Engelli bireylerde spora katılım motivasyon ölçeği (eskmö): geçerlik ve güvenirlik çalışması

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 1, 95 - 106, 01.04.2018

Demir Gönül Tekkurşun Ekrem Levent İlhan Oğuz Kaan Esentürk Adnan Kan

https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000347

Cited By: 25

Öz

Bu çalışmada, bedensel, işitme ve görme engelli bireylerin spora katılım motivasyon kaynaklarını ölçebilecek geçerli ve güvenilir bir ölçme aracının geliştirilmesi amaçlandı. Çeşitli branşlardan toplam 303 kişinin katıldığı bu çalışma karma modelde desenlendi. Ölçeğin geçerliliğine kanıt sağlamak amacıyla yapı geçerliliği kapsamında, ölçme aracına açımlayıcı (AFA) ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) uygulandı. AFA sonucunda ölçme aracının içsel, dışsal ve motivasyonsuzluk olmak üzere 3 boyut ve 22 maddeden oluştuğu tespit edildi. DFA sonucunda oluşan uyum indeksleri ölçme aracının mevcut yapısının toplanan verilerle uyumlu olduğu belirlendi. Madde analizleri kapsamında, madde toplam test korelasyonu incelenmiş ve % 27’lik alt- üst grup değerlendirmeleri test edildi. Madde analizleri sonucunda herhangi bir madde ölçek dışı bırakılmadı. Ölçme aracının güvenirliği doğrultusunda test edilen Cronbach Alpha katsayısının yüksek düzeyde olduğu kanıtlandı. Bu bağlamda Engellilerin Spora Katılım Motivasyon Ölçeği’nin farklı derecelerde yetersizlikten etkilenmiş olan bedensel, işitme ve görme engelli bireylerin, spora katılım motivasyon kaynaklarını ölçebilecek geçerli ve güvenilir bir veri toplama aracı olduğu söylenebilir

Anahtar Kelimeler

Engelli bireyler, spor, motivasyon, katılım motivasyonu

MOTIVATION SCALE FOR SPORTS PARTICIPATION OF PEOPLE WITH DISABILITIES (MSSPPD): A STUDY OF VALIDITY AND RELIABILITY

Öz

In this study, it was aimed to develop a valid and reliable measurement instrument that could measure motivation sources for sports participation of physically handicapped, hearing-impaired, and visually impaired individuals. Consisting of 303 participants from various branches, this study was designed in a mixed method model. In order to provide evidence for the validity of the scale, an exploratory factor analysis (EFA), and confirmatory factor analysis (CFA) were applied within the scope of construct validity. The results of the EFA revealed that the measurement instrument consists of 3 dimensions which were intrinsic motivation, extrinsic motivation, and non-motivated, and 22 items. Fit indices that are formed as a result of DFA showed that the current state of the measurement instrument is compatible with the collected data. Within the scope of item analysis, 27 % lower and upper group evaluations were tested by examining item total test correlation. At the end of item analyses, no item was left out of the scale. In accordance with the reliability of the measurement instrument, Cronbach Alpha coefficient was found to be high. In this sense, Motivation Scale for Sports Participation of People with Disabilities (MSSPPD) may be claimed to be a reliable and valid data collection tool that can measure motivation sources for sports participation of physically disabilities, hearing-impaired, and visually impaired individuals who are affected by disabilities at different levels

