MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programının Sağlık Kavramı Açısından İncelenmesi

Sibel Sönmez; Gamze Bilir Seyhan

doi:10.17569/tojqi.67144

Examining Turkish MoNE 2013 Preschool Education Program in terms of Health Concept

Yıl 2016, Cilt: 7 Sayı: 1, 146 - 174, 29.01.2016

Sibel Sönmez Gamze Bilir Seyhan

https://doi.org/10.17569/tojqi.67144

Cited By: 9

Öz

Examining the place of health concept in Turkish Ministry of National Education (MoNE) 2013 Preschool Education Program was aimed in this study. Data which was gathered via document analysis were used. An evaluation form was constituted by the researchers. Preschool Education Program was examined in terms of components of optimal health; physical, emotional, mental, spiritual, and social health. Also, the program was approached by dividing into four parts; introduction, acquisitions, learning process, and evaluation. For data analysis, content analysis was used. According to the results, it could be indicated that introduction, acquisitions, and learning process parts included physical health references, in most cases. The reason why physical health was referred in the most parts of the program was about relationship between physical health and children’s active participation. After physical health, emotional health was referred, frequently. In the evaluation part, health was referred, at the minimum level. To conclude, health concept was appeared in Preschool Education Program with references to physical and emotional health. It is thought that it could pose an obstacle for approaching health concept in preschool education, effectively.

Keywords: Preschool education program, health concept, program evaluation, document analysis

MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programının Sağlık Kavramı Açısından İncelenmesi

Öz

Bu çalışma, MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programı’nın sağlık kavramı açısından incelenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışma kapsamında, doküman incelemesi yöntemiyle MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programı’nın incelenmesiyle elde edilen veriler kullanılmıştır. Bu veriler araştırmacılar tarafından hazırlanmış olan bir değerlendirme formu kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında, MEB 2013 Okul Öncesi Eğitim Programı giriş, kazanımlar, öğrenme süreci ve değerlendirme boyutları dikkate alınarak “optimal” sağlığın bileşenleri olan fiziksel sağlık, duygusal sağlık, zihinsel sağlık, ruhsal sağlık ve sosyal sağlık başlıkları altında incelenmiştir. Elde edilen verilerin analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, programın giriş, kazanımlar ve öğrenme süreçleri bölümlerinde çoğunlukla fiziksel sağlığa yönelik atıflarda bulunulduğu ifade edilebilir. Programın genelinde fiziksel sağlığa atıfta bulunulmuş olmasının nedeninin ise çocukların fiziksel sağlıkları ve aktif katılımları arasında bulunan ilişki olduğu düşünülmektedir. Fiziksel sağlığın ardından, programda optimal sağlığın boyutları arasında en sık atıfta bulunulan başlığın duygusal sağlık olduğu tespit edilmiştir. Programda sağlığa en az şekilde atıfta bulunulan kısmın ise değerlendirme kısmı olduğu görülmüştür. Sonuç olarak, sağlık kavramının Okul Öncesi Eğitim Programı’nda fiziksel ve duygusal sağlık boyutlarında yer aldığı ifade edilebilir. Bu durumun, sağlık kavramının okul öncesi eğitimde etkili bir şekilde ele alınmasına bir engel oluşturduğu düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Okul öncesi eğitim programı, sağlık kavramı, program inceleme, doküman analizi

