Determination of Appropirate Gamma Ray Dose and Effect on Seedlig Growth in M1 of Different Gamma Ray Dose in Cotton (Gossypium hirsitum L.) Variety Nazilli 663.

Yıl 2016, Cilt: 25 Sayı: ÖZEL SAYI-2, 88 - 93, 31.12.2016

Levent Yazıcı Süleyman Çiçek Fatih Küçüktaban Mehmet Çoban Nina Tuncel

https://doi.org/10.21566/tarbitderg.281862

Cited By: 1

Öz

In
this study, Different gamma ray radiation dose were applied to Nazilli 663
cotton varieties seeds for determine their effects on some plant
characteristics in M₁ plants and the optimal gamma rays effective
mutation dose values in mutation breeding work. Nazilli 663 seeds of cotton
varieties were applied gamma irradiation in 8 different doses (0, 150, 250,
350, 450, 550, 650 and 750). Output rate (%), seedling height (cm), seedling
root length (cm), seedling dry weight (g), seedling hypocotyl length (cm),
seedling epicotyl length (cm) and seedling fresh weight (g), effects were
investigated in M₁ plants. Research was carried out at room
climate-controlled conditions of Nazilli Cotton Research Institute. Gamma rays
were applied to seeds from Akdeniz University Physics Department Cobalt 60
source. The trial was conducted as a randomized complete block experimental
design in three replications. As a result, as parallel to increasing doses
applied of gamma-ray dose s seedling height (cm), seedling root length (cm),
seedling dry weight (g) adversely were affected in Nazilli 663 cotton
varieties. 150 gray'lik dose seedling hypocotyl length effect and  output ratio 
of 150 and 250 Gray'lik doses  was
higher appear than control plants adversely affected higher doses output rate
and seedling hypocotyl length. On the other hand "Effective Mutation Dose
" (ED50) is calculated by linear regression analysis, 309 Gy dose was
determined as effective dose of mutations that it is 50% reduce dose of
seedling length.

Anahtar Kelimeler

Nazilli 663, mutation, M1 plants, gamma radiation

Nazilli 663 Pamuk (Gossypium hirsitum L.) Çeşidinde Farklı Gama Işını Dozlarının M1 Bitkilerinde Fide Gelişimi Üzerine Etkisi ve Uygun Gama Dozunun Belirlenmesi

Öz

Bu araştırma, Nazilli 663 pamuk çeşidinin tohumlarına uygulanan 8 farklı
gama ışını radyasyon dozunun M₁ bitkilerinde bazı özellikler üzerine
etkilerinin belirlenmesi ve mutasyon ıslahı çalışmalarında kullanılabilecek en
uygun gama ışını etkili mutasyon doz değerini saptamak amacıyla yapılmıştır.
Nazilli 663 pamuk çeşidinin tohumlarına 8 farklı dozda (0, 150, 250, 350, 450,
550, 650 ve 750) gama ışını uygulanarak M₁ bitkilerinde çıkış oranı
(%), fide boyu (cm), fide kök uzunluğu (cm), fide kuru ağırlığı (g), fide
hipokotil boyu (cm), fide epikotil boyu (cm) ve fide yaş ağırlığı (g) üzerine
etkileri incelenmiştir. Araştırma Nazilli Pamuk Araştırma Enstitüsü Müdürlüğüne
ait kontrollü koşullardaki iklim odasında gerçekleştirilmiştir. Tohumlara gama
ışını Akdeniz Üniversitesi Fizik Bölümü Cobalt 60 kaynağından uygulanmıştır.
Deneme tesadüf parselleri deneme deseninde 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür.
Sonuç olarak, Nazilli 663 pamuk çeşidinde uygulanan gama ışını dozların artan
doz uygulamasına paralel olarak fide bitki boyunu, fide kök uzunluğunu ve fide
kuru ağırlığını olumsuz etkilemiştir. 150 ve 250 gray’lik dozlarda çıkış oranı
ile 150 gray’lik dozda fide hipokotil boyu etkisi kontrol bitkisine göre yüksek
gözükmüş, daha yüksek dozlar çıkış oranını ve fide hipokotil boyunu olumsuz
etkilemiştir. Diğer taraftan "Etkili Mutasyon Dozu" (ED50) lineer regresyon
analiziyle hesaplanmış, fide boyunu %50 azaltan doz 309 Gy’lik doz etkili
mutasyon dozu olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Nazilli 663, mutasyon, M1 bitkileri, gama ışını

Kaynakça

• Atila A.S., Peşkircioğlu H., 1990. Gamma radyasyonunun Çukurova 1518 pamuk çeşidi üzerine etkisi. Bilimsel Araştırmalar ve İncelemeler No: 22. T.A.E.K. Nükleer Tarım Araştırma Merkezi. Ankara.
• Gençer O., Gülyaşar F., Şekeroğlu E., Boyacı S., Oğlakçı M., Güveloğlu M., 1992. Pamuk Bitkisinde (Gossypium hirsutum L.) Ethyl Methane Sulphonate ve Kobalt 60’ın Mutasyon etkileri Üzerinde Araştırmalar. Turkish Jorunal of Agriculture and Forestry. V.16. N.3.
• Genç İ., Kırtok Y., Ülger A.C., Yağbasanlar T., 1986. Çukurova Koşullarında Uygun Buğday Islahı Üzerinde Araştırmalar. TÜBİTAK Bitki Islahı Sempozyumu, 15-17 Ekim, İzmir.
• Genç İ., Yağbasanlar T., 1994. Bitki Islahı. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi. Genel Yayın No:59. Adana.
• Mamedov K., Ap.Bazhasova B., Dzraimaniyazav, 1987. Ionizing addition and economically useful traits in cotton of the species G. barbadense L. Plant Breeding Abstracts. Vol.57. No.H.
• Mukhov V. 1987. The Possibilities of improving cotton yields through radiation mutagenesis. Plant Breeding Abstracts. Vol: 57, No: 4.
• Sehirali S ve Özgen M, 1988. Bitki Islahı. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları:1059. Ders Kitabı: 310. 261 s. Ankara
• Yılmaz A., Cevheri İ., Beyyavaş V., Haliloğlu H., 2005. Gamma Işınlamasının (Cobalt-60) Acalpi-952 Pamuk (G. hırsutum X G. barbadense L.) Çeşidinde M1 ve M2 Generasyonlarında Mutasyon Etkilerinin Saptanması Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi 5-9 Eylül 2005, Antalya (Araştırma Sunusu Cilt II, Sayfa 1053-1058).