Organizational Intelligence Perception and Effects of Covariates: An Investigation with ANCOVA Analysis

Yıl 2018, Cilt: 8 Sayı: 4, 300 - 318, 29.12.2018

Nilay Neyişçi Nihan Potas Şefika Şule Erçetin

https://doi.org/10.19126/suje.487492

Cited By: 2

Öz

The aim of this study is to determine the levels of the organizational dimensions of organizational intelligence and organizational intelligence according to the opinions of teachers and administrators who work in the determined primary school and to investigate whether these views differ according to demographic variables such as age, gender, seniority, school working year and educational status. The study group consisted of 48 people working in a primary school in the Çankaya/Ankara in the academic year 2018-2019. The data obtained by “Multidimensional Organizational Intelligence Scale” were analyzed with quantitative methods by using descriptive statistics, t-test and variance analysis as Anova and Ancova. According to the results of the research, teachers and administrators’ perceptions about the organizational intelligence level of their schools are at a medium level and they have a high perception in being rapid in action and reaction. When the effect of age, seniority and working year variables are determined, bachalor’s and master’s degree graduates believe that their school is more effectively in terms of the change of the rules regarding the functioning of the organization according to the associate degree graduates when necessary and the bureaucratic procedures in a level that does not decrease the organizational speed.

Anahtar Kelimeler

Intelligence, Organizational intelligence, Organizational intelligence dimensions, Primary school

Örgütsel Zeka Algısı ve Ortak Değişkenlerin Etkisi: ANCOVA Analizi ile İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı
belirlenen bir ilkokulda görev yapan öğretmen ve yönetici görüşlerine göre,
örgütsel zekâ ve örgütsel zekânın eylemsel boyutlarının düzeylerini ortaya
koymak ve bu görüşlerin yaş, cinsiyet, kıdem, okuldaki çalışma yılı ve öğrenim
durumları gibi demografik değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemektir.
Çalışma grubunu, 2018–2019 eğitim-öğretim dönemi içerisinde, Ankara ili Çankaya
ilçesindeki bir ilkokulda görev yapan 48 kişi oluşturmaktadır. “Çok Boyutlu
Örgütsel Zekâ Ölçeği” kullanılarak elde edilen veriler nicel yöntemlerle,
betimsel istatistikler, t-testi ve varyans analizlerinden Anova ve Ancova
kullanılarak incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre öğretmen ve
yöneticilerin okullarının örgütsel zeka düzeyine ilişkin algıları orta
düzeydedir. Öğretmen ve yöneticiler Eylemde ve Tepkide Çabukluk boyutunda
yüksek algıya sahiptirler. Yaş, kıdem ve çalışma yılı değişkenlerinin etkisi
açısından incelendiğinde, lisans ve yüksek lisans mezunu katılımcıların, ön
lisans mezunlarına göre örgütün işleyişine ilişkin kuralların gerektiğinde
değiştirilebilir nitelikte olması ve bürokratik işlemlerin örgütsel hızı
azaltmayacak düzeyde yapılması konularında ilkokulun daha etkili davrandığını
düşündükleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Zeka, Örgütsel zeka, Örgütsel zeka boyutları, İlkokul

