Türkiye’de Katastrofik Sağlık Harcamaları ve Bu Harcamaları Belirleyen Faktörler: 2002-2014 Dönemi

Yıl 2018, Cilt: 26 Sayı: 35, 59 - 78, 31.01.2018

Yağmur Tokatlıoğlu İbrahim Tokatlıoğlu

https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.302930

Cited By: 5

Öz

Hanehalklarının sağlık hizmetlerine ulaşmak için katlandıkları maliyetin veya sağlık harcaması katkı payının gelirleri içerisinde yüksek bir paya sahip olması sonucunda bireyler veya hanehalkları “finansal katastrofi” yaşayabilmektedirler. Yüksek düzeydeki sağlık harcamaları bireyleri gıda, giyinme veya eğitim gibi ihtiyaçlarına yönelik harcamaları azaltmak zorunda bırakabilmektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de 2002-2014 yılları arasında hanenin cepten yaptığı sağlık harcamasının, hanenin ödeme kapasitesinin veya geçimlik olmayan harcamalarının %40’ına eşit veya üzerinde olması durumu olarak tanımlanan katastrofik sağlık harcamalarının seyri ve bu harcamaları belirleyen faktörlerin tespit edilmesi amaçlanmaktadır. TÜİK’in 2002-2014 yılları arasında Hanehalkı Bütçe Anketi veri seti kullanılarak yapılan hesaplamalar sonucunda katastrofik sağlık harcaması yapan hane oranı ortalama olarak %0.49 ve bu harcamalar nedeni ile yoksulluğa sürüklenen hane oranı ise ortalama olarak %0.22 olarak bulunmuştur. Yapılan lojistik regresyon analizine göre katastrofik sağlık harcaması yapma olasılığını yaşın, medeni durumun, bireyin engelinin bulunmasının, hane büyüklüğünün, sağlık hizmetlerine ulaşım durumunun, gelirin, istihdamın, eğitimin, cinsiyetin, sigortalılık durumunun ve ikamet edilen yerin etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Cepten Yapılan Sağlık Harcaması, Katastrofik Sağlık Harcaması, Lojistik Regresyon

Catastrophic Health Expenditures In Turkey And The Determinants Of These Expenditures: 2002-2014 Period

Öz

When households must pay fees or co-payments for health care, the amount can be so high in relation to their income that it results in “financial catastrophe” for the individual or the household. Such high expenditure can mean that people should cut down on necessities such as food and clothing, or are unable to pay for their children’s education. Catastrophic heath expenditure occurs when a household’s total out-of-pocket health payments equal or exceed 40% of household’s capacity to pay or non-subsistence spending. In this study, it is aimed to find out general situation of catastrophic health expenditures and determine the factors that affect these expenditures of households in the period between 2002 and 2014 in Turkey. By using micro data set of Household Budget Survey, published by Turkish Statistical Institute, it is found that households incur in catastrophe is averagely 0.49% and households became poor after paying for health services is averagely 0.22% in the period between 2002 and 2014. The logistic regression results indicate that probability to make catastrophic health expenditure is determined by these factors: age, marital status, disability status, household size, access to healthcare services, income level, employment situation, educational level, gender, insurance status, and place of residence.

Anahtar Kelimeler

Out-of-pocket Health Expenditures, Catastrophic Health Expenditures, Logistic Regression

Kaynakça

• Eklenecek...