğu saptanmıştır. İki lokasyon ortalaması
üzerinden çeşit ve çeşit adaylarının ortalama bitki boyu 3.27-3.77 m, koçan
yüksekliği 1.37-2.08 m, koçan ağırlığı 0.16-0.32 kg, yaprak ağırlığı 0.31-0.45
kg, sap ağırlığı 0.57-0.96 kg ve yeşil ot verimi 10632-13477 kg/da olarak
belirlenmiştir. Kalite analizi ve kuru ot verimi sonuçlarına göre ise Ödemiş
lokasyonunda; kuru madde oranı % 20.6-29.0, ham protein oranı % 6.16-8.61, ham
selüloz oranı % 25.7-33.4 ve kuru ot verimi 2479-3608 kg/da arasında değişiklik
göstermiştir. Elde edilen bilgiler ışığında, Doğu İzmir ilçesi olan Ödemiş lokasyonunda
kuru ot verimi üstün olan Somma aday çeşidi ve Inove çeşidi yüksek kuru ot
veriminin yanı sıra yüksek silaj kalite özelliklerine de sahip olduklarından
dolayı bu bölge için uygun çeşit ve çeşit adayları olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Silajlık mısır, silaj kalitesi, kuru ot verimi, İzmir

Determination of the Yield and Quality Properties of Some Corn Varieties and Promising Genotypes for Silage Production

Öz

This research, which was carried out in ecological conditions at Ödemiş and Kiraz, aimed to determine yield and silage quality of some corn varieties and promising genotypes of hybrid corn. This study was conducted in a randomized complete block design at Ödemiş and Kiraz locations with 4 replications in 2015. Eight different varieties and promising genotypes of hybrid corn (Inove, DKC-955, Impacto, Somma, Maximus, Burak, 31Y43, Reserve) were used in this research. Plant height, cob height, cob weight, scape weight, leaf weight and green forage yield were investigated in the study. Also, protein content, cellulose content, dry matter content and dry hay yield were investigated only for Ödemiş location. According to the research results, Variety x Location interaction was determined significant in terms of plant height, cob height and cob weight.   The results of average of data obtained from two locations were determined for plant height 3.27-3.77 m, cob height 1.37-2.08 m, cob weight 0.16-0.32 kg, leaf weight 0.31-0.45 kg, scape weight 0.57-0.96 kg and green forage yield 10632-13477 kg/da. In Ödemiş location, in accordance with quality analysis and yield, dry matter content, protein, cellulose contents and dry hay yield varied in range of %20.6-29.0, %6.16-8.61, %25.7-33.4, 2479-3608 kg/da, respectively. According to our result, promising variety Somma and Inove have superior dry hay yield as well as high silage quality in Ödemiş location in east district of İzmir. Therefore, they identified as favorable varieties for usage in this location.

