A Principality In Southwest Anatolia In The Post-Selçuk Era: Eşrefoğullari

Yıl 2009, Cilt: 2009 Sayı: 19, 49 - 59, 01.04.2009

Sait Kofoğlu

Öz

Eşrefoğulları of Beyşehir and Seydişehir area, is a Turcomen settlement of the 13th century. In spite of the limited information about the establishor Eşref Bey, the major contributor to the settlement is accepted to be his son, Seyfeddin Süleyman Bey, who has acceded to the annexation of Konya, along with the neighboring settlemnts Karamanoğlu and Menteşeoğlu, on May 15, 1277. In 1282, while Karamanoğlu reattacked Konya, Seyfeddin Süleyaman Bey, took part in plundering Alaşehir. Afterwards, in the beginning of 1288, raiding a district of Erzurum, Ilgın, Seyfeddin Süleyman Bey announced his obedience to Sultan II. Mesud of Konya and moved the capital of his settlement from Gorgorum to the newly built Beyşehir. He contributed a lot to the rebuilding of Beyşehir with bedesten (a large shopping area of local products) of 31 stores along with Eşrefoğlu Mosque and Eşrefoğlu han (inn) which lied 15 metres west of hamam.
Declaring independence in 1299, following enlargement of borders to Seydişehir and Bozkır to the south of the Middle Anatolia, and Doğanhisar and Şarkikaraağaç to the north, Seyfeddin Süleyman Bey passed away in August 1302 and his oldest son Mehmet Bey took the reign. Mehmed Bey was among the ones, who paid a visit to the famous Mongolian raider/leader Emir Çoban in 1314 and acquired Bolvadin in 1320, before his death in the same year. Following him, his son II. Süleyman, an ardous leader, was assassinated by Mongolian revengeful vali Demirtaş in 1326 and Eşrefoğulları settlement came to the halting era. 

Anahtar Kelimeler

Beyşehir, Eşrefoğlu, Demirtaş

A Principality In Southwest Anatolia In The Post-Selçuk Era: Eşrefoğullari

Öz

Eşrefoğulları, XIII. yy.’ın sonlarına doğru Beyşehir ve Seydişehir havalisinde kurulmuş bir Türkmen beyliğidir. Kurucusu Eşref Bey ile ilgili bilgilerimiz sınırlıdır. Ölümünden sonra yerine geçen oğlu Seyfeddin Süleyman Halil, beyliğin asıl kurucusu olup, babası gibi Türkiye Selçukluları’nın beylerindendir. Seyfeddin Süleyman Bey’in bir miktar kuvvetiyle 15 Mayıs 1277’de Karamanoğlu Mehmed ve Menteşe oğlu Türkmenleri ile birlikte Konya’nın işgaline katılmıştır. 1282’de Karamanoğulları yeniden Konya’ya saldırırken Seyfeddin Süleyman Bey de Alaşehir havalisini yağmalamıştır. 1288 yılı başında Ilgın’a akın yapan Seyfeddin Süleyman Bey de daha sonra pişman olup, Sultan II. Mesud’un Konya dışında kurdurduğu tahtında huzuruna gelip elini öperek itaatini bildirmiştir. Memleketine dönen Seyfeddin Süleyman, beyliğin merkezini Gorgorum’dan yeniden imar ettiği Beyşehir’e taşımıştır. Seyfeddin Süleyman, 1299’da Beyşehir’de tamamladığı Eşrefoğlu Camii’nin tam karşısına 31 dükkanın bulunduğu bir bedesten yaptırmıştır, iki kısım olarak yaptırdığı Eşrefoğlu Hamamı’nın 15 metre batısına Eşrefoğlu Hanı’nı inşa ettirmiştir. 1299’da bağımsızlığını ilan eden Şarkikaraağaç’a kadar genişleten Seyfeddin Süleyman, Ağustos 1302’de ölmüş, beyliğin idaresi büyük oğlu Mehmed
Bey’e geçmiştir. 1314’te kuvvetli bir Moğol ordusuyla Anadolu’ya gelen Emir Çoban’dan
korkarak değerli hediyelerle onun ziyaretine giden Türkmen beylerinin arasında Eşrefoğlu
Mehmed Bey de bulunuyordu. Mübarizüddin lakabını kullanan Eşrefoğlu Mehmed 1320’de
Bolvadin’i aldıktan bir süre sonra ölmüş, yerine geçen oğlu II. Süleyman ise intikam hırsı ile
hareket eden Moğol vali Demirtaş tarafından 9 Ekim 1326’da öldürülerek Beyşehir Gölü’ne
atılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Beyşehir, Eşrefoğlu, Demirtaş

