Üniversite Öğrencilerinde Depresif Belirti, Yalnızlık ve Yeme Tutumu Arasındaki İlişkinin Sosyodemografik Özelliklerle Birlikte İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 12 Sayı: 4, 264 - 274, 12.10.2018

Arzu Yıldırım Rabia Hacıhasanoğlu Aşılar Papatya Karakurt Cantürk Çapık Necla Kasımoğlu

https://doi.org/10.21763/tjfmpc.462906

Cited By: 9

Öz

Amaç: Bu çalışma üniversite öğrencilerinde depresif belirti, yalnızlık ve yeme tutumu arasındaki ilişkinin sosyodemografik özelliklerle birlikte incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Kesitsel türde olan bu çalışma Erzincan Üniversitesi’nde öğrenim gören 2600 öğrenci ile Nisan-Mayıs 2010 tarihleri arasında yürütülmüştür. Veriler tanımlayıcı soru formu, Beck Depresyon Envanteri, UCLA Yalnızlık Ölçeği ve Yeme Tutumu Testi-40 ile toplanmıştır. Verilerin analizinde sayılar, yüzdelikler, en az ve en çok değerler ile ortalama ve standart sapmaların yanı sıra; Spearman korelasyon analizi, bağımsız gruplarda t-testi, Mann Whitney-U, Kruskall Wallis varyans ve tek yönlü varyans analizleri kullanılmıştır. Bulgular: Öğrencilerin UCLA Yalnızlık Ölçeği puan ortalaması
39,3±9,5, depresif belirti yaygınlığı %32,8, olası yeme bozukluğu yaygınlığı ise %8,5 olarak belirlenmiştir. Beck Depresyon Envanteri ile UCLA-Yalnızlık Ölçeği arasında çok zayıf, Yeme Tutumu Testi-40 arasında zayıf düzeyde pozitif yönlü bir ilişki belirlenmiştir (p<0,05). UCLA-Yalnızlık Ölçeği ile Yeme Tutumu Testi-40 arasında ise bir ilişki bulunmamıştır (p>0,05). Ayrıca cinsiyetin depresif belirti riskini etkilemediği, istatistiksel olarak erkeklerin daha yalnız ve kızların olası yeme bozukluğu puan ortalamasının daha yüksek olduğu bulunmuştur. Sonuç: Bu çalışmada öğrencilerin orta düzeyde yalnızlık algıladığı, depresif belirti ve olası yeme bozukluğunun yaygın görüldüğü belirlenmiştir. Ayrıca yalnızlık algısının depresif belirtide, depresif belirtinin ise olası yeme bozukluğunda belirleyici olduğu görülmüştür. Sağlık profesyonelleri ruhsal eğitim, psikolojik danışmanlık ve kanıta dayalı rehberlik yolu ile öğrencilerde depresyon, yalnızlık ve yeme bozukluğu gibi sorunlara yönelik ruhsal bakım sağlamalı, iyi ruhsal sağlık okuryazarlığını ve ruhsal sağlığın korunması ve iyileştirilmesinde etkili stratejileri geliştirmelidir.

Anahtar Kelimeler

Üniversite öğrencileri, depresif belirti, yalnızlık, yeme tutumu, sağlık profesyonelleri

Examination of the Relationship Among Depressive Symptom, Loneliness and Eating Attitudes in University Students with Sociodemographic Characteristics

