Sınıf Öğretmeni Adaylarının Bilimsel Süreç Becerilerine Dayalı Deney Tasarlama ve Uygulama Becerilerinin İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 3, 128 - 141, 15.12.2018

Gülşah Sezen Vekli

https://doi.org/10.19126/suje.411723

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmanın amaçlarından biri BSB’ ye dayalı laboratuar yaklaşımının kavratılması amacıyla geliştirilmiş bir mesleki eğitim programının sınıf öğretmeni adaylarının BSB yaklaşımına dayalı deney tasarlama becerilerine etkisini incelemektir. Diğeri ise; sınıf öğretmeni adaylarının tasarladıkları BSB yaklaşımına dayalı bir deneyi uygulama becerilerini belirlemektir. Pedagojik eylem araştırması yöntemiyle yürütülen çalışmada öğretmen adayları 4. sınıf fen deneylerini BSB yaklaşımına göre tasarlamış, sonra bu deneyleri ders kapsamında uygulamışlardır. Fen ve Teknoloji Laboratuarı Uygulamaları I dersinde gerçekleştirilen bu araştırmaya 56 sınıf öğretmeni adayı katılmıştır. Araştırmanın verileri; doküman inceleme, ders gözlemi ve 12 öğretmen adayı ile gerçekleştirilen odak grup görüşmelerinden elde edilmiştir. BSB yaklaşımına dayalı deney tasarlama becerileri derecelendirme ölçeği aracılığıyla değerlendirilmiştir. Derecelendirme ölçeğinden elde edilen puanlar istatistiksel olarak analiz edilmiştir. Nitel veriler ise betimsel analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, sınıf öğretmeni adaylarının uygulama sürecinde bilimsel süreç becerilerine dayalı laboratuar tasarlama becerilerinin arttığı tespit edilmiştir. Bununla birlikte öğretmen adaylarının tasarım ve uygulama aşamasında; sorgulama temelli soru hazırlama, araştırma problemi belirleme, deneyin amacını belirleme, değerlendirme gibi kısımlarda zorluk yaşadıkları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bilimsel süreç becerileri, Fen ve Teknoloji Laboratuarı Uygulamaları, sınıf öğretmeni adayları

Examination of Class Teacher Candidates Skills to Design and Carry Out Experiments Based on Scientific Process Skills

Öz

One of the aim of this study is to examine the effects of a vocational education program developed for teaching laboratory approach based on Scientific Process Skills (SPS) on experiment design skills of class teacher candidates. The other aim is to determine class teacher candidates’ skills to design and carry out an experiment based on SPS. In this study which was carried out with pedagogical action research method, class teacher candidates designed 4th grade science experiments according to SPS approach and carried out these experiments in the course. 56 class teacher candidates took part in this study, which was carried out in Science and Technology Laboratory Practices I course. Data for the study was collected via document analysis observation and via focus group discussions with 12 teacher candidates. A rubric to assess teacher candidates’ skills to design experiment based on SPS approach. The scores obtained from the rubric were statistically analyzed. The field notes taken during lesson observation using observation form and focused group discussions were analyzed using descriptive analysis method. When the scores teacher candidates had before and after training, it was seen that scientific process skills improved. Yet, it was determined that the teacher candidates had problems in design stage, in preparing inquisitive questions, in determining the research problem and the aim of the experiment.

Anahtar Kelimeler

Science process skills, science and technology laboratory practise, classroom teacher canditades

