Lise Öğrencilerinin Sosyal Ağ Sitleri Kullanımının Yordayıcısı Olarak Yalnızlık

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 1, 57 - 71, 15.04.2016

Uğur Doğan Yahya Karakaş

https://doi.org/10.19126/suje.40198

Cited By: 26

Öz

Bu çalışmada lise öğrencilerinin sosyal ilişkilerde, aile ilişkilerinde ve duygusal ilişkilerindeki yalnızlıklarının sosyal ağ sitelerini kullanımını yordayıp yordamadığını tespit etmek amaçlanmıştır. Çalışma çeşitli okullarda öğrenim hayatlarına devam eden 199’u kız (%40) 297’si erkek (%60) olan, Bolu ilindeki 13 devlet lisesine devam eden 496 lise öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerin sosyal ağları kullanım sürelerini belirlemek için “Günde kaç saat Facebook, Twitter kullanıyorsunuz” sorusu sorulmuş ve yalnızlık düzeylerini belirlemek için Sosyal-Duygusal Yalnızlık ölçeği uygulanmıştır. Verilerin analizinde koreslayon ve aşamalı regresyon analizi kullanılmıştır. Yapılan istatistiksel işlemler sonucunda romantik ilişkilerde yalnızlık ve aile ilişkilerinde yalnızlığın sosyal ağların kullanımını yordadığı fakat sosyal ilişkilerde yalnızlığın sosyal ağların kullanımını yordamadığı görülmüştür. Yine aynı şekilde romantik ilişkilerde yalnızlık ve aile ilişkilerinde yalnızlık ile sosyal ağların kullanımını arasında anlamlı bir ilişkinin olduğu bulunmuştur. Sonuçlar literatür ışında tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal ağ siteleri kullanımı, lise öğrencileri, yalnızlık.

