Animal Husbandry in Kars City in View of Functionality

Yıl 2013, Cilt: 2013 Sayı: 30, 297 - 312, 01.07.2013

Kadir Temurçin Yolcu Aldırmaz

Öz

In this study, animal husbandry activities in Kars and other related activities’ effects on socialeconomic atmosphere of the city are handled. Performed field works and data obtained from Kars Municipality and Agricultural Department of the City were evaluated in the framework of GIS program and spacial distribution was done on numerical city plan. %40 of city field consists of animal husbandry areas, %8 of city population, which was spotted as 78100 in 2012, and %7 of house number are engaged in agriculture and animal husbandry. In Kars Municipality borders over 21 thousand sheep, goats and cattle are raised and animal population in some quarters reach high numbers. As an important economic sector, animal husbandry, which is only source of income for thousands of citizens in the city, is carried out heavily by those migrating Kars from close regions. In these quarters, like villages, there are barns next to or under houses, hay-barn prepared for the winter season, places used for the storage of animal manure and dried dung to burn in winter season. This view spoils the city atmosphere, leads to environmental pollution and discomforts visitors to the city.

Anahtar Kelimeler

City, Kars, Function, Land Use, Animal Husbandry

Fonksiyonel Açıdan Kars Şehrinde Hayvancılık

Öz

Bu çalışmada, Kars Şehri’nde yapılan hayvancılık faaliyetleri ve bu faaliyetlere bağlı olarak gelişen diğer ekonomik faaliyetlerin şehirde oluşturduğu sosyo-ekonomik etkiler ele alınmaktadır. Yapılan arazi çalışmaları ile Kars Belediyesi ve Tarım İl Müdürlüğü’nden elde edilen şehir verileri, CBS ortamında değerlendirilmiş ve çizilen sayısal şehir planı üzerinde mekânsal dağılış yapılmıştır. Kars Şehri’nde şehir içi arazi bölünüşünün yaklaşık %40’ı tarımhayvancılık yapılan alanlardan oluşmakta, 2012 yılı verilerine göre 78100 olan şehir nüfusunun yaklaşık %8’i ve şehirde ikamet eden hane sayısının %7’si tarım ve hayvancılıkla uğraşmaktadır. Kars Şehri belediye sınırları içinde 21 bin den fazla küçük ve büyükbaş hayvan beslenmekte ve hayvan sayısı bazı mahallelerde çok yüksek değerlere ulaşmaktadır. Sektörel bazda şehirde yaşayan binlerce insanın tek geçim kaynağı olan hayvancılık, özellikle bazı mahallelerde Kars Şehri’ne yakın çevreden göç eden ve göç etmeden öncede hayvancılık faaliyeti ile uğraşan insanlar tarafından yoğun olarak yapılmaktadır. Bu mahallerde köylerdeki gibi evlerin yakınında veya evlerin alt katlarında hayvanların barınağı olan ahırlar, hayvanları beslemek için hazırlanan kışlık besin maddelerinin depolandığı otluk ve samanlıklar, hayvan gübrelerinin biriktirildiği ‘basmalık’lar ve kışın yakacak olarak kullanılan tezeklerin istiflendiği ‘kalak’lar bulunmaktadır. Bu görünüm ise şehirsel atmosferin bozulmasına, şehirde çevresel kirliliğe, şehri ziyaret edenler için kötü bir görüntü oluşturmasına neden olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Şehir, Kars, Fonksiyon, Arazi Kullanımı, Hayvancılık

Kaynakça

• AKSOY Dilaver, “XIX. yy. Kars Kent Dokusu Oluşumunda Meydana Gelen Değişmeler ve Gelişmeler”, Yüzüncü Yıl Üniv. Sosyal Bil. Ens. Yüksek Lisans Tezi, Van, 2004.
• ALİAĞAOĞLU Alpaslan - Uğur Abdullah, Şehir Coğrafyası, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2010.
• ALTUNSOY Ali, “Kentsel Tarihi Çevre Koruma (Kars Üzerine Bir İnceleme)”, Uludağ Üniv. Sosyal Bil. Enst. Yüksek Lisans Tezi, Bursa, 2005.
• DOĞANAY Hayati, Erzurum Şehirsel Fonksiyonları ve Başlıca Planlama Sorunları, AtatürkÜniv. Fen-Ed. Fak. Coğrafya Bölümü, Erzurum. ERENTÖZ Cahit - Ketin İhsan, Türkiye Jeoloji Haritası-Kars, Maden Tetkik ve Arama Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1974.
• ERİNÇ Sırrı, Türkiye’de Toprak Çalışmaları ve Türkiye Toprak Coğrafyasının Ana Çizgileri, İst. Üniv., Coğrafya Enst. Derg., C.8, S.15, İstanbul, 1965.
• KARS Belediyesi, Kars’ın İmar Durumu, Önder Matbaası, Kars, 2000.
• KARS Belediye Başkanlığı İmar Müdürlüğü Verileri, Kars, 2012.
• KARS Belediyesi, Doğunun Uygar Kenti Kars, Kültür Ofset, Ankara, 2002.
• KARS İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü İstatistikî Verileri, Kars, 2012. KARS İli Ticaret ve Sanayi Odası Verileri, Kars, 2012.
• KARS Nazım Planı Plan Araş. Raporu, Kars Belediyesi, Kars, 2004.
• KARS Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü Verileri, Kars, 2012.
• KARS Valiliği Kars Kadastro Müdürlüğü Verileri, Kars, 2012.
• KIRZIOĞLU M. Fahrettin, “Kars”, İslam Ansk., Eskişehir, 1997.
• ORTAYLI İlber, Çarlık Rusyası Yönetiminde Kars, İstanbul Üniv. Tarih Derg., S.19, İstanbul, 1978.
• TABBAN Ahmet, Kentlerin Jeolojisi ve Deprem Durumu, İmar ve İskan Bakanlığı Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Ankara, 1980.
• TEMURÇİN Kadir, Dinar Şehri’nde Kuruluş, Gelişme, Nüfus ve Fonksiyonel Özellikler, SDÜ. Fen-Ed. Fak. Sosyal Bilimler Derg.,S. 19, Isparta, 2009. TOZLU Selahattin - Bulut Hüseyin, Kars Şehri’nin Nüfusu (19. Yüzyıl Ortası), Kafkas Üniv., Sosyal Bil. Derg, S:4, Kars, 2009.
• TÜMERTEKİN Erol, Türkiye’de şehirleşme ve şehirsel fonksiyonlar, İst. Üniv. Yay. No: 1840, İstanbul, 1973.
• TÜRKİYE İstatistik Kurumu (TÜİK), (2012),İstatistiki Verileri.URAL Selçuk, vd.,Kars Tarihi Geçmişten Cumhuriyete, Eser Ofset ve Matbaacılık,Erzurum, 20
• YAZICI Hakkı, Şehir Coğrafyası Açısından Bir İnceleme: Bayburt, TürkCoğrafya Derg., S.30, İstanbul, 1995.
• YILDIZ Nalan Demircioğlu, Kars kentinin kentsel peyzaj planlaması yönünden yapısal analizi, Atatürk Üniversitesi Fen Bil. Ens. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzurum, 2001.