Concept Of Corporate Control Of Publicly Held Corporations Change In Managerial Control And The Consequences Attached

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 2, 263 - 325, 12.12.2018

Yusuf Ziyaeddin Sönmez

Öz

Corporate control is a concept to which significant consequences
has been attached and it is is used in corporate law, in accounting law, in
banking law, in competition law and in capital market law. In this context, the
central concept in the mandatory takeover bids is the change of corporate
control. In this regard corporate control can be determined in two different
ways. First of all control can be determined based on a qualitative approach in
which subjective-factual conditions are taken into account. So, qualitative
approach is the result of considering de facto control. Secondly, it can be
opted for a quantitative approach, which is based on a specific shareholding
threshold such as 30% or %50 voting rights. The quantitative control approach
requires de jure control rather than de facto control.

In Turkish capital markets law, it has been opted for the
quantitative approach, instead of qualitative approach regarding mandatory bid
provisions. From a functional point of view, this choice allows necessary legal
certainty. However, it should also be questioned whether this preference gives
the necessary flexibility as well. Should mandatory bid requirement arise only
when the specified thresholds are exceed or also when change in de facto
control occurs per se? In other words, should any change of control in the
management without being subject to any percentage threshold set as another
criterion triggering the mandatory bid obligation? In this survey, it is tried
to evaluate how these issues are regulated in our legislation and how to solve
the problems encountered in these issues and the solution proposal.

Anahtar Kelimeler

Corporate control, mandatory bids, indirect control, acting in concert, quantitative approach, qualitative approach

Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Yönetim Kontrolü Kavramı-Yönetim Kontrolünde Değişiklik Olması Ve Buna Bağlanan Sonuçlar

Öz

Yönetim kontrolü, ortaklıklar topluluğunda, muhasebe hukukunda,
banka hukukunda, rekabet hukukunda ve sermaye piyasası hukukunda kullanılan,
kendisine önemli sonuçlar bağlanan bir kavramdır. Bu kapsamda, zorunlu pay alım
teklifinde merkezi kavram da, ortaklıktaki yönetim kontrolünün değişmesidir. Bu
bağlamda, yönetim kontrolü iki farklı esasa göre belirlenebilir. İlk olarak
maddî anlamda yönetim kontrolünde bir takım hukukî ve fiilî olgular birlikte değerlendirilir.
Bu düzenleme biçimi, fiilî kontrolün dikkate alınmasını gerektirir. Buna karşılık,
şeklî anlamda yönetim kontrolünde, oy haklarının %30 veya %50’si gibi belirli
bazı şeklî ölçütler dikkate alınır. Bu yaklaşım, fiilî değil, hukukî kontrolün
esas alınmasını gerektirir.

Türk sermaye piyasası hukukunda maddî değil, şeklî anlamda
yönetim kontrolü anlayışı tercih edilmiştir. Bu tercihin işlevsel bakış açısıyla
hukukî belirliliği sağladığı söylenebilir. Diğer yandan, bu yaklaşımın gerekli olan
esnekliği sağlayıp sağlamadığı da sorgulanmalıdır. Pay alım teklifi yükümlülüğü
yalnızca kontrol eşiğinin aşılması durumunda mı ortaya çıkmalıdır, yoksa fiilî kontrol
değişikliğinde de bu yükümlülüğün doğması gerekir mi? Başka bir deyişle,
kontrol eşiğinden bağımsız bir biçimde başka ölçütlere göre yönetim kontrolü değişikliklerine
bu sonucun bağlanması gerekli midir? Bu çalışmada bu hususların mevzuatımızda
nasıl düzenlendiği ve uygulamada bu konularda karşılaşılan sorunlar ile konuya ilişkin
çözüm önerileri değerlendirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yönetim kontrolü, pay alım teklifi yükümlülüğü, dolaylı kontrol, birlikte hareket edenler, şekli anlamda yönetim kontrolü, maddi anlamda yönetim kontrolü

