Değişen Refah Devletleri ve Sosyal Yardımlar

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 1, 71 - 90, 10.05.2017

Şenay Gökbayrak

Öz

Değişen ekonomik
ve sosyal koşullar karşısında tüm Dünya’da sosyal yardımların sosyal korumadaki
rolü artmakta; gelişmiş sosyal güvenlik sistemlerinde sosyal yardımlar marjinal
konumundan sıyrılarak merkezi bir konuma gelmektedirler. Bu çerçevede, sosyal yardımların
sosyal korumadaki yeri ve işlevleri, refah rejimlerinin özelliklerine göre belirlenmektedir.
Türkiye’de, sosyal korumanın çalışmaya bağlı yapısı ve sosyal sigorta modelinin
krizi, yeniden yapılanma sürecinde sosyal koruma ile çalışma arasındaki
ilişkinin güçlendirilmesini beraberinde getirmektedir. Ancak eş anlı olarak
işgücü piyasasında işsizlik ve güvencesiz işlerin artışı, bu işlerde çalışmak
zorunda kalan geniş bir kitlenin sosyal korumadan dışlanmasına ve sosyal
yardımlara bağımlı hale gelmesine neden olarak bir kısır-döngü yaratmaktadır.
Bu tip eğreti istihdam biçimlerinde çalışanlar, çalışsalar bile yoksulluk
tuzağından kurtulamamakta; dolayısıyla sosyal yardımlar ile güvencesizlik
arasında bir kısır döngü ortaya çıkmaktadır. Bu kısırdöngünün kırılması ise,
mevcut ekonomik ve sosyal koşullar kapsamında, düzenleyici işgücü piyasası
politikaları ile sosyal güvenlik sisteminin yeniden dağılımcı karakterini güçlendiren
bütüncül politikaları gerekli kılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal yardımlar, refah rejimi, güvencesiz istihdam biçimleri