Anahtar Kelimeler

Kaynakça

Akdağ, R. (2008). Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı İlerleme Raporu. Yayın No:749. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı.
Allensworth, D. D. (2011). Addressing the social determinants of health of children and youth: A role for SOPHE members. Health Education & Behavior, 38(4), 331-338.
Altıparmak, S. & Yıldırım Sarı, H. (2012). 0-6 yaş çocukların sağlık hizmet kullanımları, sürekli hizmet kaynakları ve etkileyen faktörler. TAF Preventive Medicine Bulletin, 11(5), 599-608.
Bedworth, D. & Bedworth, A. (1992). The Profession and Practice of Health Education. Dubuque, IA: Wrn. C. Brown Publishers.
Buchanan, D. (2006). A new ethic for health promotion: Reflections on a philosophy of health education for the 21st century. Health Education & Behavior, 33(3), 290-304.
Bulut, A. (2003). Sağlık, cinsellik ve eğitim. N. Fincancıoğlu & A. Bulut (Eds), Öğretmen ve öğretmen adayları için cinsel sağlık eğitimi. (9- 20). İstanbul: Ceren Yayın Dağıtım.
Bulut, A., Nalbant, H. & Çokar, M. (2002). Ergenlerin sağlık bilincinin geliştirilmesi projesi: Ergenler ve sağlık durum raporu. İstanbul: Kadın ve çocuk sağlığı eğitim ve araştırma birimi, İstanbul Üniversitesi: İstanbul Tıp Fakültesi.
Clift, S. & Jensen, B.B. (2005). The Health Promoting School: International Advances in Theory, Evaluation and Practice. Copenhagen: Danish University of Education Press.
Corbin, C. B., Welk, G. J., Corbin, W. R. & Welk, K. A. (2005). Concepts of Physical Fitness, 12e – Active Lifestyles for Wellness. Columbus, OH: McGraw-Hill Higher Education.
Daigle, K., Hebert, E. & Humphries, C. (2007). Children’s understanding of health and health-related behavior: The influence of age and information source. Education, 128(2), 237-247.
Denman, S. (1999). Health promoting schools in England – a way forward in development. Journal of Public Health Medicine, 21(2), 215-220.
Durusu, K. (1996). İlkokul Öğrencilerine Verilen Sağlık Eğitiminin Öğrencilerin Sağlıkla İlgili Bilgi, Tutum ve Davranışlarına Etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri: Türkiye.
Dünya Sağlık Örgütü. (1947). Dünya Sağlık Örgütünün Yapılandırılması. WHO Chronicle, 1.
Flaherty, M. (1986). Preschool children’s conceptions of health and health behaviors. Maternal-Child Nursing Journal, 15(4), 205-265.
Graham, H., & Power, C. (2004). Childhood disadvantage and health inequalities: a framework for policy based on lifecourse research. Child: Care, Health & Development, 30(6), 671-678.
Hettler, W. (1979). Six Dimensions of Wellness. Stevens Point, WI: National Wellness Institute, University of Wisconsin.
Hinkle Smith, S. L. (2015). Health Education. Research Starters: Education (Online Edition). http://0-eds.b.ebscohost.com.library.metu.edu.tr/eds/detail/detail?sid=499fa748-6ad5-4f8b-a7e0-3ea82a35f4c2%40sessionmgr115&vid=4&hid=120&bdata=JkF1dGhUeXBlPWlwJnNpdGU9ZWRzLWxpdmU%3d#AN=89164249&db=ers web adresinden 1 Eylül 2015 tarihinde indirilmiştir.
Jacob, T. J. & Abel, R. (2002). Sustainable development and health: An Indian perspective. The Lancet, 360(24), 638-639.
Le Bon. G., & Boddy, J. (2010). Working with vulnerable primary school aged children and their families. A review of the Australian literature on key principles, issues, and community level approaches. Journal of Social Inclusion, 7(1), 53-73.
Lee, A., Tsang, C., Lee, S. H. & To, C. Y. (2003). A comprehensive “Healthy Schools Programme” to promote school health: The Hong Kong experience in joining the efforts of health and education sectors. Journal of Epidemiol Community Health, 57, 174-177.
Leger, L. ST. (1998). Australian teachers’ understandings of the health promoting school concept and the implications for the development of school health. Health Promotion International, 13(3), 223-235.
Mann, C., Rowland, D. & Garfield, R. (2003). Historical overview of children’s healthcare coverage. The Future of Children, 13(1), 30-53.
Mansourian, B. P. (2009). Global Perspectives in Health. UK: Oxford EOLSS Publishers Company Limited.
Milli Eğitim Bakanlığı. (2013). Okul Öncesi Eğitim Programı. Ankara: MEB.
Mistry, K. B., Minkovitz, C. S., Riley, A. W., Johnson, S. B., Grason, H. A., Dubay, L. C. v.d. (2012). A new framework for childhood health promotion: The role of policies and programs in building capacity and foundations of early childhood health. American Journal of Public Health, 102(9), 1688-1696.
Mooney, A., Boddy, J., Statham, J. & Warwick, I. (2008). Approaches to developing health in early years settings. Health Education, 108(2), 163-177.
Özsarı, S. H. (2013). Sağlık yönetimi ve sağlık eğitimi ilişkisi. Yükseköğretim Dergisi, 3(1), 9-11.
Pekcan, H. & Güler, Ç. (1993). Okul Sağlığı. Yayın No:7. Ankara: Tıbbi Dökümantasyon Merkezi.
Poulton, R., Caspi, A., Milne, B. J., Thomson, M. W., Taylor, A., Sears, M. R. et al. (2002). Association between children's experience of socioeconomic disadvantage and adult health: A life-course study. Lancet, 360, 1640-1645.
Sigfusdottir, I. D., Kristjansson, A. L. & Allegrante, J. P. (2007). Health behaviour and academic achievement in Icelandic school children. Health Education Research, 22(1), 70-80.
Soyluoğlu, B. (2003). Çağdaş sağlık anlayışı. http://www.bilkent.edu.tr/~bilheal/aykonu/Ay2003/kasim03/cagdassaglik.html web adresinden 10.09.2015 tarihinde indirilmiştir.
Spurrier. N., Sawyer. M. G., Clark, J. J., & Baghurst, R (2003). Socio-economic differentials in the health-related quality of life of Australian Children: Results of a national study. Australian and New Zealand Journal of Public Health, 270(1), 27-33.
Susman, E. J., Dorn, L. D., Feagans, L. V. & Ray, W. J. (1992). Historical and theoretical perspectives on behavioral health in children and adolescents: An introduction. In E.J. Susman, L. V. Feagans & J. W. Ray (Eds.), Emotion, Cognition, Health, and Development in Children and Adolescents (1-8). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Tinsley, B. J. (1992). Multiple influences on the acquisition and socialization of children's health attitudes and behavior: An integrative review. Child Development, 63(5), 1043-1069.
Ulusoy Gökkoca, Z. (2001). Sağlık eğitimi açısından temel ilkeler. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 10(10), 371-374.
Underdown, A. (2007). Young children’s health and well-being. England, Open University Press, McGraw Hill Education.