Kaynakça

• Albrecht, K. (2002). Organizational intelligence & knowledge management: Thinking outside the silos. http//www.karlalbrecht.com adresinden 12.01.2014 tarihinde erişilmiştir.
• Barutçugil, İ. (2002). Bilgi yönetimi. İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• Bümen, N. T. (2005). Okulda çoklu zeka kuramı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Crossan, M. M., Lane, H. W. ve White, R. E. (1999). An organizational learning framework: From intuition to institution. Academy of Management Review, 24(3), 522-537.
• Çakır, R. (2008). Örgütsel zekânın geliştirilmesine ilişkin yapılan bir çalıştayın örgütsel zekâ düzeyinin geliştirilmesine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Erçetin, Ş. Ş. (2001). Örgütsel zeka. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Erçetin, Ş.Ş. (2004a). Örgutsel Zekâ ve Örgutsel Aptallık. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Erçetin, Ş.Ş. (2004b). The abilities related to the organizational intelligence and their action dimensions at schools. Res. Educ. Reform, 9(3).
• Erçetin, Ş.Ş. ve Demirbulak, D. (2002). Action research... organizational Intelligence ... curriculum development. Educational Research Quarterly,26(1), 41-49.
• Erçetin, S., Çetin, B. ve Potas, N. (2007). Multi-Dimensional organizational intelligence scale (Muldimorins). World Applied Sciences Journal, 2(3), 151-157.
• Erçetin, Ş. Ş., Potas, N., Kisa, N. ve Açikalin, S. N. (2012). To be on the edge of chaos with organizational intelligence and health. Chaos and Complexity Theory for Management: Nonlinear Dynamics: Nonlinear Dynamics, 182.
• Feuerstein, R. (1990). The theory of structural cognitive modifiability. In Learning and Thinking Styles: Classroom Interaction (Ed. Presseisen, B. Z.). National Education Association School Restructuring Series. NEA Professional Library, West Haven.
• Gardner, H. (2006). Multiple Intelligences: New Horizons in Theory and Practice. New York, NY: Basic Books.
• Glynn, M. A. (1996). Innovative genius: A framework for relating individual and organizational intelligences to innovation. Academic Management Review, 21(4), 1081-1111.
• Halal, W. E. (1998). Organizational intelligence. Knowledge Management Review, 1(2), 45-53.
• Huber, G. P. (1991). Organizational learning: The contributing processes and the literatures. Organization Science, 2(1), 88-115.
• Kalkan, V. D. (2006). Öncülleri ve sonuçlarıyla işletmelerde örgütsel öğrenme süreci. İş, Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 8(2), 86-103
• Keleş, N. H. ve Özkan, K. T. (2010). Örgütsel zekâ modeli kapsamında çevresel faktörlerin liderlik, strateji ve kültüre olan etkisinin incelenmesine yönelik bir araştırma. Journal of Yaşar University, 5(17), 2900–2909.
• McGilchrist, I. (2009). The master and his emissary: The divided brain and the making of the western world. New Haven: Yale University Press.
• Mills, D. Q. ve Friesen, B. (1992). The learning organization. European Management Journal, 10(2), 146-156.
• Minch, R. P. (1990). Hypermedia knowledge management for intelligent organizations. In System Sciences, 1990., Proceedings of the Twenty-Third Annual Hawaii International Conference on (Vol. 4, pp. 300-306). IEEE.
• Potas, N., Erçetin, Ş. Ş. ve Koçak, S. (2010). Multi Dimensional Organizational Intelligence Measurements for Determining the Institutional and Managerial Capacity of Girl’s Technical Education Institution (Diyarbakır, Şanlıurfa, Konya/Turkey). African Journal of Business Management. Vol. 4(8), pp. 1644-1651.
• Schwaninger, M. (2003). A cybernetic model to enhance organizational intelligence. Systems Analysis Modelling Simulation, 43(1), 53-65.
• Sternberg, R. J. (1990). Metaphors of mind: Conceptions of the nature of intelligence. England: Cambridge University Press.
• Şimşek, M. Ş. ve Çelik, A. (2011). Yönetim ve organizasyon. Konya: Eğitim Kitabevi.
• Turan, S. (2017). Okul Yöneticilerinin Kuantum Liderlik Davranışlarının Örgütsel Zekâ Düzeyine Etkisi (Zonguldak İli Örneği). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Veryard, R. (2016). Building Organizatioal Intelligence, Leanpub. http://samples.leanpub.com/orgintelligence-sample.pdf adresinden 29.10.2018 tarihinde erişilmiştir.
• Walsh, J. P. ve Ungson, G. R. (1991). Organizational memory. Academy of Management Review, 16(1), 57-91.
• Yazıcı, S. (2001). Öğrenen organizasyonlar. İstanbul: Alfa Basım Yayım A.Ş.
• Yıldırım, E. (2010). Örgütsel öğrenmenin öncülü olarak örgütsel zeka: Teori ve bir uygulama. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 20, 145-170.
• Yildirim, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.