Öz

Objective: This study was conducted to examine the relationship  among depressive symptoms, loneliness and
eating attitudes in university students together with sociodemographic
characteristics. Method: This
cross-sectional study was conducted with 2600 students from Erzincan
University. Data were collected by a descriptive form, Beck Depression
Inventory, The UCLA Loneliness Scale and Eating Attitudes Test-40. For data
analysis,, Pearson’s Correlation Analysis, Student t-test, Mann Whitney-U Test,
Kruskall Wallis variance test and one way ANOVA were used besides percentages,
minimum and maximum values, mean, standard deviations. Results: The mean UCLA Loneliness Scale score of all students was
39.3±9.5. The prevalence was 32.8% for the depressive
symptoms and 8.5% for the possible eating disorder. There was a very
weak-positive relationship between the Beck Depression Inventory and UCLA Loneliness
Scale, also there was a weak positive relationship between the Beck Depression
Inventory and Eating Attitudes Test-40, average score (p<0.05), On the other
hand there was not a relationship between UCLA Loneliness Scale and Eating
Attitudes Test-40 (p>0.05). Gender was detected not to be effective on the
risk of depressive symptoms and possible
eating disorder scores. Males were more alone, females were underweight and
normal weight, while males were overweight and obese. Conclusion: The present study has revealed that students
experienced loneliness on a moderate level, the depressive
symptom and possible eating disorder were widespread. It was also found
that loneliness perception is a risk factor for depressive
symptom and depressive symptom is
a determinant factor for possible eating disorder. Health professionals should provide mental care to the students for depression, loneliness and eating disorders through,
mental education, psychological counseling, and evidence-based guidance,and also
they should develop effective strategies for good mental health literacy, for
protection and improvement of mental health.

Anahtar Kelimeler

University students, depressive symptom, loneliness, eating attitude, health professionals

