Yitik Bir Hukukçu Filozof: Orhan Münir Çağıl Ve Hukukun Hikmetle Buluşması

Yıl 2018, Cilt: 1 Sayı: 2, 13 - 34, 28.12.2018

Şahban Yıldırımer

Öz

Ord. Prof. Dr.
Orhan Münir Çağıl Cumhuriyet dönemi önemli hukukçularımızdan biridir. Hukuk
felsefesi ve hukuk metodolojisi başta olmak üzere farklı birçok alanda ölümsüz eserler
bırakmıştır. Temel çalışma alanı “tabii hukuk” düşüncesi olsa da, tabii
hukukun metafizik düşünceye elverişli olması nedeniyle, birçok
metafizik konuyu tabii hukuk üzerinden irdelemiş ve son derece özgün
değerlendirmeler yapmıştır. Görüşlerini ortaya koyarken bir takım kısıtlılıklar
içinde olduğu hissini vermektedir. Bunun temel sebebinin yaşadığı dönemde hâkim
olan ideolojinin belli düşüncelere mesafeli duruşunun olabileceğini
düşünmekteyiz. Çağıl, Tanrı’nın içinde yer almadığı hiçbir denklemin dengede
olamayacağını ısrarla vurgular. Bu dengenin kendisi lehine bozulduğu hiçbir
ideoloji ve felsefi sisteme rağbet etmez. Müellifimiz hangi başlık altında
yazarsa yazsın konuyu mutlaka metafizik alana çekmekte ve hukukun aşkın yönüne;
Tanrı ile olan bağına vurgu yapmaktadır. Eserlerinde her fırsatta
pozitivizmi ve pozitivist anlayışı eleştirir. Bu düşüncelere dayalı
sistemleri, Özellikle, kimi zaman “fert” kimi zaman “devlet” kimi zaman da
“toplum” kutsal bir yüceliğe taşındığı için eleştirir. Çağıl’ın zamanını aşan
görüş ve değerlendirmelerini genç hukukçularla buluşturmanın son derece önemli
olduğu kanaatindeyiz. Bu çalışmamızda özellikle müellifin; hukuk-Tanrı,
insan-Tanrı ve Tanrı-evren ilişkisi bağlamındaki fikirlerini analiz edeceğiz. 

Anahtar Kelimeler

Tabii hukuk, hukuk felsefesi, hukuk metodolojisi, ahlak, tasavvuf, tasavvuf

Kaynakça

• Orhan Münir Çağıl, (1978) Ruh ve Mana (Mânevi Nefs) Metafiziği Kontra “Nietzsche” ve Kozmolojik Nihilizm, İstanbul, Fakülteler Matbaası.Orhan Münir Çağıl, (1971) Hukuka ve Hukuk İlmine Giriş, İstanbul, Fakülteler Matbaası.Orhan Münir Çağıl, (1957) Hukuk Tarihinin Kıymet ve Ehemmiyetine Dair Bazı Düşünceler, (İ.Ü.H.F.M.) c. XXII, s: 1–4, İstanbul, İsmail Akgün Matbaası.Orhan Münir Çağıl, (1967) Bu Günkü Teknik Terakki Karşısında Hürriyet Kategorisi Olarak Hukuk ve Hürriyet Felsefesi Olarak Hukuk Felsefesi, (İ.Ü.H.F.M.) c. XXXIII, s: 1–2, İstanbul, Sulhi Garan Matbaası.Orhan Münir Çağıl, (1982) İnsaniyet İdesi Işığında: Goethe’nin İnsan ve Hayat Anlayışı, Hegel ve Kant’a Nispeti, (İ.Ü.H.F.M.) c. XLV, s:1-4. İstanbul, Fakülteler Matbaası.Orhan Münir Çağıl, (1961) Hukuk Başlangıcı Dersleri, İstanbul, Nazir Akbasan Matbaası.Annemarie Schimmel, (2001) İslamın Mistik Boyutları, (Çev. Ergun Kocabıyık) İstanbul, Yaylacık Matbaası.