Öğretmen Adaylarının Okul İklimi Algıları ile Akademik Öz-Yeterlik İnançları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 7 Sayı: 3, 639 - 657, 15.12.2017

Aslı Gündoğan Seval Koçak

https://doi.org/10.19126/suje.333266

Cited By: 15

Öz

Bu
çalışmada, öğretmen adaylarının okul iklimi algıları ile akademik özyeterlik
inançları arasındaki ilişkilerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Karma yöntem
kullanılarak gerçekleştirilen araştırmanın nicel bölümünün katılımcılarını 552; nitel
bölümü ise 12 öğretmen adayı oluşturmuştur. Öğretmen adaylarının okul iklimi
algıları “Üniversite Öğrencilerine Yönelik Okul İklimi Ölçeği”, akademik
özyeterlikleri “Akademik Özyeterlik Ölçeği”ile ölçülmüş; odak grup görüşmeleri
için yarı yapılandırılmış görüşme formu oluşturulmuştur. Verilerin analizinde
betimsel istatistiklerin yanında çoklu korelasyon (Pearson Korelasyon
Katsayısı) ve hiyerarşik regresyon tekniklerinden yararlanılmıştır. Nitel veriler
betimsel analiz ile çözümlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmen adaylarının
okul iklimi algıları ile akademik özyeterlikleri arasında an-lamlı ilişkilerin
olduğu tespit edilmiş; okul ikliminin özellikle “iletişim” boyutunun öğretmen
adaylarının özyeterlik inançlarında önemli bir rol oynadığı genel sonucuna
ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okul iklimi, akademik öz yeterlik inancı, öz yeterlik

The Relationship Between The School Climate Perceptions and Academic Self-Efficacy Beliefs Of Prospective Teachers

Öz

The aim of this study is to investigate the
relationship between the school climate percepti-ons and academic self-efficacy
beliefs of prospective teachers. The participants for the quantita-tive part of
this study, which employed a mixed-method design, comprised 55 prospective
teac-hers, while the qualitative part included 12. The school climate perceptions
of the prospective teachers were measured using the School Climate Scale for
University Students, and their academic self-efficacies were measured using the
Academic Self-Efficacy Scale; a semi-structured interview form was created for
the focus group interviews. Multiple correlation (Pearson Correlation
Coefficient) and hierarchical regression techniques, as well as descripti-ve
statistics were used to analyze the data. The qualitative data was analyzed
using descriptive analysis. The study found a significant relationship between
school climate perceptions and academic self-efficacy beliefs of prospective
teachers, with the general conclusion that particu-larly the “communication”
dimension of the school climate played an important role in the self-efficacy
beliefs of prospective teachers.