Kaynakça

• Acun, R. T. (2011). Her dem yeniden doğmak: Online sosyal ağlar ve kimlik. Milli Folklor, 12(89), 66.
• Ando, R.,ve Sakamoto, A. (2008). The effect of cyber-friends on loneliness and social anxiety: Dif-ferences between high and low self-evaluated physical attractiveness groups. Computers in Human Behavior, 24(3), 993-1009.
• Apaolaza, V., Hartmann, P., Medina, E., Barrutia, J. M., ve Echebarria, C. (2013). The relationship be-tween socializing on the Spanish online networking site Tuenti and teenagers’ subjective wellbeing: The roles of self-esteem and loneliness. Computers in Human Behavior, 291282-1289. doi:10.1016/j.chb.2013.01.002
• Bonetti, L., Campbell, M. A. ve Gilmore, L. (2010). The relationship of loneliness and social anxiety with children's and adolescents' online communication. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 13(3), 279-285.
• Bozoğlan, B., Demirer, V. ve Sahin, I. (2013). Loneliness, self‐esteem, and life satisfaction as predictors of Internet addiction: A cross‐sectional study among Turkish university students. Scandinavian Journal of Psychology, 54(4), 313-319.
• Can, F. ve Hovardaoğlu, S. (2015). 1. Nesne-Psikoloji Dergisi, 3(5), 43-65. doi: 10.7816/nesne-03-05-03
• Ceyhan, E. (2010). Problemli internet kullanım düzeyi üzerinde kimlik statüsünün, internet kullanım amacının ve cinsiyetin yordayıcılığı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 10(3), 1323-1355.
• Çeçen, A. R. (2007). The Turkish version of the social and emotional loneliness scale for adults (SELSA-S): Initial development and validation. Social Behaviour and Personality, 35(6), 717-734.
• Çelik, E. (2013). Lise son sınıf öğrencilerinin yılmazlık özelliklerinin duygusal dışavurum açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(2), 221-236.
• Chou, C. ve Hsiao, M. C. (2000). Internet addiction, usage, gratification, and pleasure experience: the Taiwan college students’ case. Computers & Education, 35(1), 65-80.
• Deperlioğlu, Ö., ve Köse, U. (2010). Web 2.0 teknolojilerinin eğitim üzerindeki etkileri ve örnek bir öğrenme yaşantısı. 10. Akademik Bilişim Konferansı. Muğla Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Muğla.
• Duy, B. (2003). Bilişsel-davranışçı yaklaşıma dayalı grupla psikolojik danışmanın yalnızlık ve fonksiyonel olmayan tutumlar üzerine etkisi.(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Ankara Üniversitesi, Eğitim Bi-limleri Enstitüsü, Ankara.
• Ekşi, H., Erden, N., Hilal Erdoğan, F., ve Yılmaz, E., (2013). Ergenlerin kimlik oluşumunun Facebook üzerinden incelenmesi: Nitel araştırma örneği. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(3), 295-313.
• Ernst, J. M. ve Cacioppo, J. T. (2000). Lonely hearts: Psychological perspectives on loneliness. Applied and Preventive Psychology, 8(1), 1-22. doi: 10.1016/S0962-1849(99)80008-0.
• Erözkan, A. (2009). Ergenlerde yalnızlığın yordayıcıları. İlköğretim Online, 8(3), 809-819.
• Esen, E. ve Siyez, D. M. (2016). Ergenlerde internet bağımlılığını yordayan psiko-sosyal değişkenlerin incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(36), 127-138.
• Field, A. (2005). Discovering statistics using IBM SPSS statistics (2nd. Ed). London: SAGE Publications Ltd.
• Geçtan, E. (2005). İnsan olmak. İstanbul: Mentis Yayınları.
• Greenwood, H. B. (2008). The relationship between the qualities of adolescents' online friendship and experience of loneliness. (Unpublished Doctoral Thesis), Alliant International University, San Diego.
• Güven, S. K. ve Kovanlıkaya, Ç. (2008). Postmodern Rear Window: Facebook, 6.th International Symposium Communication in The Millenium-Proceedings Book 1: 419-431
• Hazar, M. T. (2011). Sosyal medya bağımlılığı-bir alan çalışması. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 32, 151-175
• Huston, A. C. ve Ripke, M. N. (2006). Developmental contexts in middle childhood. New York: Cambridge University Press.
• Jones, N., Blackey, H., Fitzgibbon, K., ve Chew, E. (2010). Get out of MySpace!. Computers & Educa-tion, 54(3), 776-782.
• Kemp, S. (2014). Social, Digital & Mobile Worldwide in 2014. http://wearesocial.net/blog/2014/01/social-digital-mobile-worldwide-2014. sitesinden 29 Mayıs 2014 tarihinde indirilmiştir.
• Kern, D. M. (2015). Feelings of loneliness and sense of community among online social network users. (Un-published Master Thesis). Rosalind Franklin University of Medicine and Science. United States-Illinois.
• Kocadere, S., ve Aşkar, P. (2013). Sosyal Medya Araçlarının Katkıları ve Kullanım Sıklıkları: Öğretmenlik Uygulaması Örneği. İlköğretim Online, 12(4), 1120-1132.
• Karal, H., ve Kokoç, M. (2010). Üniversite öğrencilerinin sosyal ağ siteleri kullanım amaçlarını belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 1(3). 251-263.
