Life time cumulative risks for cancers in Turkey

Yıl 2015, Cilt: 13 Sayı: 2, 87 - 96, 14.01.2016

Sultan Eser

https://doi.org/10.20518/thsd.54177

Öz

Objective: Cumulative rate and cumulative risk are epidemiological measures which are not well known and have not been used properly in Turkey. In this study cumulative risks for common cancers were calculated for four provinces of Turkey.

Methods: In this study, cumulative risks were calculated for common cancers in Izmir, Antalya, Edirne and Trabzon by using cumulative cancer incidence rates published in Cancer Incidence in Five Continents (CI5C) Vol.X.Globocan 2012 estimates were used.

Results: In the absence of any other cause of death, 1 in 3 men in Izmir, 1 in 4 men in Antalya, Edirne and Trabzon and in Turkey generally are at risk of developing cancer of any type over their life span. In women the figures are 1 in 6 women in these four provinces and in Turkey generally.1 in 25 women are at risk for having breast cancer diagnosis over their life span in Turkey generally. The cumulative risks of tobacco related cancers are very high in Turkey; 1 in 9 men in Izmir and 1 in 13 men in Turkey in generally are at risk of developing lung cancer; this is to a great extent a preventable disease by adopting a smoke free life style.

Conclusion: Cumulative risks for cancers shown in this study are presented for use by the researchers, health policy decision makers and care givers, particularly in studies focused on primary and secondary prevention, improving the awareness for avoiding risk factors, developing healthy life behaviors, increasing participation in screening programs and improving early diagnosis.

Anahtar Kelimeler

Cumulative risk, cumulative rate, cancer, Turkey, lung cancer, breast cancer

Türkiye’de yaşam boyu kanser olma yığılımlı riskleri

Öz

Amaç: Epidemiyolojik kavramlar olan yığılımlı hız ve yığılımlı risk ülkemizde çok bilinmeyen, yerinde kullanılmayan kavramlardır. Bu çalışmada, başlıca kanserlerin dört ilimizdeki yığılımlı riskleri hesaplanmış ve bu kavramların uygun kullanımları tartışılmıştır.

Yöntem: Bu çalışmada, Cancer Incidence in Five Continents (CI5C) vol.10’da yayımlanmış olan İzmir, Antalya, Edirne ve Trabzon iline ait yığılımlı insidans hızları kullanılarak erkek ve kadınlar için bütün kanserler, erkeklerde akciğer ve kadınlarda meme kanseri başta olmak üzere sık görülen kanserler için yığılımlı riskler hesaplanmıştır. Türkiye için yığılımlı riskler, Globocan 2012 tahminlerinden alınmıştır.

Bulgular: Başka ölüm nedenlerinin olmadığı, yani doğan her kişinin 75 yaşına kadar yaşadığının varsayıldığı hipotetik durumda, İzmir'de yaşayan üç erkekten, Antalya, Edirne ve Trabzon ve Türkiye genelinde dört erkekten birisi, yaşamları boyunca herhangi bir kansere yakalanmaktadır. Bu dört ilde ve Türkiye genelinde yaklaşık altı kadından birisi yaşamlarının bir döneminde kanser tanısı almaktadır. Türkiye genelinde 25 kadından birisi yaşamının bir döneminde meme kanserine yakalanmaktadır. İzmir’de 9 erkekten, Türkiye genelinde ise 13 erkekten birisi yaşamı boyunca, öldürücülüğü çok yüksek ancak basitçe tütünden kaçınarak korunabilecek olan akciğer kanserine yakalanmaktadır.

Sonuç: Bu çalışmada verilen kanser yığılımlı riskleri, özellikle birincil ve ikincil korunma çalışmalarında, risk faktörlerinden kaçınma, sağlıklı yaşam davranışları edinme, taramalara katılım ve erken tanı konularında toplumsal farkındalığı artırmaya yönelik olarak araştırmacıların, hizmet planlayıcı ve yürütücülerin kullanımına sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Yığılımlı risk, kanser, Türkiye, akciğer kanseri, meme kanseri