Anahtar Kelimeler

School climate perceptions, academic self-efficacy, self-efficacy

Kaynakça

• Acarbay, F. Y. (2006). Kapsamlı Okul İklimini Değerlendirme Ölçeği’nin (Öğrenci Formu) Türkçe Dilsel Eşdeğerlik Güvenirlik Ve Geçerlik Çalışması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Açıkgöz, Ü. K. (2003). Öğretmen Adaylarının Sınıf Atmosferine İlişkin Algıları. HÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 25, 1-7.
• Akbaba Altun, S. ve Memişoğlu, S. P. (2011). Çoklu Veri Kaynağına Dayalı Değerlendirmenin Okul İklimine Etkisi. İlköğretim Online, 10(2), 743-756.
• Akbay, S. E. ve Gizir, C. A. (2010). Cinsiyete Göre Üniversite Öğrencilerinde Akademik Erteleme Davranışı: Akademik Güdülenme, Akademik Öz-Yeterlik Ve Akademik Yükleme Stillerinin Rolü. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 60-78.
• Alemdağ, C., Öncü, E. ve Yılmaz, A. K. (2014). Beden Eğitimi Öğretmeni Adaylarının Akademik Motivasyon Ve Akademik Öz Yeterlikleri. Hacettepe Spor Bilimleri Dergisi, 25(1), 23-35.
• Argyris C. 1957. Personality And Organization. New York: Harper
• Aydın, F. (2011). Özel Okullardaki Okul İkliminin Öğretmen Ve Öğrenci Algılarına Göre İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Bahçetepe, Ü. (2013). İlköğretim Sekizinci Sınıf Öğrencilerinin Akademik Başarıları İle Algıladıkları Okul İklimi Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Bandura, A. (1997a). Self-Efficacy: The Exercise of Control. Newyork: W. H. Freeman and Company.
• Bandura, A. (1997b). Exercise of Personal And Collective Efficacy İn Changing Societies. A. Bandura (Ed.). Self-Efficacy in Changing Societies içinde (s. 21-48). Cambridge: Cambridge University Press.
• Baykara Pehlivan, K. (2005). Öğretmen Adaylarının İletişim Becerisi Algıları Üzerine Bir Çalışma. İlköğretim-Online, 4(2), 17-23.
• Bergren, D. A. (2014). The İmpact Of School Climate On Student Achievement İn The Middle Schools Of The Commonwealth Of Virginia: A Quantitative Analysis Of Existing Data. Master Thesis, The Faculty of The Graduate School of Education and Human Development of The George Washington University, Virginia, USA. Bilgin, A. ve Kartal, H. (2009). Öğretmen ve Öğrenci Gözüyle Zorbalık ve Okul İklimi. Euroasian Jounal of Educational Research, 36. [http://www.ejer.com.tr/tr/?git=22&kategori=69&makale=644 adresinden erişildi.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Cheng, Y. P. ve Chiou, B. W. (2010) . Achievement, Attributions, Self Efficacy And Goal Settings By Accounting Undergraduates. Psychological Reports, 106(1), 54-64. Cherubini, L. (2008). Teacher-Candidates Perceptions Of School Climate: A Mixed Methods İnvestigation. Journal of Teaching and Learning, 5(2), 39-54.
• Cohen J., Pickeral T., ve McCloskey M. (2009). Assessing School Climate. Educational Leadership. http://eder619.wikispaces.com/file/view/Cohen-Assessing+School+Climate.pdf adresinden erişildi.
• Cohen, J., Mccabe, E. M., Michelli, N. M. ve Pickeral, T. (2009). School Climate: Research, Policy, Practice, and Teacher Education. Teachers College Record, 111(1), 180-213.
• Creemers, B., ve Reezigt, G.J. (1999). The Role Of School And Classroom Climate İn Elementary School Learning Environments. H.J. Freiberg (ed) School Climate: Measuring, Improving and Sustaining Healthy Learning Environments içinde, Falmer Press, London.
• Creswell, J. W. (2005). Educational Research: Planning, Conducting And Evaluating Quantitative And Qualitative Research (2.ed.). New Jersey: Pearson Education.
• Creswell, J.W. ve Plano Clark, V.L. (2007). Designing And Conducting Mixed Methods Research. United States of America: Sage Publications.
• Çalık, T., Kurt, T. ve Çalık, C. (2011). Güvenli Okulun Oluşturulmasında Okul İklimi: Kavramsal Bir Çözümleme. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 73-84.