Kaynakça

• 1. Pekcan H. Adolesan Sağlığı. Güler Ç, Akın L. Editörler. Halk Sağlığı Temel Bilgiler 1. 3. Baskı. Hacettepe Üniversitesi Yayınları Tıpkı Basım 2015. s. 486-538.
• 2. Blotnicky KA, Mann LL, Joy PR. An assessment of university students’ healthy eating behaviors with the expectancy theory. ASBBS eJournal 2015;11: 31.
• 3. Musiat P, Conrod P, Treasure J, Tylee A, Williams C, Schmidt U. Targeted prevention of common mental health disorders in university students: randomised controlled trial of a transdiagnostic trait-focused web-based intervention. PLoS One 2014; 9: e93621.
• 4. Öztürk MO, Uluşahin A. Ruh Sağlığı ve Bozuklukları. 14. Baskı. Miki Matbaacılık, Nobel Tıp Kitabevleri, Ankara 2016. s: 273, 465-474.
• 5. Şenol S, İşeri E, Şener Ş. Ruhsal Hastalıklar. Yüksel N. Editör. 3. Baskı. MN Medikal & Nobel Basım Yayın Ticaret ve Sanayi Ltd. Şti. Ankara 2006. s. 531-537.
• 6. Eskin M, Ertekin K, Harlak H, Dereboy Ç. Lise öğrencisi ergenlerde depresyonun yaygınlığı ve ilişkili olduğu etmenler. Türk Psikiyatri Dergisi 2008;19:382-389.
• 7. Amr M, Amin TT, Saddichha S, Malki SA, Samail MA, Qahtani NA, et al. Depression and anxiety among Saudi University students: prevalence and correlates. The Arab Journal of Psychiatry 2013; 24:1-7.
• 8. Lotfi MH, Aminian AH, Ghomizadea A, Zarea S. Prevalence of depression amongst students of Shaheed Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran. Iranian Journal of Psychiatry and Behavioral Sciences 2010;2:51-55.
• 9. Çelikel FÇ, Erkorkmaz Ü. Üniversite öğrencilerinde depresif belirtiler ve umutsuzluk düzeyleri ile ilişkili etmenler. Arch Neuropsychiatry 2008;45:122-129.
• 10. Demirüstü C, Binboğa D, Öner S, Özdamar K. The relationship between the ways of coping with Stress Inventory and the General Health Questionnaire-12 scores among university students. Turkiye Klinikleri J Med Sci 2009;29:70-6.
• 11. Öz F. Sağlık Alanında Temel Kavramlar. Yenilenmiş 2. Baskı. Mattek Matbaacılık Bas. Yay. Tic. Ltd. Şti. Ankara 2010. s. 151-161.
• 12. Ceyhan E, Ceyhan AA. Üniversite psikolojik danışma merkezine başvuran öğrencilerin yalnızlık ve depresyon düzeyleri. Eğitim ve Bilim 2011;36: 65-80.
• 13. Tavolacci MP, Grigioni S, Richard L, Meyrignac G, Dechelotte P, Ladner J. Eating disorders and associated health risks among university students. J Nutr Educ Behav 2015;47:412-420.
• 14. Vardar E, Erzengin M. Ergenlerde yeme bozukluklarının yaygınlığı ve psikiyatrik eş tanıları iki aşamalı toplum merkezli bir çalışma. Türk Psikiyatri Dergisi 2011; 22:205-12.
• 15. Amerikan Psikiyatri Birliği, Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve Sayımsal Elkitabı, Beşinci Baskı (DSM-5), Tanı Ölçütleri Başvuru Elkitabı. Çev. Köroğlu E, Hekimler Yayın Birliği, Ankara, 2014. s: 171-179.
• 16. Manaf NA, Saravanan C, Zuhrah B. The prevalence and inter-relationship of negative body image perception, depression and susceptibility to eating disorders among female medical undergraduate students. Journal of Clinical and Diagnostic Research 2016;10: 01-04. 17. WHO. Obesity: preventing and managing the global epidemic. World Health Organ Tech Rep Ser, Geneva. 2000;894:1-253.
• 18. Beck AT. An inventory for measuring depression. Arch Gen Psychiatry 1961; 4:561-571.
• 19. Hisli N. Beck Depresyon Envanterinin üniversite öğrencileri için geçerliği, güvenirliği. Psikoloji Dergisi 1989;7:3-13.
• 20. Aydemir Ö, Köroğlu E. Psikiyatride kullanılan klinik ölçekler. Ankara: Hekimler Yayın Birliği; 2007. s:121, 325.
• 21. Russell D, Peplau LA, Cutrona C E. The revised UCLA Loneliness Scale: Concurrent and discriminant validity evidence. J Pers Soc Psychol 1980; 39: 472–480.
• 22. Demir A. UCLA Yalnızlık Ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği. Psikoloji Dergisi 1989;7:14–18.
• 23. Garner DM, Garfinkel PE. The Eating Attitudes Test: an index of the symptoms of anorexia nervosa. Psychol Med. 1979; 9:273-279.
• 24. Erol N, Savaşır I. Yeme tutum testi: anoreksiya nervosa belirtiler indeksi. Psikoloji Dergisi 1989; 7:19-25.
• 25. Öner N.Türkiye’de Kullanılan Psikolojik Testler. 3. Baskı. Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 1997. s: 596.
• 26. Peltzer K, Pengpid S, Olowu S, Olasupo M. Depression and associated factors among university students in Western Nigeria. Journal of Psychology in Africa 2013;23:459–466.
• 27. Iqbal S, Gupta S, Venkatarao E. Stress, anxiety & depression among medical undergraduate students & their socio-demographic correlates. Indian J Med Res 2015; 141: 354-357.