Kaynakça

• Adema, W. (2006), Social Assistance Policy Development and the Provision of a Decent Level of Income in Selected OECD Countries, OECD Social, Employment and Migration Working Papers No. 38.
• Alper, Y.; Değer, Ç., S. Sayan (2012), 2050’ye Doğru Nüfusbilim ve Yönetim: Sosyal Güvenlik (Emeklilik) Sistemine Bakış, TÜSİAD Yayınları No: TÜSİAD-T/2012-11/535, İstanbul.
• Alper, Y. (2014), “Türk Sosyal Güvenlik Sisteminin Yeni Dinamik Alanı: Sosyal Yardım ve Hizmetler”, İşveren Dergisi, 52(1):107-110.
• Alper, Y; Arıcı, K., Ş. T Özşuca, U. Aydın, Ş. Gökbayrak (2015), Tamamlayıcı Emeklilikte Bir Başarı Öyküsü: OYAK, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul.
• Bahle, T; Pfeifer, M., C. Wendt (2010), “Social Assistance”, The Handbook of The Welfare State içinde, (eds: Francis G. Castels vd) Oxford University Press: 448-461.
• Barbier, J-C (2005), “Citizenship and the Activation of Social Protection: A Comparative Approach”, The Changing Face of Welfare :Consequences nd outcomes from active citizenship perspective in (eds: Jørgen Goul Andersen, Anne-Marie Guillemard,Per H. Jensen and Birgit Pfau-Effinger), The Policy Press:113-134.
• Barbier, J. C. ve W. Ludwig-Mayerhofer (2004), “Introduction: The Many Worlds of Activation”, European Societies, 6(4): 423-436.
• Barrientos, A. (2016), “Justice-based social assistance”, Global Social Policy, 1-15.
• Bassett, L; Giannozzi, S., L. Pop, D. Ringold (2012), Rules, Roles, and Controls: Governance in Social Protection with an Application to Social Assistance, The World Bank.
• Beveridge, H. W. (1945), İçtimai Emniyetin Temelleri, İzmir: İktisat Fakültesi Mezunları Cemiyeti Yayınları: 1. Buğra Kavala, A. ve Ç. Keyder (2008), Kent Nüfusunun En Yoksul Kesiminin İstihdam Yapısı ve Geçinme Yöntemleri, [http://www.spf.boun.edu.tr/docs/kent_yoksullugu_rapor.pdf].
• Cox, R. H. (1998), “The Consequences of Welfare Reform: How Conceptions of Social Rights are Changing”, Journal of Social Policy, 27 (1): 1-16.
• Daigneault, M. (2014), “Three Paradigms of Social Assistance”, Sage Open, October-December 2014: 1-8. Deacon, B. (2007), Global Social Policy & Governance, Sage Publications.
• Eardley, T.; Bradshaw, J., J. Ditch, I. Gough (1996), Social Assistance in OECD Countries, Synthesis Report, Department of Social Security Research Report- No:46, HMSO.
• Esping Andersen, G.(1990), The Three Worlds of Welfare Capitalism, Polity Press.
• Ferrera, M. (1996), “The Southern Model of Welfare in Social Europe”, Journal of European Social Policy, 6(1): 17-37. Gough, I.; Bradshaw, J., J. Ditch, T. Eardley, P. Whiteford (1997), “Social Assistance in OECD Countries”, Journal of European Social Policy, 7(1): 17-43.
• Gökbayrak, Şenay (2010), Refah Devletinin Dönüşümü ve Özel Emeklilik Programları, Siyasal Kitabevi Yayınları, Ankara.
• Gökbayrak, Ş. (2015), “New Social Protection Policies in Turkey: Reductive or Reproductive of Inequality”, in Employment and Equity (eds: Berrin Ceylan-Ataman and Risa L. Lieberwitz), International Labour Organization. Hölsch K. ve Kraus M. (2006), “European Schemes of Social Assistance: An Empirical Analysis of Set-Ups and Distributive Impacts”, International Journal of Social Welfare, 15: 50-62.
• Jensen, P. H. ve B. Pfau Effinger (2005), “Active Citizenship: The New Face of Welfare”, The Changing Face of Welfare :Consequences and Outcomes from Active Citizenship Perspective in (eds: Jørgen Goul Andersen, Anne-Marie Guillemard,Per H. Jensen and Birgit Pfau-Effinger), The Policy Press: 1-14.
• Kildal, N. (2001), Workfare Tendencies in Scandinavian Welfare Policies, International Labour Office,
• Kovancı, O. (2003), Kapitalizm, Yoksulluk ve Yoksullukla Mücadelede Tarihsel Bir Deneyim: İngiliz Yoksul Yasaları, Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayını, Tezler Dizisi: 14, Ankara.
• Kutlu, D. (2015), Türkiye’de Sosyal Yardım Rejiminin Oluşumu: Birikim, Denetim ve Disiplin, Nota Bene Yayınları, Ankara.
• Leisering L., Barrientos A. (2013), “Social Citizenship for the Global Poor? The Worldwide Spread of Social Assistance”, International Journal of Social Welfare, 22:50–67.
• Levitas, R. (2005), The Inclusive Society?: Social Exclusion and New Labour, Palgrave Macmillan, Second Edition.
• Marshall, T. H. (2006), “Citizenship and Social Class”, The Welfare State Reader, (eds: Christopher Pierson ve Francis G. Castels, Polity Press), Second Edition: 30-39.
• Mead, L. (2006), “The New Politics of The New Poverty”, The Welfare State Reader in (eds: Christopher Pierson ve Francis G. Castels), Polity Press, Second Edition: 107-117.
• Murray, C. (2006), “The Two Wars Against Poverty”, The Welfare State Reader in, (eds: Christopher Pierson ve Francis G. Castels), Polity Press, Second Edition: 96-106.
• Nelson, K. (2010), “Social Assistance and Minimum Income Benefits in Old and New EU Democracies”, International Journal of Social Welfare , 19: 367-378.
• Nelson, K. (2012), “Counteracting Material Deprivation: The Role of Social Assistance in Europe”, Journal of European Social Policy, 22(2): 148-163.
• Nelson, K. (2013), “Social Assistance and EU Poverty Thresholds 1990-2008. Are European Welfare Systems Providing Just and Fair Protection Against Low Income?”, European Sociological Review, 29(2): 386-401.
• Obinger, H. and P. Starke (2014), Welfare State Transformation: Convergence and The Rise of The Supply Side Model, TranState Working Papers, No. 180.
• Özşuca, Ş. (2003), “Küreselleşme ve Sosyal Güvenlik Krizi” , Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 58(2):,133-157.
• Özşuca, Ş. T; Gökbayrak, Ş, M. Özuğurlu, A. Başbuğ (2010), “Kayıtlı İstihdama Geçişte Etkin Denetim Modellerinin Araştırılması” TUBİTAK-KAMAG Projesi Sonuç Raporu, Ankara.
• Powell, M. (2011), “Üçüncü Yol Yaklaşımları”, Sosyal Politika: Kuramlar ve Uygulamalar içinde (Çeviri ed: Şenay Gökbayrak), Siyasal Kitabevi Yayınları, Ankara: 128-147.
• Sallan Gül, S. and H. Gül (2006), Poverty Assistance and Employment Study: Relations Between Social Assistance and Labor Force Partcipation, Report Prepared for The General Directorate of Social Assistance and Solidarity and The United Nations Development Program (Undp).
• Sareceno, C. (2013), The Undercutting of European Social Dimension, LIEPP Working Paper No: 7.
• Silver, H. (1994), “Social Exclusion and Social Solidarity: Three Paradigms”, International Labour Review, 133 (5-6): 531-578.
• Standing, G. (2011), “ How Cash Transfers Promote Work and Economic Security”, Poor Poverty: The Improverishment of Analysis, Measurment and Policies (eds: Jome Kwame Sundaram and Anis Chowdhury): 197-221.
• Tezgel, O. ve Ş. Gökbayrak (2013), “The Effects of Gender Inequalities in the Labor Market and the Social Security System on Women’s Social Inclusion in Turkey”, İş Güç- Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 15(4): 39-59.