Anahtar Kelimeler

people with disabilities, sports, motivation, participation motivation

Kaynakça

• Acat, M. B., Demiral S. (2002). Türkiye’de Yabancı Dil Öğreniminde Motivasyon Kaynakları ve Sorun- ları, Kuramdan Uygulamaya Eğitim Yönetimi Der- gisi, 8 (31), 312-329.
• Akabulut, Y. (2010). Sosyal bilimlerde SPSS uygu- lamaları. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık.
• Alpar, R. (2000). Spor Bilimlerinde Uygulamalı İs- tatistik. GSGM Yayınları. Ankara.
• Ames, C. A. (1990). Motivation: What teachers need to know? Teachers College Record, 91 (3), 409- 422.
• Aşçı, H., Oyar, Z.B., Çelebi, M., Mülazımoğlu, Ö. (2001). Spora Katılım Güdüsü Ölçeğinin Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması, Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe 1. of Spor Sciences, 12 (2), 21 – 32.
• Balcı, A. (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yön- tem, Teknik ve İlkeler (5. Baskı). Ankara: Pegem- Yayınları. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı (2004). Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Baş- kanlığı, Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı Mat- baası. “Eğitim Durumu”, Türkiye Özürlüler Araştır- ması, Ankara.
• Bozanoğlu, İ. (2004). Akademik güdülenme ölçeği: Geliştirmesi, geçerliği,güvenirliği. Ankara Üniver- sitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 83- 98.
• Bütüner,Ö.S ve Gür, H. (2007). V diyagramına yö- nelik bir tutum ölçeğinin geliştirilme çalışması, Milli Eğitim Dergisi, 176, 72–85.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel Araş- tırma Yöntemleri (Geliştirilmiş 11.Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş. (2003). Faktör analizi: Temel kav- ramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Eğitim Yö- netimi, 32, 470-483.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kav- ramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
• Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. (12. Baskı), Ankara: APegem Ya- yıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum (Genişletilmiş 20. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi Veri Kitabı.20. Baskı, Ankara: Pegem Aka- demi.
• Brophy, J. (1983). Conceptualizing student motiva- tion. Educational Psychologist, 18, 200.
• Creswell, J. W. (2003). Research design: Qualita- tive, quantitative, and mixed methods approaches (2nd ed.). Thousand Oaks: Sage Publications.
• Chokshi, S. ve Fernandez, C. (2004). Challenges to importing Japanese lesson study: Concerns, miscon- ceptions, and nuances. Phi Delta Kappan, 520-525.
• Cohen, L., Manion, L., ve Morrison, K. (2007). Re- search methods in education (6th ed.). New York: Routledge
• Comrey, A.L ve Lee, H.L.(1992). A first course in factor analysis, Hillsdale, New Jersey: Erlbaum.
• Çelik, H. E., ve Yılmaz, V. (2013). Lisrel 9.1 İle Ya- pısal Eşitlik Modellemesi: Temel Kavramlar Uygu- lamalar-Programlama (Yenilenmiş 2.Baskı). An- kara: Anı Yayıncılık.
• Deci, E. L. and Ryan, R. M. (1985). Intrinsic Moti- vation and Selfdetermination in Human Behavior. New York: Plenum Press.
• Deci, E. L., and Ryan, R. M. (1991). A motivational approach to self: Integration in personality.In R. Di- enstbier (Ed.), Nebraska symposium on motiva- tion:Perspectives on motivation. Lincoln: Univer- sity of Nebraska Press. Vol. 38, 237–288.
• Deci, E.L., and Ryan, R.M. (2000). The “what” and “why” of goal pursuits: Human needs and the selfde- termination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227–268. 24. Dilts, Robert, (1998). Motivation, http://www.nlpu.com/Articles/artic17.htm
