ELİT YÜZÜCÜLERDE ANTROPOMETRİK-SOMATOTİP DEĞİŞKENLER VE SOMATOTİPİN PERFORMANSA ETKİSİ

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 4, 37 - 51, 26.12.2018

Sibel Hande Hınçal Timur Gültekin

Öz

Bu çalışmanın
amacı, yüzücülerde antropometrik ve somatotip özelliklerin incelenmesi ve
somatotipin performansa etkisini ortaya koymaktır. Bu amaçlar doğrultusunda yaş
ortalaması 12.9±2.42 yıl olan (n=21) kadın, (n=41) erkek toplam 62 yüzücüden
boy ve ağırlık, triceps, biceps, subscapular, suprailiac ve baldır deri kıvrımı
kalınlıkları, dirsek ve diz genişliği, kasılı biceps, gevşek biceps ve ayakta
baldır çevresi olmak üzere ölçümleri alınmıştır. Ölçümler İnternational Biological
Programme’ ın öngördüğü teknikler doğrultusunda alınmıştır.  Ayrıca performans ölçümlerine n=11 kadın, n=13
erkek toplam 24 yüzücü katılmıştır. Performansı belirlemek için sporculardan 2x100
m serbest dereceleri antrenörleri tarafından dakika-saniye-salise cinsinden
kronometre yardımı ile alınmıştır. Değerler SPSS 20 programına aktarılmıştır.
Analiz sonuçlarına göre yaş grupları ve cinsiyetler arasında deri kıvrımı
kalınlık ve genişlik ölçülerinde anlamlı farklar bulunmuştur (p<0.05). Tüm
sporcularda dengeli somatotip bulunmuştur. Cinsiyet ve endomorfi arasında
kuvvetli derecede negatif yönlü bir korelasyon bulunmuştur (p<0.05).
Cinsiyet-ektomorfi arasında sporcularda anlamlı pozitif yönde korelasyon
bulunmuştur (p<0.05). Yaş ile somatotip değerleri arasında anlamlı fark
bulunmamıştır (p>0.05). Endomorfi-mezomorfi arasında pozitif yönde güçlü
korelasyon bulunmuştur (p<0.05). Mezomorfi-ektomorfi arasında negatif yönde
anlamlı korelasyon bulunmuştur (p<0.05). Ektomorfi-endomorfi arasında negatif
yönlü korelasyon bulunmuştur (p<0.05). BMI-endomorfi arasında güçlü yönde
pozitif korelasyon (p<0.05), BMI-ektomorfi arasında negatif yönde güçlü
korelasyonbulunmuştur. BMI-mezomorfi arasında pozitif yönde anlamlı korelasyon
bulunmuştur. Cinsiyetler arasında derece farkı bulunamamıştır (p>0.05).Yaş
grupları arasında derece farkı bulunmuştur (p<0.05).Toplam derece ortalaması
ve yaş grupları arasında anlamlı yönde negatif korelasyon bulunuştur (p<0.05.)
Dereceler ile somatotip arasında anlamlı korelasyon bulunamamıştır (p>0.05)