Kaynakça

• Akben, N. (2015). Fen ve Teknoloji Ders Etkinliklerindeki Bilimsel Süreç Becerilerinin Bilimsel Sorgulama Yöntemiyle Geliştirilmesi, Education and Science, 40(179), 111-132.Akben, N. ve Köseoğlu, F. (2015). Laboratuvar Uygulamalarında Sorgulayıcı Araştırma ve 5E Modeli: Sınıf Öğretmeni Adayları İçin Geliştirilen Mesleki Gelişim Programı. Journal of Faculty of Educational Sciences. 48(1), 161-197.Aktaş, İ. ve Ceylan, E. (2016). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilimsel Süreç Beceri Düzeylerinin Belirlenmesi ve Akademik Başarıyla İlişki Düzeyinin İncelenmesi, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13(33),123-136.Arslan, A. (2013). Araştırma-Sorgulama ve Model Tabanlı Araştırma -Sorgulama Ortamlarında Öğretmen Adaylarının Bilimsel Süreç Becerilerinin ve Kavramsal Değişim Süreçlerinin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.Aydoğdu, B. ve Buldur, S. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının bilimsel süreç becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 6(4), 520-534.Bozkurt, E. (2014). Mühendislik Tasarım Temelli Fen Eğitiminin Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Karar Verme Becerisi, Bilimsel Süreç Becerileri ve Sürece Yönelik Algılarına Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.Burke, S. A. (1996). Teacher preferences for teaching problem solving and science process skills. M.S.dissertation, Texas Woman's University, United States. Cotton, K. (2008). Classroom Questioning, http://www.learner.org/workshops/socialstudies/pdf/session6/6.ClassroomQuestioning.pdf adresinden 20.09.2017 tarihinde erişilmiştir.Chiappetta, E. L., ve Koballa, T. R. (2002). Science education in the middle and secondary schools (5th edn.), Upper Saddle River. NJ: Merrill Prentice Hall.Çelik, P. (2013). Probleme Dayalı Öğrenmenin Öğretmen Adaylarının Fizik Dersi Başarısı, Öğrenme Yaklaşımları ve Bilimsel Süreç Becerileri Üzerindeki Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.Downing, J. E. ve Filer, J. D. (1999). Science process skills and attitudes of preservice elementary teachers. Journal of Elementary Science Education,11(2), 57-64.Güler, B. (2013). Karma Öğrenme Yönteminin İlköğretim Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Teknolojiye Yönelik Tutumlarına ve Özdüzenleme ve Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.Güngör, S. N. (2016). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarına Tahmin-Gözlem-Açıklama (TGA) Yöntemiyle Biyolojik Konu ve Kavramların Öğretiminin Başarı, Kalıcılık ve Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Bursa. Karapınar, A. (2016). Sorgulamaya Dayalı Öğrenme Ortamının Öğretmen Adaylarının Bilimsel Süreç Becerileri, Sorgulama Becerileri ve Bilimsel Düşünme Yetenekleri Üzerindeki Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Aydın.Karapınar, A. ve Şaşmaz-Ören, F. (2015). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilimsel Süreç Becerilerinin Belirlenerek Cinsiyet Ve Sınıf Düzeyi Bakımından İncelenmesi. Uluslararası Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 368-385.Karatekin, P. ve Öztürk, M. (2012). Fen Ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Genel Biyoloji Laboratuvarında TGA Tekniğiyle İşlenmiş “Hücre Ve Dokular” Ünitesinin Öğrencilerin Başarı ve Bilimsel Süreç Becerileri Üzerine Etkisi. Celal Bayar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1-2), 111-136.Karışan, D., Bilican, K., Şenler, B. (2016). Yansıtıcı Sorgulamaya Dayalı Laboratuvar Etkinliklerinin Sınıf Öğretmen Adaylarının Bilimsel Süreç Becerilerine Etkisinin İncelenmesi. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, XIII(I),123-145Muşlu-Kaygısız, G., Benzer, E. ve Uçar, F. M. (2017). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bilimsel Süreç Becerilerine Dayalı Deney Tasarımlarının Değerlendirilmesi. Sakarya University Journal of Education, 7(3), 467-483.Keskinkılıç, G. (2010). İlköğretim 7. Sınıf Fen ve Teknoloji Dersinde Uygulanan Yansıtıcı Düşünmeye Dayalı Etkinliklerin Bilimsel Süreç Becerilerinin Gelişimine ve Başarıya Etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya.Kırıktaş, H. (2014). Sorgulamaya Dayalı Fen Öğretim Yönteminin Fen Öğretmen Adaylarının Bilimsel Süreç Becerilerine, Akademik Başarılarına ve Biyoloji Laboratuvar Uygulamalarına Yönelik Tutumlarına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.Laçin – Şimşek, C. (2010). Classroom Teacher Candidates’ Sufficiency of Analyzing the Experiments in Primary School Science and Technology Textbooks’ in Terms of Scientific Process Skills. Elementary Education Online, 9(2), 433–445.Norton, L. S. (2009). Action Research İn Teaching And Learning: A Practical Guide To Conducting Pedagogical Action Research İn Universities. New York: RoutledgeÖzdemir, M. ve Kaptan, F. (2013). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Bilimsel Süreç Becerileri ve Fen Öğretimine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. Karaelmas Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(1), 62-75.Saka A., (2012). Öğretmen Adaylarının Nedensel Süreç Becerileri Açısından Değerlendirilmesi, X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, 27-30 Temmuz, Niğde.Şen, C. ve Sezen Vekli, G. (2016). The Impact of Inquiry Based Instruction on Science Process Skills and Self-efficacy Perceptions of Pre-service Science Teachers at a University Level Biology Laboratory. Universal Journal of Educational Research, 4(3), 603-612.Şimşir, N. (2016). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Genel Kimya-II Laboratuvar Dersi Etkin-liklerinin Yapılandırmacı Laboratuvar Yaklaşımına ve Bilimsel Süreç Becerilerine Dayalı Olarak Geliştirilmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kastamonu.Usta - Gezer, S. (2014). Yansıtıcı Sorgulamaya Dayalı Genel Biyoloji Laboratuvarı Etkinliklerinin Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Laboratuvar Kullanımı Özyeterlik Algıları, Eleştirel Düşünme Eğilimleri ve Bilimsel Süreç Becerileri Üzerine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.Uzun, F. (2013). Bağlam Temelli Yaklaşıma Dayalı Genel Fizik-I Laboratuvar Dersinin Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Başarılarına, Bilimsel Süreç Becerilerine, Motivasyonlarına ve Hatırlamalarına Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.Yayla, R. G. ve Hançer, H. (2011). Fen Bilgisi Öğretim Programlarında Yer Alan Bilimsel Süreç Becerileri (BSB) Kazanımlarına Yönelik Öğretmenler Tarafından Yapılan Çalışmalar. II. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 27-29 Nisan, Antalya.Yıldırım, M., Çalık, M. ve Özmen, H. (2016). A Meta-Synthesis of Turkish Studies in Science Process Skills. International Journal of Environmental and Science Education, 11(14), 6518-6539.