Batı Resminde Yeme-İçme Konulu Sahnelerin Menşei Üzerine Bir Değerlendirme (Ortaçağ’ın Başlangıcından Barok Dönemin Sonuna Kadar)

Yıl 2018, Sayı: 44, 111 - 138, 31.08.2018

Muzaffer Yılmaz

Öz

Yeme-İçme, barınma ve bürünme ile
beraber insanlığın yaratılışından itibaren en temel zaruretlerini
oluşturmuştur. Bu üç temel ihtiyaç içerisinde yeme-içme faaliyeti, hayatta
kalmak için birinci dereceden bir önem arz etmesi dolayısıyla ayrı bir öneme
haizdir. Sanatın, sosyo-kültürel olayların yansıma alanı olduğu düşünüldüğünde,
insanlık tarihi açısından hayati bir önemi olan yeme-içme faaliyetinin, sanata
da ciddi tesirleri olmuştur. Bu makalede, kültürel bir hadise olarak ele alınan
yeme-içmenin sanata tesirleri batı sanatı dâhilinde, resim sanatı özelinde
irdelenmeye çalışılmıştır. Ortaçağ’dan başlayan ve 17. yüzyıla kadar devam eden
sürece ilişkin değerlendirme de resim örneklerine bağlı kronolojik bir sıra
takip edilmemiş, inanç ve sosyo-kültürel hayata göre şekillenen ve değişkenlik
gösteren konuların (sahnelerin) menşei üzerine bir tespit ve değerlendirme yapılmaya
çalışılmıştır. Makalede, Ortaçağ’ın başlangıcından Barok Dönem’in sonuna kadar
ki süreçte, resim sanatını besleyen kaynaklar, 
örnekler üzerinden anlatılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yemek, Kültür, Mitoloji, Sanat

