BÂKÎ’NİN “GÖSTERÜR” REDİFLİ GAZELİNİN ONTOLOJİK İNCELEME YÖNTEMİ İLE ÇÖZÜMLENMESİ

Yıl 2016, Sayı: 40, 273 - 286, 29.11.2016

Volkan Aldırmaz

https://doi.org/10.21563/sutad.270333

Cited By: 2

Öz

Divan şiiri metinlerinin incelenmesi, yorumlanması ya da çözümlenmesiyle ilgili olarak, son zamanlarda yeni ve farklı yöntemlerin kullanıldığı görülmektedirler. Bu yöntemler, divan şiiri geleneğine farklı açılardan bakmayı sağlayacağı gibi onun modern şiir inceleme yöntemlerine de uygunluğunu göstermesi bakımından önem teşkil etmektedir. Bu çalışma, modern şiir inceleme yöntemlerinden biri olan ontolojik inceleme yöntemi kullanılarak hazırlanmıştır. Bu konuda daha önce yapılan çalışmalardan hareketle kısaca ontolojik inceleme yönteminden ve esaslarından söz edilecektir. Çeşitli değerlendirmelerden sonra, bu yöntem, Klasik Türk şiirinin en klasik şairlerinden biri olan Bâkî’nin “gösterür” redifli gazeline uygulanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Divan şiiri, Bâkî, gazel

INTERPRETATION OF BÂKÎ’S GHAZAL RHYME WITH “GÖSTERÜR” BY ONTOLOGICAL ANALYSIS METHOD

Öz

Related to the observation, interpretation and resolution of divan poetry, it has been regarded that recently, new and different methods were used. These methods, are of great importance because of its conveniency with its modern poetry analysis methods as well as its providing a different perspective towards divan poetry tradition. This study has been prepared by using the ontological inspection method which is one of the modern poetry analysis methods. With referance to the previous studies on this matter, the ontological inspection methods and principles will be briefly mentioned. After various evaluations, this method will be adapted to Bâkî's "gösterür" rhyme which is one of the classic poems of Classical Turkish poetry.

Anahtar Kelimeler

Divan poetry, Bâkî, ghazal, the ontological analysis method

Kaynakça

• AKSOYAK, İ. Hakkı - MACİT, Muhsin (2012), ‚Edebî Sanatlar‛, Eski Türk Edebiyatı El Kitabı (Ed. Mustafa İSEN), Ankara: Grafiker Yay., s. 275-299.
• ALTUNKAYA, Hatice (2013, Bahar), ‚Necip Fazıl Kısakürek’in ‘Ben’ Şiirinin Ontolojik Tahlil Yöntemi ile Çözümlenmesi‛, Birey ve Toplum, 3 (5): 137-154.
• AZAP, Samet (2013, Winter), ‚Ontolojik Çözümleme Yöntemi ve ‘Kanla Kirlenmiş Evrak’ Şiiri Üzerine Bir Çözümleme Denemesi‛, Turkish Studies, Volume 8/1: 843-853.
• BAYRAM, Yavuz (2003), ‚Ontolojik Analiz Metodu ve Bir Uygulama‛, Yom Sanat, S. 12: 12-15.
• BAYRAM, Yavuz (2008), ‚Divan Şiiri Metinlerinin Ontolojik Tahlili Üzerine‛, Prof. Dr. Abdülkadir Karahan Anısına Uluslararası Divan Edebiyatı Sempozyumu, 27-28 Mayıs 2008, Beykoz Belediyesi Yay., İstanbul: 167-182.
• BAYRAM, Yavuz - ERDEMİR, Avni (2008), ‚Manzum Metinlerin Tahlilinde Ontolojik Yöntem‛, Prof. Dr. Mustafa ÖZBALCI Armağanı, Ankara: 76-89.
• DİLÇİN, Cem (2011), ‚Divan Şiirinde Gazel‛, Divan Şiiri ve Şairler Üzerine İncelemeler, İstanbul: Kabalcı Yay., 13-196.
• ERDEM, M. Dursun, (2014), ‚Ontolojik İncelemeye Dehhânî’nin ‘Eyledi’ Redifli Gazeli Örneğinde Yapılsalcı Bir Bakış‛, Erişim tarihi: 2014.12.24, http://www.turkishstudies.net/Makaleler/938390351_erdemmehmetdursun.pdf.
• ERTEM, Rekin (1995), Şeyhülislâm Yahyâ Divanı, Ankara: Akçağ Yayınları.
• İÇLİ, Ahmet (2009), ‚Necati’nin Bir Şiirinin Ontolojik Analiz Yöntemiyle İncelenmesi‛ e-Journal of New World Sciences Academy, 4 (1): 100-112.
• İPEKTEN, Halûk (2011), Bâkî Hayatı-Sanatı-Eserleri, Ankara: Akçağ Yayınları.
• İZ, Fahir (2006), Eski Türk Edebiyatında Nazım I, Ankara: Akçağ Yayınları.
• KARDAŞ, Sedat (2014), ‚Nâbî'nin "Gelür Gider" Redifli Gazelinin Ontolojik Analiz Yöntemiyle Yorumlanması‛, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7 (29): 525-536.
• KÜÇÜK, Sabahattin (2011), Bâkî Dîvânı-Tenkitli Basım, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• ONAY, A. Talat (1993), Eski Türk Edebiyatında Mazmunlar, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• ÖZTEKİN, Özge (2012), ‚Ontolojik Boyutta "Döngüsel Süreklilik" & "Değişim ve Dönüşüm"ü İmleyen Görsel Sembollerle Şiirin Biçim Düzeyinde Bilinçli Deformasyonu: Divan Şiirinde Deyişbilimsel Bir Önceleme Alanı Olarak Biçimsel Sapmalar‛, Turkish Studies, Volume 7/3: 2139-2155.
• ÖZTÜRK, Furkan (2007, Fall), ‚Osmanlı Şiirine Sanat Ontolojisiyle Yaklaşmak Üzerine‛, Turkish Studies, Volume 2/4: 680-684.
• TÖKEL, D. Ali (2007, Summer), ‚Divan Şiiri'ne Modern Metin Çözümleme Yöntemlerinden Bakmak‛, Turkish Studies, Volume 2/3: 535-555.
• ----------------- (2010), Deneysel Edebiyat Yönüyle Divan Şiiri, Ankara: Hece Yay..
• TUNALI, İsmail (1984), Sanat Ontolojisi, İstanbul: Sosyal Yayınları.
• YETER, G. Belkız (2010), ‚Ontolojik Analiz Metoduyla Yunus Emre’nin Bir Şiirinin İncelenmesi‛, Mukaddime, S. 3: 141-154.