Anahtar Kelimeler

Yüzme, Antropometri, Somatotip

Kaynakça

• Akın G., Gültekin T., Tekdemir, İ., Erol, E., Bektaş, Y., (2013). Antropometrive Spor, Alter, Ankara.
• Atamtürk, H., (2004). 10-12 Yaş Kız ve Erkek Performans Yüzücülerinin Antropometrik ve Motorik Özelliklerinin İncelenmesi (Yüksek lisans tezi), Yakın Doğu Üniversitesi/Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Lefkoşa.
• Ayan, V., Mülazımoğlu, O., (2010). Sporda Yetenek Seçimi Ve Spora Yönlendirmede 8–10 Yaş Grubu Kız Çocuklarının Fiziksel Özelliklerinin ve Bazı Performans Profillerinin İncelenmesi (Ankara Örneği), Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, C:4, Sayı 3: 152-159.
• Ayan, V., Kavi, N., (2016). 8-14 Yaş Arası Kız Yüzücülerin Somatotip ve Yatay Sıçrama Özelliklerinin İncelenmesi, İnternational Journal of Science and Sport, s. 23-29.
• Baxter, C., Reilly, T., Influence of Tıme of Day on All-out Swimming, (1983). British. J. Sports Medicine, Vol. 17, No. 2, pp. 122-127.
• Bayraktar, B., Kurtoğlu M., (2004). Sporda Performans, Etkili Faktörler, Değerlendirilmesi ve Artırılması, Klinik Gelişim, s.16-24, İstanbul.
• Bektaş, Y., Özer, K.,B., Gültekin T., Sağır, M., Akın, G., (2007). “Bayan Basketbolcuların Antropometrik Özellikleri: Somatotip ve Vücut Bileşimi Değerleri, Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, Cilt 1, s. 2.
• Bellew, James W.PT., Gehrig, Laura MD., (2006). A Comparison of Bone Mineral Density in Adolescent Female Swimmers, Soccer Players, and Weight Lifters, Pediatric Physical Therapy, Vol 18, Issue 1, pp. 19-22. doi: 10.1097/01.pep.0000200952.63544.16
• Carter J.E.L, Heath B.H., (1990). Somatotyping Development and Applications, Cambridge UniversityPress.
• Costill, D. L., Flynn, G., Kırwan, P., Houmard, J. A., Mitchell, J. B., Thomas, R., Park., S. H., (1987). Effects of Repeated Days of İntensified Training on Muscle Glycogen and Swimming Performance, Medicine and Science İn Sports and Exercise, vol. 20, No. 3, 249-254.
• Duyar, İ. Gültekin, T., Özener, B. (1998). Farklı Kategorilerdeki Basketbolcuların Somatotip ve Beden Bileşimi Özellikleri Yönünden Karşılaştırılması, 5. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Ankara, 5 - 7 Kasım (1998), s. 2.
• Gültekin,,T., (2004). Ankara’da Yaşayan Erişkin Bireylerin Vücut Bileşimi Değerleri, (Doktora tezi), Ankara Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Hebelling, M, Carter, L., De Garay, A., (1974). Body Build and Somatotype Of Olympic Swimmers, Divers, and Water Polo Players, İnternational Series on Sports Science, 2, pp. 285-305, Brussels-Belgium.
• Kandel, M.,Baeyens, J. P., Clarys P., (2013). Somatotype, Training and Performance in Ironman Athletes, European of Sport Science, Vol:14, pp:301-308
• Kjendle, L.,Stallman R., (2011). Morphology and Swimmıng Performance, Department of Physical Performance, Norwegian School of Sport Sciences, C:10, pp:204-221.
• Knechtle, B.,Knechtle, P., Kohler, G., (2008). No Correletion of Anthropometry and Race Performance in Ultra-Endurance Swimmers at a 12-Hours-Swim, Anthropologischer Anzeiger, Vol. 66, pp: 73-79, Swizerland
• Korkmaz, K., Koparan, Ş., (2008). 12-14 Yaş Yüzücülerin Beslenme Profilleri, e- Journal of New World Science Academy, Vol, 3, No. 4, 203-210.
• Kutlay, E., Özçaldıran B., Durmaz, B., (2001). Fiziksel Antrenmanların Kantitatif Topuk Ultrason Parametrelerine Etkisi: Jimnastik ve Yüzücüler Arasında Bir Kıyaslama, Egzersiz Fizyolojisi Tıp Rehberliği Dergisi, C:7 (1-2): 57-63
• Latt, E., Jürimae, J., Maestu, J., Purge, P., at. all, (2010). Physiological, Biomechanical and Anthropometrical Predictors of Sprint Swimming Performance in Adolescent Swimmers, Journal Of Sports Science and Medicine, 9:398-404.
• Martin, L., Nevill, A., Thompson, K., (2007). Diurnal Variation in Swim Performance Remains, İrrespective of Training Once or Twice Daily, International Journal of Sports Physiology and Performance, 2 (2). pp. 192-200.
• Ozlu, M., Akkuş, H., (2016), Effects of The Anthropometric and Kinematic Parameters on 50m Freestyle Swimmig Performances, Turkish Journal of Sport Sciences, 18(1):114-118.
• Rockville, M. (1988). Body Measurements (Anthropometry), National Health and Nutrion Examination Survey III, MD 20850, [phone].
• Selçuk, H., (2013). 1-13 Yaş Grubu Erkek Yüzücülerde 12 Haftalık Terabant Antrenmanının Bazı Motorik Özellikler İle Yüzme Performansına Etkileri (Yüksek lisans tezi,) Selçuk Üniversitesi/Sağlık Bilimleri Enstitüsü, s. 39, Konya.
• Siders, A.,W., Lukaski, C.,H., Bolonchuk, W., W., (1993). Relationship Among Swimming Performance, Body Composition and Somatotype in Competitive Collegiate Swimmers, The Journal of Sports Medicine and Physicial Fitness, Vol. 33, No.2, pp.166-171.
• Smerecká, V., Ružbarský, P., (2014). Kinanthropometric Parameters of Swimmers Placed in Talented Youth Groups, Česká Kinantropologie, Vol. 18, No. 3, p. 41-49.
• Tanner, J.M.,Hiernaux& J. Jarman, S., (1969). Growth and Physique Studies, InWeiner, J.S.,and Lourie, J.A., (Eds), In Human Biology: A Guide to Field Methods, Edinburgh: Published forthe International Biological Programme by Black well Scientific, Oxford.
• Tüzen, B., Müniroğlu, S., Tanılkan, K., (2005). Kısa Mesafe Yüzücülerinin 30 Metre Sürat Koşusu Dereceleri ile 50 M Serbest Stil Yüzme Derecelerinin Karşılaştırılması, Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, Cilt: III, Sayı: 3. 97-99
• Tüzün, M., (1998). Balerinlerde Kemik Mineral Yoğunluğu, Hormonal düzey, Aerobik Güç ve Vücut Kompozisyonunun İlişkisi (Doktora tezi), Gazi Üniversitesi/Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Vanheest, J. L., Rodgers, C. D., Mahoney C. E., De Souza, M. J., (2014). Ovarian Suppression İmpairs Sport Performance in Junior Elite Female Swimmers, Medicine and Science in Sports and Exercise, 46(1):156-166.
• Wang, Z.,Wang, Z.,M., Heymsfield, S., B., (1999). History of The Study of Human Body Composition: A Brief Rewiew, American Journal of Human Biology, 11:157-165.
• Weiner, J.S. &Lourie J.A. (1969). In Human Biology: A Guide to Field Methods, Edinburgh: Published forthe International Biological Programme by Black well Scientific, Oxford.
• Zorba, E., (2006). Vücut Yapısı Ölçüm Yöntemleri ve Şişmanlıkla Başa Çıkma, Morpha Kültür Yayınları, (s. 238), İstanbul.
• Zuniga, J.,Housh, T.J., Mielke, M., Hendrix, C. R., Camic, C. L., Johnson, G. O., Housh, D. J., Schmidt, R. J., (2011). Gender Comparisons of Anthropometric Characteristics of Young Sprint Swimmers, J. Strength CondRes., 25(1):103-8.