İleri Kademedeki Bazı Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Verim ve Kalite Parametreleri Yönünden Biplot Analiz Yöntemiyle İncelenmesi
Öz
Bu çalışma, 2014–2015 üretim
sezonunda yağışa dayalı şartlarda tesadüf blokları deneme desenine göre dört
tekerrürlü olarak üç lokasyonda (Diyarbakır, Ceylanpınar ve Hazro)
yürütülmüştür. Çalışmada amaç bölge şartlarına uygun, adaptasyonu yüksek, verim
ve kalitesi iyi olan genotipleri belirlemektir. İleri kademeye getirilmiş 20
yazlık ekmeklik buğday genotipi ve beş standart çeşitten oluşan genotipler;
tane verimi, hektolitre ağırlığı, bin tane ağırlığı, protein oranı ve Zeleny
sedimentasyon bakımından değerlendirilmiştir. Varyans analiz sonuçlarına göre;
genotipler arasında, tane verimi, hektolitre ağırlığı, bin tane ağırlığı ve Z.
sedimentasyon bakımından %1 düzeyinde önemli farklılıklar tespit edilmiştir.
Tane verimi 564–678 kg da-1, hektolitre ağırlığı 78.2–82.7 g,
bin tane ağırlığı 30.0–41.4 g ve Z. sedimentasyon 25.8–41.5 arasında
değişmiştir. Özellikler arası ve genotip-özellik ilişkilerini değerlendirmek
amacıyla Biplot analiz yöntemi uygulanmıştır. Biplot analiz sonuçlarına göre
tane verimi ile hektolitre ağırlığı ve bin tane ağırlığı, protein oranı ile Z.
sedimentasyon arasında önemli bir ilişki olduğu görülmüştür. Varyans analiz ve
Biplot analiz sonuçları bir arada değerlendirildiğinde tane veriminde Dinç
çeşidi ve 16 numaralı hat, hektolitre ağırlığında 7, 9, 11 bin tane ağırlığında
11, 12, 16 ve Z. sedimentasyonda 18 numaralı hat öne çıkmıştır. Elde edilen
sonuçlara göre; Dinç çeşidinin çiftçi şartlarında ekiminin yaygınlaştırılması
ve mevcut özellikler bakımından öne çıkan 7, 9, 11, 12, 16 ve 18 numaralı
hatların ıslah programlarında değerlendirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Kaynakça
- Abaye A.O., Brann D.E., Alley M.M., Griffey C.A., 1997. Winter Durum Wheat: Do We Have All the Answers? Crop and Soil Environmental Sciences. Publication 424-802. Virginia Cooperative Extension, USA
- Annett L.E., Spaner D., Wismer W.V., 2007. Sensory profiles of bread made from paired samples of organic and conventionally grown wheat grain. Journal of Food Science 72 (4): S254-260. doi: 10.1111/j.1750-3841.2007.00331.x
- Anonim, 2012. GAP UTAEM Tahıl Raporu 2012. www.tarim.gov.tr (Erişim Tarihi: 17.05.2017)
- Anonim, 2013 www.tzob.org.tr (Erişim Tarihi: 11.04.2014)
- Aydoğan S. ve Soylu S., 2015. Yetiştirme koşullarının bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin kalite özelliklerine etkisi. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi. 2(2): 123-127
- Bulut S., 2009. Farklı gübre kaynakları ve ekim sıklığının organik buğdayda bitki gelişmesi, verim ve kalite üzerindeki etkileri. Doktora tezi. Atatürk Üniversitesi. Erzurum
- Bushuk W., 1998. Wheat breeding for end-product use. Euphytica 100(1-3):137-145
- Coşkun Y., İlkhan A., Köten M., Coşkun A., 2010. Güneydoğu Anadolu Bölgesinde yetiştirilen farklı makarnalık buğday çeşitlerinin kalite yönünden değerlendirilmesinde b ve b* renk değerlerinin kullanılabilirliğinin incelenmesi Harran Üniversitesi Ziraat fakültesi dergisi 14(3): 25-29
- Gençtan T., Sağlam T., 1987. Ekim zamanı ve ekim sıklığının üç ekmeklik buğday çeşidinde verim ve verim unsurlarına etkisi. Türkiye Tahıl Sempozyumu. 6-9 Ekim, 171-183
- Özberk İ., Özberk F., 2005. Özberk ve Urfa2005 Makarnalık buğday çeşitlerinin verim performansları ve stabiliteleri. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 9(3):29-34
- Öztürk A., Caglar O., Bulut S., 2006. Growth and yield response of facultative wheat to winter sowing, freezing sowing and spring sowing at different seeding rates. Journal of Agronomy and Crop Science 192: 10-16. doi: 10.1111/j.1439- 037X.2006.00187.x
- Panozzo J.F., Eagles H.A., 2000. Cultivar and environmental effects on quality characters in wheat. II. Protein. Australian Journal of Agricultural Research 51: 629-636. doi: 10.1071/AR99137
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Kasım 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 26 |
