Bilişsel Esneklik İle Sosyal Medyayı Kullanmaya Yönelik Tutum Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 2, 66 - 79, 20.08.2016

Adem Peker Fatih Çukadar

https://doi.org/10.19126/suje.03104

Cited By: 8

Öz

Bu çalışmanın amacı ergenlerde bilişsel esnekliğin sosyal medyayı kullanmaya yönelik tutum üzerindeki yordayıcı etkisini incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu 309 ortaöğretim öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırma verileri Bilişsel Esneklik Ölçeği ve Sosyal Medyaya Yönelik Tutum Ölçeği ile toplanmıştır. Araştırma da yöntem olarak kesitsel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada verilerin analizi Pearson korelasyon katsayısı ve yapısal eşitlik modeli ile yapılmıştır. Araştırma sonucunda bilişsel esneklik ile sosyal medyayı kullanmaya yönelik tutumun sosyal yetkinlik, paylaşım ihtiyacı ve öğretmenlerle ilişkiler alt boyutları arasında negatif yönde anlamlı ilişkilerin olduğu gözlenirken; sosyal izolasyon boyutuyla anlamlı bir ilişki belirlenmemiştir. Araştırmanın diğer bir sonucunda bilişsel esnekliğin sosyal medyayı kullanmaya yönelik tutumu negatif yönde yordadığı saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ergenler, bilişsel esneklik, sosyal medyaya yönelik tutum.