• Erkuş, A. (2014). Psikolojide Ölçme ve Ölçek Ge- liştirme-I: Temel Kavramlar ve İşlemler (2. Baskı). Ankara: Pegem Yayınları.
• Esentürk, O.K., (2014). Lise Düzeyinde Öğrenim Gören Ve Okullararası Spor Müsabakalarına Katı- lan Sporcu Öğrencilerin Güdülenme Ve Saldırgan- lık Düzeylerinin İncelenmesi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi Ve Spor Öğretmenliği Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Epstein, A. (2002). Sports Law, Cengage Learning, (s. 127).
• Erdem, M. (2008). Amerikan futbolu sporcularında sporda güdülenme ölçeğinin geliştirilmesi, Yayım- lanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gömleksiz, M. N., & Serhatlıoğlu, B. (2013). Okul Öncesi Öğretmenlerinin Öz-Yeterlik İnançlarına İlişkin Görüşleri. Electronic Turkish Studies 8.7.
• Harter, S. (1981). A new self-report scale of intrinsic versus extrinsic orientation in the classroom: Moti- vational and informational components. Develop- mental Psychology, 17, 300-312.
• Henson, K. R., & Roberts, K. J. (2006). Use of exploratory factor analysis in published research: Common errors and some comment on improved practice. Educational and Psychological Measure- ment, 66 (3) 393-416.
• Highlen, P. S., & Bennett, B. B. (1983). Elite divers and wrestlers: A comparison between open-and clo- sed-skill athletes. Journal of sport psychology, 5(4), 390-409.
• İnal, S., Akdur, H., Donuk, B., Güngördü, O., kaya, B., Kesler, A., Kırandı, Ö. (2007). Zihinsel Engelli çocuklarıa Spor Eğitimi ile Bedensel Sağlığın Ka- zandırılması. Engellilerde Sanat ve Spor Sempoz- yumu-I, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• İlhan, L. (2008). Eğitilebilir Zihinsel Engelli Çocuk- larda Beden Eğitimi ve Sporun Sosyalleşme Düze- yine Etkisi. Kastamonu eğitim dergisi, 16(1), 315- 324.
• İlhan, E. L., Esentürk, O. K., & Yarımkaya, E. (2016). Zihinsel engelli bireylerin sportif etkinlikle- rine yönelik tutum ölçeği (zebseytö): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Journal of Hu- man doi:10.14687/ijhs.v13i1.3656. 1141-1160.
• İlhan, E.L. (2010). Hareketsiz Yaşamlar Kültürü ve Beraberinde Getirdikleri, Milli Prodüktivite Mer- kezi Verimlilik Dergisi. s:195-210.
• İlhan, E.L. (2009). Voleybolda Servis Becerisi Öğ- retimine Motivasyonel Bir Yaklaşım, Niğde Üniver- sitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, cilt 3. sayı. 3, s:196-203.
• Kan, A. & Akbaş, A. (2005). Lise Öğrencilerinin Kimya Dersine Yönelik Tutum Ölçeği Geliştirme Çalışması, Mersin University Journal of the Faculty of Education, Vol. 1, Issue 2, December 2005, pp. 227-237.
• Karasar, N. (1995). Bilimsel Araştırma Yöntemi: Kavramlar, İlkeler ve Teknikler. Ankara: 3A Araş- tırma Eğitim Danışmanlık Ltd. Şti.
• Karasar, N. (2014). Bilimsel Araştırma Yöntemleri: Kavramlar, Teknikler ve İlkeler (27. Baskı). An- kara: Nobel Yayınevi.
• Kline, P. (2005). An Essay Guide To Factor Analy- sis. New York: Routledge.
• Klint, K. A., & Weiss, M. R. (1987). Perceived com- petence and motives for participating in youth sports: A test of Harter's competence motivation theory.Journal of sport Psychology, 9(1), 55-65.
• Lepper, M.R. (1988). Motivational considerations in the study of ınstruction. Cognition and Instruc- tion. ( 4): 289-309.
• Lumsden, L. S. (1994). Student Motivation to Le- arn. ERIC Digest, Sayi 92. ED370200
• McMillan, J.H. and Schumacher, S. (2006) Rese- arch in Education: Evidence-Based Inquiry (Sixth Edition), Pearson, London.
• Oyar, B. Z., Aşçı, F. H., Çelebi, M. ve Mülazımoğlu, Ö. (2001). Spora katılım güdüsü ölçegi’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 12(2), 21-32.