Kaynakça

• Kaynakça Aristophanes (1966). Kuşlar, (Çev. A. Erat ve S. Eyüboğlu), Remzi Kitabevi, İstanbul. Cömert, B. (2010). Mitoloji ve İkonografi, Deki, İstanbul.Panofsky, E. (2012). Perspektif Simgesel Bir Biçim, (Çev. Yeşim Tükel), Metis, İstanbul.Farthing, S. (2016). Sanatın Tüm Öyküsü, Hayalperest, İstanbul.Öztaşkın, P. (2011). İtalyada Rönesans Resim Sanatı (Boticelli), Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Kayseri.Faure, E. (1979). Rönesans Sanatı, Kültür Bakanlığı, Ankara.Berens, E. M. (2011). Antik Yunan Efsaneleri ve Mitleri, (Çev. Nisan Benzergil), İlya, İstanbul.Goody, J. (2010). Rönesanslar, (Çev. Bahar Tırnakçı), İş Bankası, İstanbul.Goody, J. (2013). Yemek Mutfak Sınıf, (Çev. Günay Güran), Pinhan, İstanbul.Batur, E. (2016). Rönesansın Serüveni, Sel,İstanbul.Eroğlu, Ö. (2013). Bir Resme Nasıl Bakmalıyız, Tekhne, İstanbul.Tansuğ, S.,(1993). Resim Sanatının Tarihi, Remzi, İstanbul.Yetkin, S. K. (1963). Büyük Ressamlar, Remzi, İstanbul.Şentürk, V. L. (2012). Analitik Resim Çözümlemeleri, Ayrıntı, İstanbul.Moreno, I. G. (2013). The Spanish Bodegón of the Golden Age SocialSignificance of Foodandobjects in 17th Century Spanish Stilllifes, Sotheby’s, Institute of Art Press, London.William, J. B. (1985). Spanish Still Life in The Golden Age, Kimbell Art Museum Press, Texas.Tüzün, M. (2004). Rönesans'tan Barok'a Dini ve Tarihsel Konulu Resimlerdeki Natürmort Nesneleri, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.Shinner, L. (2001). Sanatın İcadı Bir Kültür Tarihi, (Çev. İsmail Türkmen), Ayrıntı, İstanbul.İpşirlioğlu N. ve İpşirlioğlu, M. (2017). Oluşum Sürecinde Sanatın Tarihi, Hayalperest, İstanbul.Victor, L.T. (2011). Barok, Dost, Ankara.Pasini, W. (2001). Aşk ve Yemek, İletişim, İstanbul. Ayaydın, A. (2005). “Empresyonizm (İzlenimcilik) Akımının Güncel Bakış Açısıyla Bazı Yönlerden İncelenmesi”, Sanat Eğitimi Dergisi, 3(2), s. 83-97.Bayat, F. (2017). Mitolojiye Giriş, Ötüken, İstanbul.Öndin, N. (2017). Rönesans ve Simya, Hayalperest, İstanbul.
• Homeros (2017). İlyada, (Çev. Abdullah Ersoy), Panama, İstanbul.Amstrong, K. (2013). Mitlerin Kısa Tarihi, (Çev. Dilek Şendil), Alfa, İstanbul.Schipper, M. (2012). Adem İle Havva Her Yerde, (Çev. Arlet İncidüzen), Ayrıntı, İstanbul.Yegül, F. (1994). Antik Çağda Hamamlar ve Yıkanma, (Çev. Emer Erten), Homer, İstanbul.Deighton, H. J. (2012). Eski Roma Yaşantısında Bir Gün, Homer, İstanbul.Homeros (2014). Odysseia, (Çev. Fulya Koçak), Arkadaş, İstanbul.Shinner, L. (2001). Sanatın İcadı Bir Kültür Tarihi, (Çev. İsmail Türkmen), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.Tükel, U. ve Arsal S. Y. (2015). Sözden İmgeye Batı Sanatında İkonografi, Kabalcı, İstanbul.Eroğlu, Ö. (2016). Bir Resme Nasıl Bakmalıyız, Tekhne, İstanbul.Harari, Y. N. (2015). Hayvanlardan Tanrılara Sapiens, Kolektif, İstanbul.Hesiodos (2015). Tanrıların Doğuşu, (Çev. Furkan Akderin), Say, İstanbul.Remond, R. (2016). ABD Tarihi, Ankara: Dost Yayınları.Turani, A. (2011). Dünya Sanatı Tarihi, İstanbul: Remzi Kitabevi.Deighton, H. J. (2005). Eski Atina Yaşantısında Bir Gün, (Hande Kökten Ersoy), Homer, İstanbul.Curtis G. (2017). Mağara Ressamları, (Çev. Hilal Dikmen), Redingot, İstanbul.Boynudelik, Z. İ. (2017). Bu Resim Ne Anlatıyor, Bilgi Üniversitesi, İstanbul.Can, Y. (2016). Klasik Yunan Mitolojisi, İnkılap, İstanbul.Freedman, P. (2015). Yemek Damak Tadının Tarihi, Oğlak, İstanbul.Göğebakan, Y. (2016). “Semavi ve Pagan Dinlerde Ortak Özellik Olarak Kurban’ın Resim Sanatı İçerisindeki Yeri (Hz. İsmail/Hz.İshak’ın Kurbanı ve İphigeneai’nin Kurbanı)”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 36, s.58-89.Dalby, A. ve Grainger, S. (2001). Antik Çağ Yemekleri ve Yemek Kültürü, (Çev. Betül Avunç), Homer, İstanbul.Guenon, R, (2014). Dante ve Orta Çağ'da Dini Sembolizm, (Çev. İsmail Taşpınar), İnsan, İstanbul.Aydın, A. (2005). Yahudilik’te Kurban Fenomeni, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Kayseri.Benoist, L. (1975). Resim Tarihi, Gelişim, İstanbul.Susuz, M. (2017). Göstergebilim Bağlamında Tüketim Kültürü ve Sanat: Enstalasyon, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Samsun.Beksaç, E. ve Akkaya, T. (1990). Kaynak ve Kökenleriyle Avrupa Resim Sanatı, Arkeoloji ve Sanat, İstanbul.Roth, L. M. (1999). Mimarlığın Öyküsü, Kabalcı, İstanbul.Benevolo, L. (1995). Avrupa Tarihinde Kentler, (Çev. Nur Nirven), Alfa, İstanbul.