EFFECT OF DIFFERENT SOWING TIMES ON SOME PLANT CHARACTERISTICS AND YIELD IN CHICKPEA (Cicer arietinum L.)

Yıl 1998, Cilt: 7 Sayı: 2, - , 01.06.1998

Müsemma Sarı M. Sait Adak

Öz

This research was carried out in Department of Field Crops, Faculty of Agriculture, Ankara University in 1998 year. Eser 87 chickpea variety, and 84 TH 25 FLIP and FLIP 90 173 C chickpea lines were taken to the experiment at four different sowing times (March 2, 10, 25 and April 13, 1998). According to obtained results, the highest seed yield (444.4 g/m') was obtained at the II. sowing time in Eser 87 variety although the lowest yield was (174.4 g/m') at the IV. sowing time in 84 TH 25 FLIP chickpea line. Grain yields at the fırst and second sowing times were higher than third and fourth sowing times. The higher 1000-kernel weight was obtained at the early sowing times in spite of there was no signifıcant differences among sowing times and lines. It can be recommended that, chickpea varieties which is resistant to Ascochyta blight (Ascochyt rabiei) should be sown as early as in spring depending on temperature and soil moisture content for Ankara conditions.

Anahtar Kelimeler

Chickpea; Cicer arietinum L.; sowing time; yield

NOHUT ( Cicer arietinum L.)'TA FARKLI EKİM ZAMANLARININ BAZI BİTKİ ÖZELLİKLERİ VE VERİME ETKİLERİ

Öz

Bu çalışma 1998 yılında Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümü'nde yürütülmüştür. Eser 87 nohut çeşidi ile 84 TH 25 FLIP ve FLIP 90 173 Cnohut hatları, dört farklı ekim zamanında ( 2, 10, 25 Mart ve 13 Nisan 1998 ) denemeye alınmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, tane verimi en yüksek ( 444.4 g/ m²) II. ekim zamanında ve Eser 87 çeşidinde, en düşük tane verimi ise ( 174.4 g / m²) IV. ekim zamanında ve 84 TH 25 FLIP hattında elde edilmiştir. Birinci ve ikinci ekim zamanında tane verimi, üçüncü ve dördüncü ekim zamanına göre daha yüksek çıkmıştır. Bin tane ağırlığı bakımından hatlar ve ekim zamanları arasında istatistiki olarak önemli farklar olmamasına karşın, erken ekimlerde daha iri tane elde edilmiştir. Bu durumda, antraknoza (Ascochyta rabiei) dayanıklı nohut çeşitlerinin Ankara koşulları için sıcaklık ve toprak nemine bağlı olarak, ilkbaharda olabildiğince erken ekilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Nohut; Cicer arietinum L.; ekim zamanı; verim

Kaynakça

• AÇIKGÖZ, N. 1987. Nohut Tarımı. Ege Bölge Tarımsal Araştırma Enst. Md. Yayınları. No:76:21 s.
• AGEEB, O.A.A. ve AYOUB, A.T. 1976. Effect of Sowing Date and Soil Type on Plant Survival and Grain Yield of Chickpeas (Cicer arietinum L.) J. Agric. Sci., Camb. 88:521-527.
• ANONİM, 1988. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü verileri, Ankara
• AYDIN, N. 1988. Ankara Koşullarında Nohut (Cicer arietinum L.)'ta Ekim Zamanı ve Bitki Sıklığının Verim, Verim Komponentleri ve Antraknoza Olan Etkileri. A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi (Basılmamış), 119 s., Ankara
• DÜZGÜNEŞ , O., KESİCİ, T. ve GÜRBÜZ 1983. İstatistik Metodları. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları: 863. 218 s. Ankara.
• ESER, D. 1978. Yemeklik Tane Baklagiller. Ankara Ün. Ziraat Fak. Ders Rotosu. 98 s. Ankara.
• ESER, D., GEÇİT, H.H., AVCIOĞLU, R., ÇİFTÇİ. C.Y., SOYA, H. ve EMEKLİER, H.Y. 1990. Türkiye'de Yemeklik ve Yemlik Baklagil Üretimi ve Sorunları. Zir.Müh. III. Teknik Kongresi, 8-12 Ocak. s.351-359, Ankara.
• ESER, D., GEÇİT, H.H. ve EMEKLİER, H.Y. 1991a. Evaluation Of Germplasm Of Chickpea Landraces in Turkey. International Chickpea Newsletter. No. 24 : 22-23, ICRISAT.
• ESER, D., AYDIN. N. ve ADAK, M.S. 1991b. Effect of Sowing Date and Plant Density on the Yield and Ascochyta Blight in Chickpea Under Ankara Conditions, Turkey. International Chickpea Newsletter, No.24 :34-36, ICRISAT.
• KUMAR, N. ve SINGH, T. 1987. Response of Chickpea. Cultivars to Sulfur Dioxide Pollution. International Chickpea Newsletter, No.17: 31-32, ICRISAT.
• NASSEM, B.A, REHMAN, A. ve IQBAL. T. 1995. Evalation of Kabuli Chickpea Germplasm. International Chickpea and Pigeonpea Nevvsletter, No.2 ; 13-14, ICRISAT.
• SAXENA, M.C. 1981. Icarda Research Highlights. 27-29, ICARDA.
• SINGH, I.S., HUSSAIN, M.A. ve GUPTA, A.K. 1995. Correlation Studies Among Yield and Yield contributing Traits in F2 and F 3 Chickpea. International Chickpea and Pigeonpea Newsletter, No:2:11-12, ICRISAT.
• ŞEHİRALİ, S. 1988. Yemeklik Tane Baklagiller, A.Ü. Ziraat Fakül. Yayınları 1089. Ders Kitabı: 314, 435 s.
• ŞEHİRALİ, S., ÇİFTÇİ. C.Y., KÜSMENOĞLU, Y, İ, ÜNVER, S. YORGANCILAR, Ö. 1995 Yemeklik Baklagiller Tüketim Projeksiyonları ve Üretim Hedefleri. Türkiye Zir.Müh. IV. Teknik Kongr. 9-13 Ocak, s. 449-465 Ankara.
• TOSUN, O. ve ESER, D. 1975. Nohut (Cicer arietinum L.)'ta Ekim Sıklığı Araştırmaları, 1.Ekim Sıklığının Verim Üzerine Etkileri.. Ankara Ün. Ziraat Fak. Yıllığı 25 (1) : 171-180