COMPANY GROUPS IN SCOPE OF TURKISH COMMERCIAL CODE AND THEIR SITUATION IN TAX LAW

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 2, 71 - 84, 01.11.2015

Neslihan Karataş Durmuş

Öz

Lawmaker in the Turkish Commercial Code no. 6102 aims at filling the gaps in Turkish law regarding shareholders, creditors’ rights, some responsibilities and obligations of companies in the group through the concept of group of companies. The purposes of lawmaker are to ensure that the interest of an affiliated company is not set aside for the sake of the interest of a holding company and therefore to establish a connection between these two companies. After this, the TCC no 6102 accepts that holding company can govern the affiliates on contrary to the TCC no. 6762 where there was an understanding as “every board of directors is independent”. However, this type of governance has some limits by lawmaker and so in any contrary cases,- holding company will be responsible. In this paper, after briefly explaining the provisions in the TCC no. 6102 about the group companies, their situation will be evaluated in the context of tax law. In this context, some tax advantages of group companies will be mentioned, then the relationship between company group and controlled foreign corporations, the consolidated statement of tax basis, credit transfer and the distribution of common costs for the affiliated companies in the Art. 7 of Corporate Tax Law will be examined.

Anahtar Kelimeler

Holding-affiliated company, consolidated statement of tax basis, controlled foreign corporations, credit transfers, earnings per share

Ticaret Kanunu Kapsamındaki Şirket Toplulukları ve Bunların Vergi Hukuku Karşısındaki Durumları

Öz

6102 sayılı kanun ile hukuk sistemimiz içinde yer alan “şirketler topluluğu” kavramı ile kanun koyucu birbiriyle ekonomik bir birliktelik kurmak amacıyla ilişki içerisinde olan hakim şirket-bağlı şirket ilişkilerini, bağlı şirket menfaatinin grup karşısında geri planda kalmamasını sağlayarak pay sahipleri ve alacaklarının haklarını, topluluk içerisindeki şirketlere yüklenen birtakım sorumluk ve yükümlükleri de düzenleyerek Türk hukukundaki eksikliği doldurmayı hedeflemiştir. Bu düzenleme ile eski kanunda yer alan “her şirket yönetim kurulu bağımsız olarak hareket eder” yönündeki anlayışa son verilmiş, hakim şirketin bağlı şirketi yönlendirebileceği kabul edilmiştir. Ancak bu yönlendirmelerin de sınırları kanun koyucu tarafından belirlenmiş olup; aksi bir uygulamada hakim şirketlerin sorumlulukları da söz konusu olur. Bu çalışmamızda topluluk şirketleri ile ilgili olarak Türk Ticaret Kanunundaki düzenlemelerden kısaca bahsettikten sonra, şirket topluluklarının (grup şirketleri) vergi hukuku kapsamında değerlendirmesini yapacağız. Bu çerçevede şirket topluluklarına sağlanan bir takım avantajlara değinilecek, daha sonra KVK m.7 de belirtilen kontrol edilen yabancı kurum ile şirket topluluğu ilişkisi, konsolide matrah beyanı, kredi transferi, ortak giderlerin bağlı şirketlere dağılımı konuları incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Hakim-bağlı şirket, Konsolide matrah beyanı, Kontrol Edilen Yabancı Kurum