• Özdamar, K. (2004). Paket Programlar İle İstatistik- sel Veri Analizi-1: MINITAB-NCSS-SPSS (Geniş- letilmiş 5. Baskı). Eskişehir: Kaan Kitabevi.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel Çalışma ve Değerlen- dirme Yöntemleri,(Üçüncü Baskıdan Çeviri). An- kara: Pegem Yayıncılık.
• Patton, M. Q. (2001). Qualitative Evaluation And Research Methods, Newsbury: Sage.
• Pelletier L. G, Fortier M. S, Vallerand R. J, Tuson K. M, Briere N. M. (1995). Toward a new measure of intrinsic motivation, extrinsic motivation, and a motivation in sports: The Sport Motivation Scale (sms). Journal of Sport and Exercise Psychology, 17 (2), 35-53.
• Pett, M., Lackey, N., & Sullivan, J. (2003). Making Sense Of Factor Analysis. Thousand Oaks: Sa- gePublications, Inc.
• Reeve, J.M.(2004). Understanding motivation and emotion. USA:Jhon
• Willey ve Sons Reschly, A. & Christenson, S.L. (2006). Prediction of dropout among students with mild disabilities: A case for the inclusion of student engagement variables. Remedial and Special Educa- tion, 27, 276-292.
• Seçer, İ. (2015). SPSS Ve Lisrel İle Pratik Veri Ana- lizi: Analiz ve Raporlaştırma. Ankara: Anı Yayıncı- lık.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçüm- lerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Ya- yıncılık.
• Sümer, N. (2000). Yapısal Eşitlik Modelleri. İstan- bul: Türk Psikoloji Yayınları
• Schermelleh-Engel, K., & Moosbrugger, H. (2003). Evaluating The Fit Of Structural Equation Models: Tests Of Significance And Descriptive Goodness Of Fit Measurement. Methods of Psychological Rese- arch Online, 8(2), 23-74.
• Şimşek, M. Şerif (2005), İşletme Bilimlerine Giriş, 12. Baskı, (yky), Konya.
• Şirin, F., E., Çağlayan, S., H., Çetin, Ç., M., İnce, A. (2008). Spor Yapan Lise Öğrencilerinin Spora Katı- lım Motivasyonlarına Etki Eden Faktörlerin Belir- lenmesi, Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(2), 98-110.
• Tabachnick, B. G., & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics (5th ed.). New York: Allyn and Bacon.
• Tekin, H. (2004). Eğitimde Ölçme ve Değerlen- dirme (17. Baskı). Ankara: Yargı Yayınevi.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Tavşancıl, E. (2002), Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi, Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Tavşancıl, E. (2014).Tutumların Ölçülmesi ve SPSS İle Veri Analizi (5. Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.
• Tezbaşaran, A. A. (2008). Likert Tipi Ölçek Geliş- tirme Kılavuzu (3. baskı). Ankara: Türk Psikologla- rıDerneği Yayınları.
• Thompson, B. (2004). Exploratory And Confirma- tory Factor Analysis: Understanding Concepts And Applications. Washington, DC, US: American Psychological Association.
• Vallerand, R. J., Deci, E. L. and Ryan, R. M. (1987). Intrinsic motivation in sport. In K. Pandolf (Ed.), Exercise and sport science reviews, 15, 389-425.
• Yavuz, S.(2005), Developing a technology attitude scale for pre-service chemistry teachers, The Tur- kish Online Journal of Educational Technology, 4(1).
• Yılmaz, H., ve Çavaş, P. H. (2007). Fen öğrenimine yönelik motivasyon ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 6(3).
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilim- lerde nitel araştırma yöntemleri. (8. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Zeller, R. A. (1988). Validity. Education Research, Methology, and Measurement an International Handbook. (Ed: Keeves, J. P.). Oxford: Pergamon Press PLC, Headington Hill Hall, 322-330.
• Zimmerman, B., and Pons, M. (1988). Construct va- lidation of a strategy model of student self regulated learning. Journal of Educational Psychology, 80, 284-290.