• Çuhadar, C., Gündüz, Ş. ve Tanyeri, T. (2013). Bilgisayar Ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü Öğrencilerinin Ders Çalışma Yaklaşımları Ve Akademik Öz Yeterlik Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 251-259.
• Eggen, P. ve Kauchak, D. (2010). Educational Psychology: Windows of Classrooms. New Jersey: Printice- Hall, Inc.
• Ehrhart, M. G., Schneider, B. ve Macey, W. H. (2014). Organizational Climate and Culture: An İntroduction To Theory, Research And Practice. Newyork: Routledge. Ekici, G. (2012). Akademik Öz-Yeterlik Ölçeği: Türkçeye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 43, 174-185.
• Ellis, T. I. (1988). School Climate. Research Roundup, 4(2), 1-6.
• Ertekin, Y. (1978). Örgüt İklimi. Ankara: Türkiye ve Ortadoğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.
• Eryenen, G.(2008). Öğretmen Adaylarının Hedef Yönelimleri, Akademik Ve Öğretmenlik Özyeterlikleri Arasındaki İlişkiler İle Bu Değişkenlerin Akademik Başarının Yordanmasındaki Rolü. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Fan, W., Williams, C. M., ve Corkin, D. M. (2011). A Multilevel Analysis Of Student Perceptions Of School Climate: The Effect Of Social And Academic Risk Factors. Psychology in the Schools, 48(6), 632-642.
• Gonder, P. O. ve Hymes, D. (1994). İmproving School Climate And Culture. (AASA Critical Issues Report No. 27) Arlington, VA: American Association of School Administrators.
• Gürbüzoğlu-Yalmancı, S. ve Aydın, S. (2014). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Akademik Öz Yeterlik Algılarının İncelenmesi. Kafkas Üniversitesi, e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(2), 21-27.
• Halpin, A. W. (1966). Theory And Research İn Administration. London: The Macmilan Company.
• Halpin, A. W., ve Croft, D. B. (1963). The Organizational Climate Of Schools. Chicago: University of Chicago.
• Haynes, N. M., Emmons, C., ve Ben-Avie, M. (1997). School Climate As A Factor İn Student Adjustment And Achievement. Journal of Educatıonal And Psychologıcal Consultatıon, 8(3), 321-329.
• Hoy, W. K. ve Miskel, G.C. (2010). Educational Administration Theory, Research And Practice. (7th ed.). New York: Random House. Çeviri Editörü: Selahattin Turan. (2010). Eğitim Yönetimi: Teori, Araştırma ve Uygulama. Ankara: Nobel Yayınevi.
• İhtiyaroğlu, N., ve Demirbolat, A. O. (2016). Analysis Of Relationships Between School Climate, Teacher Effectiveness And Students’ School Commitment. International Online Journal of Educational Sciences, 8(4), 255-270.
• Jones, M., Yonezawa, S., Mehan, H., ve McClure, L. (2008). School Climate And Student Achievement. https://education.ucdavis.edu/sites/main/files/Yonezawa_Paper_WEB.pdf adresinden erişildi.
• Kaplan, L. S. ve Geoffroy, K. E. (1990). Enhancing The School Climate: New Opportunities For The Counselor. The School Counselor, 38, 7-12.
• Klomegah, R. (2007). Predictors Of Academic Performance Of University Students: An Application Of The Goal Efficacy Model. College Student Journal, 41(2), 407-415.
• Kotaman, H. (2008). Özyeterlik İnancı Ve Öğrenme Performansının Geliştirilmesine İlişkin Yazın Taraması. Ankara Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(1), 111–133.
• Küçükoğlu, A., ve Köse, E . (2010). Yükseköğretim Düzeyinde Sınıf Atmosferinin Öğrenci Başarısına Etkisi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(2), 175-188.
• Lewin K, Lippitt R ve White R. K. (1939). Patterns Of Aggressive Behavior İn Experimentally Created “Social Climates.” The Journal of Social Psychology, 10, 271–99.
• Linnenbrink, E. A., ve Pintrich, P. R. (2001). Multiple Goals, Multiple Contexts: The Dynamic İnterplay Between Personal Goals And Contextual Goal Stresses. S. Volet ve S. Jarvela (Ed.), Motivation In Learning Contexts: Theoretical Advances And Methodological Implications (251–269) içinde. Amsterdam: Elsevier.