Anahtar Kelimeler

Corn silage, silage quality, dry hay yield, Izmir

Kaynakça

• Açıkgöz, N., İlker, E., Gökçöl, A. 2004. Biyolojik Araştırmaların Bilgisayarda Değerlendirilmeleri. Ege Üniversitesi Tohum Teknolojisi Uygulama ve Araştırma Merkezi. Bornova, İzmir, Yayın No:2.
• Akdeniz, H., Yılmaz, İ., Antiç, N., Zorer, Ş. 2004. Bazı Mısır Çeşitlerinde Verim ve Yem Değerleri Üzerine Bir Araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 14(1): 47-51.
• Altıparmak, S. 2001. Şeker Mısırda (Zea mays saccharata L.) Farklı Azot Dozlarının Verim ve Verim Ögelerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri ABD, 50 s. Ankara.
• Balabanlı, C., Akman, Z. 2000. Isparta İlinin Yüksek Alanlarında Yetiştirilebilecek Silajlık At Dişi Mısır Çeşitlerinin Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 24 (14): 28-33.
• Çevik, M. 2012. Mısır Raporu. Ulusal Hububat Konseyi, Konya.
• Eralp, Ö., Erekul, O., Koca, Y.O. 2007. Menemen Koşullarındaki İkinci Ürün Tarımına Uygun Silajlık Mısır Çeşitlerinin Belirlenmesi. VII. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-27 Haziran, 2007, Erzurum, Cilt II, S:320-323.
• Erdal, Ş., Pamukçu, M., Ekiz, H., Soysal, M., Savur, O., Toros, A. 2009. Bazı Silajlık Mısır Çeşit Adaylarının Silajlık Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 22(1),75-81.
• Ergül, Y. 2008. Silajlık Mısır Çeşitlerinin Önemli Tarımsal ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerinde Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Konya.
• Geren, H., Avcioglu, R., Soya, H., Kir, B. 2008. Intercropping of Corn With Cowpea and Bean: Biomass Yield and Silage Quality. African Journal of Biotechnology, 7(22):4100-4104.
• Kara, M. 2001. Bir Melez Mısır Populasyonunda Verim ve Verim Unsurları Arasındaki İlişkilerin Korelasyon ve Path Analizi Yoluyla Değerlendirilmesi. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları, Tarım Bilimleri Dergisi, 7, (4), 1-4.
• Karayiğit, İ. 2005. Farklı Olgunluk Dönemlerindeki Bazı Melez Mısır Çeşitlerinin Silaj Kalitesi Üzerine Araştırmaları. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Kahramanmaraş.
• Kırbaş, A. 2009. Farklı Tohum İriliği ve Şekillerinin Silajlık Hibrit Mısırda Verim ve Bazı Verim Öğeleri Üzerine Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Konya.
• Kuşaksız, T., Kaya, A. 2005. Manisa Koşullarında Yetiştirilen Mısır Çeşitlerinin (Zea mays L.) Hasıl Verimleri Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-7 Eylül, Antalya, 1021-1026.
• Kuşaksız, T., Kaya, Ç. 2010. Bazı Melez Mısır Çeşitlerinin (Zea mays L.) Manisa Ekolojik Koşullarında Silaj Amaçlı Yetiştirilme Olanakları. C.B.Ü. Soma Meslek Yüksekokulu Teknik Bilimler Dergisi, 2(13): 63-74.
• Moralar, E. 2011. Tekirdağ İlinde Yetiştirilen Bazı Silajlık Mısır Çeşitlerinde Gelişme Sürecinin Belirlenmesi ve Verimliliklerinin Tespiti. Yüksek Lisans Tezi, N.K.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, 55.sayfa, Tekirdağ.
• Sade, B., Akbudak, M.A., Acar, R., Arat, E. 2002. Konya Ekolojik Şartlarında Silajlık Olarak Uygun Mısır Çeşitlerinin Belirlenmesi. Hayvancılık Araştırma Dergisi, 12(1): 17-22.
• Olgun, M., Kutlu, İ., Ayter, N.G., Kayan, ZBBN. 2012. Farklı Silajlık Mısır Genotiplerinin Eskişehir Koşullarında Adaptasyon Yeteneklerinin Belirlenmesi. Biyoloji Bilimleri Araştırma Dergisi, 5 (1): 93-97.
• Öz, A., Kapar, H., Dok, M. 2017. Karadeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Yayınları. “http://arastirma.tarim.gov.tr/ktae/Belgeler/brosurler/Mısır%20Tarımı.pdf” (erişim tarihi: 25.04.2017).
• Petrovici, T. 1977. Experimental Results With Maize Hybrids at the Podu-Iloaiei Station. Field Crop Abstr. Vol 30, 27:155.
• Sağlamtimur, T., Tansı, V., Baytekin, H. 1998. Yem Bitkileri Yetiştirme, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Kitabı, Adana.
• Sencar, Ö., Yıldırım, A. ve Gökmen, S. 1993. Silaj Amacıyla II. Ürün Olarak Yetiştirilen Bazı Mısır Çeşitlerinin Hasıl ve Kuru Ot Verimi Üzerine Ekim Sıklığının Etkileri. TÜBİTAK Doğa Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 17: 763-773.
• TUİK, 2016. Bitkisel Üretim İstatistikleri. https://biruni.tuik.gov.tr/bitkiselapp/bitkisel.zul (erişim tarihi: 06.06.2017).