Kaynakça

• Akçay, H. (2011). Kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı bağlamında sosyal medya kullanımı: Gümüş-hane üniversitesi üzerine bir araştırma. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 33, 138-161.
• Ang, R.P. ve Goh, D.H. (2010). Cyberbullying among adolescents: The role of affective and cognitive empathy, and gender. Child Psychiatry and Human Development, 41, 387-397.
• Arıcak, O.T. (2009). Psychiatric symptomatology as a predictor of cyberbullying among university students. Eurasian Journal of Educational Research, 34,167-184.
• Ayas, T. (2012). The relationship between internet and computer game addiction level and shyness among high school students. educational sciences: Theory & Practice, 12(2), 632-636.
• Ayas, T. ve Horzum, M. B. (2012). İlköğretim öğrencilerinin sanal zorba ve mağdur olma durumu. İlköğretim Online, 11(2), 369-380.
• Altunkol, F. (2011). Üniversite öğrencilerinin bilişsel esneklikleri ile algılanan stres düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü-sü, Adana.
• Bahrani, A.A. ve Patel, D. (2015). Incorporating twitter, instagram, and facebook in economics classro-oms. The Journal of Economic Education, 46(1), 56-67.
• Bedel, A. ve Ulubey, E. (2015). Ergenlerde başa çıkma stratejilerini açıklamada bilişsel esnekliğin rolü. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 291-300.
• Beran, T. ve Li, Q. (2005). Cyber harassment: A study of new method for an old behavior. Journal of Educational Computing Research, 32(3), 265-277.
• Bilgiç, R. (2015). Ergenlerin cinsiyet ve öğrenim kademesi düzeylerine göre bilişsel esneklik düzeyleri ile karar stratejileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversi-tesi, Adana.
• Bilgin, M. (2009). Bilişsel esnekliği yordayan bazı değişkenler. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(36), 142-157.
• Bilgin. M. (1999). Ergenlere yönelik sosyal yetkinlik beklentisi ölçeği geliştirme çalışması. Türk Psiko-lojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2, 12,7-15.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2013). Bilimsel araştırma yöntemle-ri. Ankara: PegemA Yayınları
• Chou, C., Condron, L. ve Belland, J.C. (2005). A review of the research on internet addiction. Educatio-nal Psychology Review, 17(4), 363-388.
• Churchill, D. (2009). Educational applications of Web 2.0: Using blogs to support teaching and lear-ning. British Journal of Educational Technology, 40, 179-83.
• Çalışır, G. (2015). Kişilerarası iletişimde kullanılan bir araç olarak sosyal medya: Gümüşhane üniver-sitesi iletişim fakültesi öğrencilerine yönelik bir araştırma. E-Journal of New World Sciences Aca-demy, 10 (3), 115-144.
• Çemrek, F., Baykuş, H. ve Özaydın, Ö. (2014). Sosyal medya kullanım ve davranışlarının kullanımlar ve doyumlar yaklaşımı bağlamında incelenmesi: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi örneği. Alphanumeric Journal, 2(2), 61-76.
• Davis, C.H.F., Deil-Amen, R., Aguilar, C.R. ve Canche, M.S.G. (2015). Social media, higher education, and community colleges: A research synthesis and ımplications for the study of two-year insti-tutions. Community College Journal of Research and Practice, 39, 409-422.
• Dilmaç, B. (2009). Psychological needs as a predictor of cyber bullying: A preliminary report on colle-ge students. Educational Sciences: Theory and Practice, 9, 1291-1325.
• Drill, A. (2011). Lise öğrencilerinin bilişsel esneklik düzeylerinin sosyo-demografik değişkenler ve öfke düzeyi ile öfke ifade tarzları arasındaki ilişki açısından incelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Çukuro-va Üniversitesi, Adana.
• Dunleavy, K. ve Martin, M. (2006). A convergent validity study of the decision-making collaboration scale. American Journal of Psychology, 8 (2), 339-344.
• Düvenci, A. (2012). Ağ neslinin internet kullanımı üzerindeki sosyal medya etkisinin sosyal sapma yaklaşımı ile incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İs-tanbul.
• Ellison, N. B. ve Boyd, D. M. (2007). Social network sites: Definition, history and scholarship. Journal of Computer Mediated Communication, 12(1), 210-230.
• Eroğlu, Y. (2016a). Üniversite öğrencilerinde problemli internet kullanımı: İlişkisel-karşılıklı bağımlı benlik kurgusu ve dürtüselliğin yordama güçleri. Turkish Studies International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 11/3, 1091-1114.
• Eroğlu, Y. (2016b). Interrelationship between attachment styles and facebook addiction. Journal of Edu-cation and Training Studies, 4 (1), 150-160.
• Eroğlu, Y., Aktepe, E., Akbaba, S., Işık, A. ve Özkorumak, E. (2015). Siber zorbalık ve mağduriyetin yaygınlığının ve risk faktörlerinin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 40(177), 93-107.
• Eroğlu, Y. ve Peker, A. (2015). Ergenlerde akran ilişkileri ile siber zorbalık statüleri arasındaki ilişki-nin incelenmesi. Turkish Studies 10(11), 593-606.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press
• Martin, M. M. ve Anderson, C. M. (2001). The relationship between cognitive flexibility and affinity-seeking strategies. Advances in Psychological Research, 4, 69-76.
• Martin, M. M. ve Anderson, C. M. (1998). The cognitive flexibility scale: Three validity studies. Com-munication Repots, 11, 1-9.
• Martin, M. M. ve Rubin, R. B. (1995). A new measure of cognitive flexibility. Psychological Reports, 76, 623-626.
• Messias, E., Castro, J., Saini, A., Umsan, M. ve Peeples, D. (2011). Sadness, suicide, and their association with video game and internet overuse among teens: Results from the Youth Risk Behavior Sur-vey 2007 and 2009. Suicide and Life-Threatening Behavior, 41(2), 1-9.
• Ortar, M. ve Argın, S. (2015). Öğrencilerin sosyal medyaya ilişkin tutumlarını belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirme çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4 (1), 391-403.
• Ökte, A. (2014). Öğrencilerin zorbalık eğilimleri ile sosyal medyaya yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelen-mesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İs-tanbul.
• Parks, M. R. (1994). Communication competence and interpersonal control. In M. L. Knapp & G. R. Miller (Eds.), Handbook of interpersonal communication (pp. 589–620). CA: Sage: Beverly Hills.
• Peker, A. (2015). Ortaokul öğrencilerinin siber zorbalık statülerini yordayan risk faktörlerinin ince-lenmesi. Eğitim ve Bilim, 40(181), 57-75.
• Peker, A. ve Eroğlu, Y. (2015). Ergenlerde algılanan sosyal destek ve siber zorbalığa eğilim arasındaki ilişkiler: Arkadaştan ve öğretmenden algılanan sosyal desteğin aracı rolü. Turkish Studies, 10 (3), 759-778.
• Raskauskas, J. ve Stoltz, A.D. (2007). Involvement in traditional and electronic bullying among adoles-cents. Developmental Psychology, 43, 564-575.
• Safko, L. ve David, B. (2009). The social media bible: Tactics, tools and strategies for business success. New Jersey: John Wiley & Sons Inc.
• Saraç, N. (2014). 8. sınıf öğrencilerinin benlik saygıları ile sosyal medyaya yönelik tutumları arasındaki ilişki (Bey-koz İlçesi Örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Yeditepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Sheldon, B. (1995). Cognitive behavioral therapy. London: Routledge.
• Stevens, A. D. (2009). Social problem-solving and cognitive flexibility: Relations to social skills and problem beha-vior of at-risk young children. Unpublished doctoral thesis. Seattle Pacific University.
• Tamer, N. (2014). Ergenlerin teknolojik zorbalık algıları ve buna yönelik teknolojik zorbalık farkındalığı eğitimi: Pilot uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Bahçeşehir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Tanrıkulu, T. (2015). Cyberbullying and basic needs: A predictive study within the framework of choi-ce theory. Anthropologist, 20(3), 573-583.
• Wiese, S. L. (2010). The downside of self-esteem stability: Does stability impede flexibility. Unpublished mas-ter's dissertation, Florida Atlantic University Boca Raton, Florida.
• Yaman, E., Eroğlu, Y. ve Peker, A. (2011). Başa çıkma stratejileriyle okul zorbalığı ve siber zorbalık. İstanbul: Kaknüs Yayıncılık.
• Ybarra, M. ve Mitchell, K. J. (2004). Online aggressor/targets, aggressors, and targets: A comparison of associated youth characteristics. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 45, 1308-1316.
• Young, K. S. (2007). Cognitive behavior therapy with internet addicts: Treatment outcomes and impli-cations. CyberPsychology and Behavior, 10(5), 671-679.
• Young K.S. (2004). Internet addiction: A new clinical phenomenon and its consequences, American Behavioral Scientis, 48(4), 402-415.