Kaynakça

• Acarkan, İrem, “Avrupa Toplulukları’nda Ku- rumlar Vergisi Uyumlaştırması ve Ekonomik Etki- lerinin Türkiye Açısından Değerlendirmesi”, Ankara Üniversitesi SBE, Avrupa Birliği ve Uluslararası Eko- nomik İlişkiler (Ekonomi-Maliye) Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2007.
• Akarca, Akif/Şafak Mehmet, Holding Yapılan- maları ve Yasal Düzenlemeler, http://www.dunya. com/holding-yapilanmalari-ve-yasal-duzenleme- ler-150087yy.htm, 26.09.2014.
• Arıkan, Vural, Holding Şirketlerde Muhasebe, Denetim ve Vergi Problemleri, İstanbul Üniversitesi Yayınlarından No: 1954, İstanbul 1974.
• Bilgili, Fatih/Demirkapı, Ertan, Şirketler Hu- kuku, Dora Yayınevi, Bursa 2013.
• Ceyhan, Murat, “Vergi Güvenlik Müessese- si Olarak Örtülü Sermaye”, https://www.alomaliye. com/murat_ceyhan_ortulu.htm, 08.11.2014.
• Çakır, Rasim Can, “6102 sayılı Türk Ticaret ra 2014. Kanunu’nda holding şirketler,” http://www.dun- ya.com/6102-sayili-turk-ticaret-kanununda-hol- ding-sirketler-216780h.htm, 25.09.2014.
• Gedik, Gülşen, Türk ve Amerikan Vergi Hu- kuklarında Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazanç- ları, Oniki Levha Yayınevi, İstanbul 2014
• Gezmiş, Şeyma/Başaran, Mustafa, 6335 sayılı Kanunla değişik 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunun- da Anonim Şirketler Rehberi, Bilge Yayınevi, Anka- ra 2012.
• Gündüz, Zeki, “Köprü Krediler: Transfer Fi- yatlandırması, Örtülü Sermaye, KDV ve BSMV sirketlerinin_vergilendirilmesi.html, 28.09.2014. açılarından değerlendirilmesi”, http://www.pwc. com.tr/tr_TR/TR/microsite/transfer-pricing/yayin- lar/2010/pages/zeki-gunduz-02.04.2010-cuma-kop- ru-krediler.pdf, 11.11.2014.
• Karahan, Sami, Şirketler Hukuku, Mimoza Ya- yınevi, Konya 2013.
• Öğredik, Güray, “Grup Şirketleri Arasında Kredi Aktarımında Örtülü Kazanç, Örtülü Sermaye, Katma Değer Vergisi ve Muhasebe”, http://www.mu- hasebetr.com/yazarlarimiz/guray/016/, 8.11.2014.
• Pekiner, Kamuran, Ana Şirkette Konsolide Bi- lanço ve Kar-Zarar Problemleri, Holding Şirketlerde Muhasebe, Denetim ve Vergi Problemleri, İstanbul Üniversitesi Yayınlarından No: 1954, İstanbul 1974.
• Pulaşlı, Hasan, Şirketler Hukuku Şerhi, Cilt I, Adalet Yayınevi, Ankara 2014.
• Sağlam, Meltem, “Kontrol Edilen Yabancı Ku- rum Kazançlarının Vergilendirilmesi”, Marmara Üniversitesi SBE, Maliye Anabilim Dalı, Mali Hu- kuk Bilim Dalı, Doktora Tezi, İstanbul 2010.
• Tekinalp, Ünal, Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2013.
• Tenker, Nejat, Türkiye’de Holdingler ve Vergi Muhasebesi Açısından İncelenmesi, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayınları, no:128, An- kara 1979.
• Ürel, Gürol, Yorum ve Açıklamalı Kurumlar Vergisi Kanunu Uygulaması, Seçkin Yayınevi Anka
• Üst, Hüseyin, “AB Ortak Konsolide Kurum- lar Vergisi Matrahı”, http://huseyinust.com/ko- nu-ab-ortak-konsolide-kurumlar-vergisi-matrahi. html, 29.09.2014.
• Gelirler İdaresi Başkanlığı, Büyük Mükellef- ler Vergi Dairesi Başkanlığı Özelgesi Sayı B.07.1.Gİ- B.04.99.16.01/2-MUK- 137, tarih 16.06.2008/18412, http://www.bmvdb.gov.tr/ozelgeler/2008/kvk/18412. htm, 10.11.2014.
• Grup Şirketlerin Vergilendirilmesinde Yeni Yak- laşım, http : // www . ekodialog . com/Makaleler/grup_
• Le projet d’assiette commune consolidée de l’impôt sur les sociétés (ACCIS) http ://www.tou- teleurope.eu/les-politiques-europeennes/fiscalite/ synthese/le-projet-d-assiette-commune-consolidee- de-l-impot-sur-les-societes-accis.html, 30.10.2014.