• Köseoğlu, Ö. T. (2012). Sosyal ağ sitesi kullanıcılarının motivasyonları: facebook üzerine bir araş-tırma. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 7(2), 58-81.
• Külcü, Ö. ve Henkoğlu, T. (2014). Privacy in social networks: An analysis of Facebook. International Journal of Information Management, 34(6), 761-769.
• Kraut, R., Kiesler, S., Boneva, B., Cummings, J. N., Helgeson, V. ve Crawford, A. M. (2002). Internet paradox revisited. Journal of Social Issues. Vol 58(1), 49-74. doi:10.1111/1540-4560.00248
• Lauricella, A. R., Cingel, D. P., Blackwell, C., Wartella, E. ve Conway, A. (2014). The mobile gen-eration: Youth and adolescent ownership and use of new media. Communication Research Reports, 31(4), 357-364. doi: 10.1080/08824096.2014.963221
• Lenhart, A., Purcell, K., Smith, A. ve Zickuhr, K. (2010). Social media & mobile internet use among teens and young adults. Pew Internet & American Life Project. http://pewinternet.org/Reports/2010/Social-Media-and-Young-Adults.aspx sitesinden 27 Ekim 2015 tarihinde indirilmiştir.
• Lou, L. L. (2009). Loneliness, Friendship, and Self-Esteem : First-Year College Students' Experience of Using Facebook. (Unpublished Doctoral Thesis), University at Albany, State University of New York, New York.
• McCarthy, J. (2010). Blended learning environments: Using social networking sites to enhance the first year experience. Australasian Journal of Educational Technology, 26(6), 729-740.
• McWhirter, B. T. (1990), Loneliness: A review of current literature with ımplications for counseling and research. Journal of Counseling & Development, 68(4), 417-422.
• Morsünbül, Ü. (2014). İnternet bağımlılığının bağlanma stilleri, kişilik özellikleri, yalnızlık ve yaşam doyumu ile ilişkisi. International Journal of Human Sciences, 11(1), 357-372.
• Öz, M. (2014). Sosyal Medya Kullanımı ve Mahremiyet Algısı: Facebook kullanıcılarının mahremiyet endişeleri ve farkındalıkları. Journal of Yasar University, 35(9), 6245-6254.
• Özen, Ü. ve Korukçu-Sarıcı, M. B. (2010). Yalnızlık olgusu ve sanal sohbetin yalnızlığın paylaşımına etkisi: Üniversite öğrencileri üzerinde bir araştırma. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(1), 149-159.
• Pelling, E. L., ve White, K. M. (2009). The theory of planned behavior applied to young people's use of social networking web sites. Cyberpsychology & Behavior, 12(6), 755-759. doi:10.1089/cpb.2009.0109.
• Peker, A., ve Eroğlu, Y. (2015). Ergenlerde algilanan sosyal destek ve siber zorbalığa eğilim arasındaki ilişkiler: arkadaştan ve öğretmenden algilanan sosyal desteğin aracı rolü. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 10/3 Winter 2015, p. 759-778, doi: 10.7827/TurkishStudies.7693
• Peplau, L. A. ve Perlman, D. (1982). Perspectives on loneliness. In L. A. Peplau ve D. Perlman (Eds.), Loneliness: A sourcebook of current theory, research and therapy (pp. 1-18). New York: Wiley.
• Pritchard, P. C. (2008). Internet use and its effect on sexual behavior in traditional college -age students. (Un-published Doctoral Thesis), University of Florida, United States, Florida.
• Ryan, T., ve Xenos, S. (2011). Who uses Facebook? An investigation into the relationship between the Big Five, shyness, narcissism, loneliness, and Facebook usage. Computers in Human Behavior, 27(5), 1658-1664.
• Stendberg, I. D. (2014). Influence of social media in stages of democratization. (Unpublished Master Thesis), University of Nevada, Las Vegas.
• Şahin, H., İşleyen, F. ve Özdemir, S. (2012). Eğitim fakültesi öğrencilerinin romantik ilişki durumları ve sosyal ağ kullanımlarına göre etkileşim kaygısı ve sosyal destek algılarının incelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 25-36.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (1996). Using multivariate statistics (5th ed.). Boston: Pearson Education Inc
• Tanrıkulu, T., Öztürk, R. ve Yeşil, E. (2015). Ergenlerde sosyal ağ bağimliliği ve temel ihtiyaçlar arasindaki ilişkinin incelenmesi. Psikolojik Danışma ve Eğitim Dergisi, 1(2), 22-30.
• Torlak, Ö. ve Ay, U. (2014). Facebook'ta bulunma amaci ve facebook reklamlarina duyulan ilgi arasin-daki ilişki. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(4), 83-94.
• TÜİK. (2015). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması. Ankara.
• Weiss, R. S. (1973). Loneliness: The experience of emotional and social isolation. Cambridge: The MIT Press.
• Weiss, R. S. (1987). Reflections on the present state of loneliness research. Journal of Social Behavior & Personality. 2(2), 1-16.
• Wilson, K., Fornasier, S., ve White, K. M. (2010). Psychological predictors of young adults' use of social networking sites. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 13(2), 173-177. doi:10.1089/cyber.2009.0094
• Wright, S. L. (2005). Loneliness in the workplace. (Unpublished doctoral dissertation), University of Can-terbury, Christchurch, New Zealand.