Kaynakça

• AKSARAYI, Kerimuddin, Musameretu’l Ahbar and Musayeretu’l Ahyar, published by Osman Turan, Ankara 1944.
• AKYURT, Yusuf, “Beysehir Kitabeleri ve Esrefoglu Camii ve Turbesi”, Turk Tarih Arkeologya ve Etnografya Journal, 4 (1940); Omer Tekin-Recep Bilginer, Beysehir ve Esrefogullari, Eskisehir 1945; M.Zeki Oral, “Esrefoglu Camii’ne Ait Bir Kandil ”, Belleten, XXIII/89(1959); Gonul Oney, Beylikler Devri Sanati, Ankara 1989, 37-39.
• ALİ, “Esrefogullari Hakkinda Birkac Soz”, TOEM, year 5, issue:25-30(1330/1914).
• ARİF, Mehmed, “Anadolu Tarihinden Hamidogullari”, TOEM, III/15(1328/1912), Ali,”Teke Emareti”, TTEM, 79(1340/1924).
• ARTUK, Ibrahim-Cevriye, Istanbul Arkeoloji Muzeleri –Teshirdeki Islami Sikkeler Katalogu, I, Istanbul 1974; Johann Christoph, Munzen der Seltschuken Anatoliens, Bremen 1990.
• ATSIZ, Nihal, Osmanli Tarihine Ait Takvimler, Istanbul 1961, 18.
• EDHEM, Halil, Duvel-I Islamiye, Istanbul 1927; M.Zeki Oral; “Anadolu’da Sanat Degeri Olan Ahsap Minberler, Kitabeleri ve Tarihceleri”, Vakiflar Journal, V(1962), 58; M.Zeki Oral, “Kubadabad Yolunda”, Anit Journal, 26(1949).
• EFLAKİ, Ahmed, Ariflerin Menkibeleri, translated by Tahsin Yazici, Istanbul 1989.
• EL- OMERI, Mesaliku’l-ebsar fi Memaliku’l Emsar, published by Franz Taeschner, Leipzig 1929.
• GONCER, Suleyman, Afyon Ili Tarihi, Izmir 1971.
• IBN BIBI, El Evamiru’l-Ala’iye fi’l Umuri’l-Ala’iye ( Selcukname), II, prep. by Mursel Ozturk, Ankara:1996; Anonim Selcukname Tarih-i al-i Seljuk der Anadolu, published and translated by F. Nafiz Uzluk, Anadolu Selcuklulari Devleti Tarihi, III, Ankara 1952; M.C.Sehabettin Tekindag, 13-15. Asirda Cenubi Anadolu Tarihine Ait Tetkik, Istanbul 1947; Claude Cahen, Osmanlilardan Once Anadolu’da Turkler, translated by Yildiz Moran, Istanbul 1979.
• KONYALI, Ibrahim Hakki, Aksehir Tarihi, Istanbul 1945.
• ONGE, Yılmaz, “Konya Beysehir’de Esrefoglu Suleyman Bey Hamami” Vakiflar Journal, VII(1968); Halil Edhem, “Anadolu’da Islami Kitabeler”, Tarih-i Osmani Encumeni Journal (TOEM), V/27.
• TEKİNDAĞ,S., “Karamanlilar”, IA, V, 319; Faruk Sumer, “Anadolu’da Mogollar”, Selcuk Arastirmalari Journal, Ankara 1970.
• TURAN, Osman, Selcuklular Zamaninda Turkiye, Istanbul 1984; S.Tekindag, Karaman Beyligi, Istanbul 1947; Barbara Fleming, Landschaftsgeschicte von Pamphylien, Pisidien and Lykien in Spaetmittelalter, Wiesbaden 1964.
• ---------, Tarihi Takvimler, Ankara 1984; Ibrahim Kafesoglu, “Keykubat III”, IA, VI; Bertold Spuler, Iran Mogollari, translated by Cemal Koprulu, Ankara 1987; Osman Turan, Turkiye Selcuklulari Hakkinda Resmi Vesikalar, Ankara 1958.
• UZUNÇARŞILI, İsmail Hakkı, “Anadolu Turk Tarihinde Uc Muhim Sima”, Turk Tarih Encumeni Journal (TTEM), I/5(1931); I.H.uzuncarsili, “Emir Coban Soldoz ve Demirtas”, Belleten, XXXI/124(1967).
• --------, Anadolu Beylikleri, Ankara 1984; Erdogan Mercil, Musluman-Turk Devletleri Tarihi, Ankara 1999.
• --------,, Kitabeler,II, Istanbul 1929.
• VARLIK, M.Cetin, Germiyanogullari Tarihi, Ankara 1974.
• YAVUZ, Memduh, “Esrefogullari Tarihi ”, Beysehir Kilavuzu, Konya 1934; Ibrahim Hakki Konyali, Abideleri ve Kitabeleriyle Beysehir Tarihi, prep. for publication by Ahmet Savran, Erzurum 1991.