• 28. Deveci SE, Ulutaşdemir N, Açık Y. Bir sağlık yüksekokulunda öğrencilerde depresyon belirtilerinin görülme sıklığı ve etkileyen faktörler. Fırat Tıp Derg 2013;18: 98-102.
• 29. Softa HK, Kaya S. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin depresyon düzeylerini etkileyen faktörlerin incelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2013; 2: 214-229.
• 30. Karaoğlu N, Avşaroğlu S, Deniz ME. Yalnız mısın? Selçuk Üniversitesi öğrencilerinde yalnızlık düzeyi ile ilgili bir çalışma. Marmara Medical Journal 2009;22:19-26. 31. Kaya N, Kaya H, Atar NY, Turan N, Eskimez Z, Palloş A, ve ark. Hemşirelik ve ebelik öğrencilerinin öfke ve yalnızlık özellikleri. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi 2012;9:18-26. 32. Yılmaz E, Yılmaz E, Karaca F. Üniversite öğrencilerinin sosyal destek ve yalnızlık düzeylerinin incelenmesi. Genel Tıp Derg 2008;18:71-79.
• 33. Seçim ÖY, Alpar Ö, Algür S. Üniversite öğrencilerinde yalnızlık: Akdeniz Üniversitesinde yapılan ampirik bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 2014;13:200-215.
• 34. Hayley AC, Downey LA, Stough C, Sivertsen B, Knapstad M, Overland S. Social and emotional loneliness and self-reported difficulty initiating and maintaining sleep (DIMS) in a sample of Norwegian university students. Scand J Psychol 2017;58:91-99.
• 35. Qıan J, Hu Q, Wan Y, Lı T, Wu M, Ren Z, et al. Prevalence of eating disorders in the general population: a systematic review. Shanghai Archives of Psychiatry 2013; 25:213-222.
• 36. Çelik S, Yoldaşcan EB, Okyay RA, Özenli Y. Kadın üniversite öğrencilerinde yeme bozukluğunun yaygınlığı ve etkileyen etkenler. Anatolian Journal of Psychiatry 2016; 17:42-50. 37. Semiz M, Kavakcı Ö, Yağız A, Yontar G, Kugu N. Sivas il merkezinde yeme bozukluklarının yaygınlığı ve eşlik eden psikiyatrik tanılar. Türk Psikiyatri Dergisi 2013; 24:149-57.
• 38. Ulaş B, Uncu F, Üner S. Sağlık yüksekokulu öğrencilerinde olası yeme bozukluğu sıklığı ve etkileyen faktörler. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2013;2:15-22. 39. Tozun M, Ünsal A, Ayrancı U, Arslan G. Prevalence of disordered eating and its impact on quality of life among a group of college students in a province of west Turkey. Salud Publica Mex 2010; 52:190-198.
• 40. Yılmaz D, Ayaz A, Demirel ZB. Kız üniversite öğrencilerinde yeme tutumunun kişisel beden imajı algısı ile ilişkisi. Beslenme ve Diyet Dergisi 2013;41:227-233. 41. Ünalan D, Öztop DB, Elmalı F, Öztürk A, Konak D, Pırlak B, ve ark. Bir grup sağlık yüksekokulu öğrencisinin yeme tutumları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2009;16:75-81.
• 42. Serin NB, Aydınoğlu N, Aysan F. Examining the predictors of loneliness levels of university students. Procedia Social and Behavioral Sciences 2010;2:704–708.
• 43. Bek H. An Analysis on loneliness level of Afghani university students in Turkey in respect of some variables. Mevlana International Journal of Education 2014;2:132-138.
• 44. İlhan T. Üniversite öğrencilerinde yalnızlık: cinsiyet rolleri ve bağlanma stillerinin yalnızlığı yordama güçleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri 2012;12:2377-2396. 45. Öztürk H, Sevindik FN, Yaman SÇ. Öğrencilerde yalnızlık ve sosyal destek ile bunlara etki eden faktörlerin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2006;16: 383-394. 46. Yaşar RM. Yalnızlık. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2007;17:237-260.
• 47. Kadıoğlu M, Ergün A. Üniversite öğrencilerinin yeme tutumu, öz-etkililik ve etkileyen faktörler. MÜSBED 2015;5:96-104.
• 48. Phelan SM, Burgess DJ, Puhl R, Dyrbye LN, Dovidio JF, Yeazel M, et al. The adverse effect of weight stigma on the well-being of medical students with overweight or obesity: findings from a national survey. J Gen Intern Med 2015;30:1251–8.
• 49. De Caro EF, Di Blas L. A prospective study on the reciprocal influence between personality and attitudes, behaviors, and psychological characteristics salient in eating disorders in a sample of non-clinical adolescents. Eat Disord 2016;24:453-68.
• 50. Daniel K. Loneliness and depression among university students in Kenya. Global Journal of Human Social Science Arts & Humanities 2013;4:11-18.
• 51. Sevinçer GM, Konuk N. Emosyonel yeme. Journal of Mood Disorders 2013;3:171-8.
• 52. Schulte SJ. Predictors of binge eating in male and female youths in the United Arab Emirates. Appetite 2016;105:312-9.