Defâ῾i Mukaddes Şairi Kayser-i Eminpûr’dan Savaş İçin Bir Şiir

Yıl 2018, Sayı: 39, 205 - 220, 22.06.2018

Sevda Aygar Bacanlı

https://doi.org/10.21497/sefad.443468

Öz

Bu çalışmada 1959-2007 yılları arasında İran’da yaşamış modern dönem Fars
Edebiyatı’nın iz bırakan şairlerinden biri olan ancak Türkiye’de Fars Dili ve
Edebiyatı alanında pek tanınmayan Kayser-i Eminpûr’un hayatı ve edebî kişiliği
hakkında bilgi verilip Savaş İçin Bir Şiir (Şiʹrî Berâyi Ceng) adlı
şiirinin tahlili yapılarak Eminpûr tanıtılmaya çalışılmıştır. Şairliğe
başladığı dönemde İran İslam İnkılâbı’nın ve İran-Irak savaşının gerçekleşmesi,
şiirlerinde döneminin gerçeklerini ve sorunlarını büyük bir ciddiyetle ele
alması sebebiyle “İnkılâp Şairi”, “Defâ῾i Mukaddes
Şairi” ve “Sorumluluk Sahibi Şair” unvanlarını alan şair, kullandığı dil ve
mazmunlarla döneminin diğer şairlerinden farkını ortaya koymuştur. Klasik nazım
şekilleriyle ilgilenmiş olsa da daha çok serbest şiirde eserler vermiş olan
şair; gazel, rubai ve Nimâi tarzdaki birçok şiirinde yeni terkipler
kullanmıştır. Şiirlerinde savaş, şehitlik, cesaret, kahramanlık, özgürlük gibi
mefhumları kullanarak İran halkının millî şuurunu canlandırmayı amaçlamıştır.
Edebiyat tarihi ile edebiyat eleştirisi alanında da önemli kitaplar ve
makaleleri bulunan bu çok yönlü şair, döneminin gelişmelerine kayıtsız kalmamış
ve yaşanan sorunları çarpıcı bir dille okuyucuya aktarmayı başararak Fars
Edebiyatı’ndaki yerini almıştır. Bu bağlamda yaptığımız çalışma ile söz konusu
şiir tahlil edilerek savaşın İran halkı üzerindeki olumsuz etkisi, olaylara
bizzat tanıklık etmiş şairin gözünden yansıtılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kayser-i Eminpûr, Defâ῾i Mukaddes Şairi, Savaş İçin Bir Şiir, modern İran şiiri

A Poem for the War by Kayser-i Eminpûr as a Poet of Defâ῾i Mukaddes

Öz

In this work, as one of the most ironic poets who lived between 1959-2007
as a modern period but hadn't been known well in the field of Persian Language
end literature by Turkish people, it was attempted to introduce Eminpûr as a
literary figure including his life as well as the detalied analysis of his poem
called A Poem For War (Şiʹrî Berâyi Ceng). Kayser-i Eminpûr, who
took the name of “Revolutionary Poet, Defa-i Mukaddes Poet, Responsible Poet”
made his own difference with his language and style in the period that he lived
by taking problems seriously that occured at the beginning of his career like
the revolution of “Iran-Islam” and the war between Iran- Iraq. Even though he
was interested in classical verses, he mostly created works in the field of
free verses. He also used mostly “gazel, rubai and Nimâi” in his poems.
By using the themes of war martirization, courage heroism and freedom, he aimed
to renew the idea of national unity for the Persian public. He had books and
articles about literary history and criticism, he wasn’t indifferent to the
improvement of his period and by being able to reflect the problems to the
readers by using simplicity and clarity in the language, he became one of the
most important characters in the Persian Literature. Hence, the work we made
shows the event with the poet’s eyes by referring to the negative aspects of
war in Iran community.

Anahtar Kelimeler

Kayser-i Eminpûr, Defâ῾i Mukaddes Poet, A Poem For War, contemporary Iranian poetry

Kaynakça

• Alîzâde, Nâsir-Bâkînejâd, Abbâs (1391 hş.). “Kayser-i Emînpûr ve Rûykerd Nostâljîk”. Mecelle-i Bûstân-i Edeb Dânişgâh-i Şîrâz (2): 175-204.
• Çenârî, Abdulemîr. (1389 hş.). "Sebkşinâsî-yi Şiʼr-i Kayser-i Emînpûr ". Feslnâme Târîh-i Edebiyyât (Pijûhişnâme-i Ulûm-i İnsanî) (67): 71-86.
• Eminpûr, Kayser (1396 hş.). Mecmua-yi Kamil-i Eşar Kayser-i Emînpûr. haz. Elnâz Elî. Tahran: Çap-i Gulşen-i Sebz.
• Hasankolû, Asgar Asgarî ( 1392 hş.). "Seyr u Sulûk-i Kayser-i Emînpûr E z Ârmân Gerâî-yi Hemâsî Tâ Vâkeʹ Gerâî-yi Tirâjîk". Zebân u Edeb-i Fârsî Neşriyye-i Sâbîk Dânişkede-i Edebiyyât Dânişgâh-i Tebrîz (228): 101-122.
• Kırlangıç, Hicabi (2014). Meşrutiyetten Cumhuriyete İran Şiiri. Ankara: Hece Yay.
• Rûşenfikr, Kubrâ- Kobâdî, H useyn A lî v d. ( 1391 h ş.). " Nemâd N ekâb u U stûre D er Ş i῾r-i Pâydârî-yi Kayser-i Emînpûr". Funûn-i Edebî (İlmî- Pijûhişî) Dânişgâh-i İsfehân (1): 35-52.
• Serfî, Muhammed Rizâ’-Hâşimî, Seyyid Rîzâ (1389-1390 hş.). "Defâ῾i Mukaddes, Teʹehhud u Tehevvul Der Şiʼr-i Kayser-i Emînpûr". Neşriyye-i Edebiyyât-i Pâydârî (Dânişkede-i Edebiyyât-i Ulûm-i İnsanî-yi Dânişgâh-i Kirmân) (3-4): 323-346.
• Şâfi’î, Husrev (1384 hş.). Zindegi ve Şiʽr-i Sed Şâir Ez Rûdeki ta İmrûz. Tahran: Ketab-i Hûrşîd.
• Şerîfiyân, Mehdî-Sâdikî, Suheylâ (1388 hş.)." ʹEşk be İnsan, Veten u Mukâvemet Der Şiʽr-i Kayser-i Emînpûr". Pejuheşnâme-i Edeb-i Gânî (13): 23-38.