Kaynakça

• Akın, İ.: Şirketler Topluluğu Sorumluluğu Hukuku, İstanbul 2014 Altay, S., A.: Anonim Ortaklıklar Hukuku’nda Sermayeye Katılmalı Ortak Girişimler, (Equity Joint Ventures), İstanbul 2009 Aytaç, Z.: Yönetim Kurulu Üyelerinin Hakimiyetin Hukuka Aykırı Kullanılmasında Doğan Sorumluluğu, Batider, C.XXIX, S.4 (yıl 2013), s.5-51 Cahn; A.: Der Kontrollbegriff des WpÜG, Institute for Law and Finance, Johann Wolfgang Goethe Universität Frankfurt am Main, Working Paper Series No:128, 10/2011, s.1-31 Davies, P., L.: Gower and Davies’ Principles of Modern Company Law, 8th Ed., London 2008 Dinç; İ.: Sermaye Piyasası Hukukunda Çağrı Yoluyla Hisse Senedi Toplanması, İstanbul 2006 Eckhard, T.: Minderheitsbeteiligungen in der Fusionskontrolle: Der Zusammenschlusstatbestand in den Europäischen, deutschen und österreichischen Zusammenschlussvorschriften, Dissertation, Universität Wien 2011, http://othes.univie.ac.at/19076/1/2011-08-24_0415167.pdf Edwards, J./Weichenrieder, A., J.: How Weak Is The Weakest-Link Principle? On The Measurement of Firm Owners’ Control Rights, CESifo Working Paper No. 1255, August 2004, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=591902 , s.1-35 Emmerich, V./Habersack, M.: Aktien-und GmbH-Konzernrecht, München 2010 Erdem, H. E.: Türk ve AT Rekabet Hukukunda Birleşme ve Devralmalar, İstanbul 2003 Faden, C.: Das Pflichtangebot nach dem Wertpapiererwerbs- und Übernahmegesetz (WpÜG), Hamburg 2008 Ghetti, R.: Acting in Concert in EU Company Law: How Safe Harbours can Reduce Interference with the Exercise of Shareholder Rights, European Company and Financial Law Review, 4/2014, s.594-632 Gözler, K.: Hukuka Giriş, 13. B., Bursa 2016 Grundmann, S.: European Company Law, 2nd Ed., Cambridge-Antwerp-Portland, 2017 Haag, O./Löffler, J.: Praxiskommentar zum Handelsrecht, Münster 2010 Hasenauer, C.: Zum Kontrollbegriff beim mittelbaren Beteiligungserwerb nach dem ÜbG, RdW 2007/402, s.391-394 Hewer, J./Davis, M./Haley, D.: Structured Finance-Accounting Development: Special Purposes Entities-Consolidation and Disclosure, www.pwc.com/securitisation, s.1-5 Hoffmann, A.: Der mittelbare Beteiligungserwerb durch eine beherrschte Privatstiftung im Übernahmegesetz (ÜbG) nach dem Übernahmerechts-Änderungsgesetz 2006 (ÜbRÄG), GesRZ 2007, s.182-191 Hoffmann; J.H./ von der Crone, H.C.: Das Handeln in gemeinsamer Absprache und die organisierte Gruppe im Offenlegungsrecht, SZW, 8/2011, s.309-320 Karacan,E.E./Karacan, A.İ.: Pay Alım Teklifi, Finans Hukuku Açısından Bir İnceleme, İstanbul 2018 Kendigelen, A.: Zorunlu Çağrıya İlişkin Gelişmeler, Prof. Dr. Rona Serozan’a Armağan, C.2, İstanbul 2010, s.1163-1204 (Metin içinde: Kendigelen, Zorunlu Çağrı) Kendigelen, A.: Çağrıda Bulunma Yükümlülüğünün Doğmasının Şartları ve Bu Yükümlülüğüe Aykırılığın Hukuki Yaptırımı, Hukukî Mütalaalar, C.VI, İstanbul 2004, s.159-195 (Metin içinde: Kendigelen, Mütalaalar VIa) Kendigelen, A.: Çağrıda Bulunma Yükümlülüğünden Muafiyet, Hukukî Mütalaalar, C.VI, İstanbul 2004, s.217-236 Kendigelen, A.: Anonm Ortaklık Çağrıda Bulunma Yükümlülüğü, Hukukî Mütalaalar, C.IV, İstanbul 2002, s.226-251 Kırca, İ./Şehirali Çelik, F./Manavgat, Ç.: Anonim Şirketler Hukuku, C.1, Ankara 2013 Koger, A.: Die konzernbezogenen Ausnahmen im österreichischen und europäischen Kartellrecht, Dissertation, Wien 2010, http://othes.univie.ac.at/10041/1/2010-05-05_0400637.pdf Kolcuoğlu, U.: Sermaye Piyasası Hukukunda Zorunlu Çağrı, İstanbul 2009 Koschier, V.: Die Kontrollerlangung im Übernahmerecht unter besonderer Berücksichtigung der passiven Kontrollerlangun, Dissertation, Universität Wien 2012, http://othes.univie.ac.at/24918/1/2012-08-22_0104610.pdf Lepetit, L./ Tarazi, A./Zedek, N.:, Ultimate Ownership Structure and Bank Regulatory Capital Adjustment: Evidence from European