• Macneil, A., Prater, D., ve Busch, S. (2009). The Effects Of School Culture And Climate On Student Achievement. Int. J. Leadership In Education, 12(1), 73–84. Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis. London: Sage.
• Mitchell, M. M., Bradshaw, C. P., ve Leaf, P. J. (2010). Student And Teacher Perceptions Of School Climate: A Multilevel Exploration Of Patterns Of Discrepancy. Journal of School Health, 80(6), 271-279.
• Ogunmakin, A. O., ve Akomolafe, M. J. (2013). Academic Self-Efficacy, Locus Of Control And Academic Performance Of Secondary School Students İn Ondo State, Nigeria. Mediterranean Journal of Social Sciences, 4(11), 570-576.
• Oğuz, A. (2012). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Akademik Öz Yeterlik İnançları. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 2(2), 15-28.
• Özdemir, M. ve Kalaycı, H. (2013). Okul Bağlılığı Ve Metaforik Okul Algısı Üzerine Bir İnceleme: Çankırı İli Örneği. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(4), 2125-2137.
• Özdemir, S., Sezgin,F., Şirin, H., Karip, E. ve Erkan, S. (2010). İlköğretim Okulu Öğrencilerinin Okul İklimine İlişkin Algılarını Yordayan Değişkenlerin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 38, 213-224.
• Öztürk, E. (2009). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Okul Yöneticilerinin Vizyoner Liderlik Özelliklerine Sahip Olmaları Ve Okul İklimi Arasındaki İlişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Onsekiz Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale.
• Pajares, F. (2003). Self-Efficacy Beliefs, Motivation, And Achievement İn Writing: A Review Of The Literatüre. Reading & Writing Quarterly, 19, 139-158.
• Palavan, Ö., ve Açar, D. (2015). Aday Sınıf Öğretmenlerinin Akademik Öz-Yeterliklerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 14-27.
• Paredes, V., ve Frazer, L. (1992). School climate in AISD. Austin Independent School District, Texax. Report No: AISD-91-38.
• Solberg, V. S., O’Brien, K., Villareal, P., Kennel, R. ve Davis, B. (1993). Self-Efficacy and Hispanic College Students:Validation Of The College Self-Efficacy İnstrument. Hispanic Journal of Behavioral Sciences, 15(1), 80-95.
• Şahin, H., Ogelman, H. G. ve Ekici, G. (2011). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Akademik Öz Yeterlik Düzeylerine Etki Eden Faktörlerin İncelenmesi. Çağdaş Eğitim Dergisi, 389, 13-22.
• Şenel, T. ve Buluç, B. (2016). İlkokullarda Okul İklimi İle Okul Etkililiği Arasındaki İlişki. TÜBAV Bilim, 9(4), 1-12.
• Şişman, M. (2014). Örgütler Ve Kültürler. Ankara: Pegem Akademi.
• Tabancalı, E. ve Çelik, K. (2013). Öğretmen Adaylarının Akademik Öz-Yeterlikleri İle Öğretmen Özyeterlilikleri Arasındaki İlişki. International Journal of Human Sciences, 10(1), 1167-1184.
• Terzi, A. R. (2015). Üniversite Öğrencilerine Yönelik Okul İklimi Ölçeğinin Geliştirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(4), 111-117.
• Tunca, N. ve Alkın-Şahin, S. (2014). Öğretmen Adaylarının Bilişötesi (Üst Biliş) Öğrenme Stratejileri İle Akademik Öz Yeterlik İnançları Arasındaki İlişki. Anadolu Journal of Educational Science International, 4(1), 47-56.
• Welsh, W. N. (2000). The Effects Of School Climate On School Disorder. The Annals of the American Academy of Political and Social Science, 567, 88-107.
• Yalnız, A. (2014). Akademik Özyeterlik: Olumlu-Olumsuz Duygulanımın Yordayıcı Rolü. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 3(2), 95-101.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, K. ve Altınkurt, Y. (2013). Örgütsel İklim Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(1), 1-11.
• Zajacova, A., Lynch, M. S., ve Espenshade, J. T. (2005). Self-Efficacy, Stress, And Academic Success İn College. Research in Higher Education, 46(6), 677-706.