Commercial Banks, December 2013 Manavgat, Ç.: Hukukî Bakımdan Halka Açık Anonim Ortaklıklar, Banka ve Ticaret Hukuku Enstitüsü Yayınları, Yayın No:501, Ankara 2016 (Metin içinde: Manavgat, Halka Açık Anonim Ortaklıklar) Manavgat, Ç.: Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Çağrı Yükümlülüğünün Doğması Bakımından Yönetim Kontrolü Ölçütleri, Prof. Dr. Fırat Öztan’a Armağan, C.II, Ankara 2010, s.1449-1465 (Metin içinde: Manavgat, Yönetim Kontrolü) Manavgat, Ç.: Aleni Pay Alım Teklifi, SPK Yayınları, Yayın No:64, Ankara 1996 (Metin içinde: Manavgat, Aleni) Okutan Nilsson, G.: Sermaye Piyasası Hukukunda Birleşme Amaçlı Ortaklıklar, İstanbul 2016 Okutan Nilsson, G.: Türk Ticaret Kanunu Tasarısına Göre Şirketler Topluluğu Hukuku, İstanbul 2009 Paslı, A.: Anonim Ortaklığın Devralınması, İstanbul 2009 (Metin içinde Paslı, Devralınma) Paslı, A.: Anonim Ortaklıkta Kontrol Sahibinin Özel Durumu, ÎÜHFM, C. LXVI, 2008, S.2, s. 345-358 (Metin içinde Paslı, Kontrol) Reisoğlu, S.: Bankacılık Kanunu Şerhi, C-1, Ankara 2007 Schenker, U.: Schweizerisches Übernahmerecht, Bern 2009 Schmidtbleicher, R.: Das “Neue” Acting in Concert- ein Fall für den EuGH, Institute for Law and Finance, Johann Wolfgang Goethe Universität Frankfurt am Main, Working Paper Series No:74, 1/2008, s.1-12 Seilern-Aspang, H.: Möglichkeiten zur Verhinderung eines Pflichtangebots gem. 22 ÜbG, Diplomarbeit, Universität Wien, September 2010, http://othes.univie.ac.at/11363/1/2010-09-13_0402416.pdf Sepe, S.: Private Sale of Corporate Control: Why The European Mandatory Bid Rule is Ineffıcıent, Arizona Legal Studies Discussion Paper No. 10-29, Ağustos 2010, http://ssrn.com/abstract=1086321, s.1-60 Sokol, D.D.: Merger Control under China’s Anti-Monopoly Law, NYU Journal of Law&Business, Vol.10 (Fall 2013), No:1, s.1-36 Şehirali Çelik, F.: Anonim Şirketlerde Çıkar Çatışmaları Ekseninde Şirket Ele Geçirmelerine Karşı Önlemler, Ankara 2008 Tekinalp, Ü.: Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku, İstanbul 2015 (Metin içinde: Tekinalp, Sermaye Ortaklıkları) Tekinalp, Ü.: Türk Ticaret Kanunu Tasarısının Şirketler Topluluğuna İlişkin Düzenlemesinde Kontrol İlkesi, Prof. Dr. Hüseyin Hatemi’ye Armağan, C.2, İstanbul 2009, s.1543-1556 (Metin içinde: Tekinalp, Kontrol İlkesi) Terzi, S.: Uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS 10) Açısından Konsolidasyon İlkeleri ve Kontrol Modeli, Afyon Kocatepe Üniversitesi İİBF Dergisi, C.XV, S.I, 2013, s.281-298 The Takeover Bids Directive Assessment Report, Corporate author(s): Directorate-General for the Internal Market and Services (European Commission); Personal author(s): Marccus Partners, 2013-04-08; https://publications.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/67501b75-7583-4b0d-a551-33051d8e27c1/language-en Tschäni, R./Iffland, J./Diem, H-J.: Offentliche Kaufangebote, Zürich 2010 Türkyılmaz, İ.: Sermaye Piyasası Hukukunda Pay Alım Teklifi Zorunluluğu, İstanbul 2015 Varottil, U.: Comparative Takeover Regulation and The Concept of ‘Control’, Singapore Journal of Legal Studies (2015), s.208-231 Weber, P./Zimmermann, H.: The Price Effects of the Disclosure of Significant Holdings in Listed Companies: The Case of Groups Acting in Concert, SZW/RSDA, 3/2012, s.198-216 Yanlı, V.: Anonim Ortaklıklarda Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması ve Pay Sahiplerinin Ortaklık Alacaklılarına Karşı Sorumlu Kılınması, İstanbul 2000 Yeşiltepe, S., Ö.: Halka Açık Anonim Ortaklıklarda Çıkarma ve Satma Hakları, 2.B, Ankara 2015 (Metin içinde: Yeşiltepe, Çıkarma) Yeşiltepe, S., Ö.: AB ve Türk Hukukunda Çağrı Yoluyla Ortaklık Paylarının Toplanması, İstanbul 2011 (Metin içinde: Yeşiltepe, Çağrı) Yılmaz, A.: Türk, İsviçre ve Alman Hukuklarında Şirketler Topluluğuna Güvenden Doğan Sorumluluk, İstanbul 2010.