BASINDA IRKÇILIK-TURANCILIK DAVASI

Yıl 2018, Sayı: 67, 51 - 72, 24.09.2018

Göktuğ İpek

Öz

20. yüzyıl dünya tarihi açısından
oldukça önemli bir yüzyıl olmuştur. Bu yüzyılın olayları arasında ilk sırada
dünya savaşları yer almaktadır. Bu çalışmanın da kapsamına giren II. Dünya
Savaşı, sonuçları ve etkisi bakımından, birincisine kıyasla hem siyasi hem
sosyolojik hem tarihi, kısacası her açıdan daha büyük tesirler bırakmıştır. Savaşın
taraflarının savundukları ideolojiler bize bu yüzyıl ve özellikle II. Dünya
Savaşı hakkında kısmen de olsa fikir vermektedir.

Temelde, bir yanda Komünizm’in,
diğer yanda Faşizm’in –ve tabi İngiltere ile Amerika gibi demokratik ülkelerin-
yer aldığı bu savaş düzeninde Türkiye ise tabiri caizse tam arada kalmıştır.
Türkiye her ne kadar savaşa fiilen katılmasa da savaşın etkilerini yakından
hissetmiştir. Bu etkilerden biri de kaçınılmaz bir şekilde siyaset arenasında
olmuştur. Savaş esnasındaki karışık siyasi atmosfer içerisinde Sovyetleri
destekleyenler olduğu gibi Nazi Almanya’sının savunucuları da olmuştur. Bu iki
tarafın savunucuları arasındaki mücadele savaşın gidişatına göre dalgalı bir
seyir izlemiştir.

Bu çalışmanın amacı, yukarıda
kısaca belirtilen koşulların altında Türkiye’de yaşanan ve bu olağanüstü
dönemin tezahürü denilebilecek bir olay olan Irkçılık-Turancılık Davası ile
Türkiye’deki bu atmosfere ışık tutmaya çalışmaktır. Ve bu yapılmaya çalışılırken
de temel kaynak olarak Türk basınından faydalanılmıştır. Böylece 1944-1945
yılında yaşanan bu davadan yola çıkılarak dış gelişmelerin gölgesi altında
Türkiye’deki siyasal hayat incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

II. Dünya Savaşı, Milliyetçilik, Türkiye, Irkçılık-Turancılık Davası, Basın

Kaynakça

• A. Kitaplar ve Makaleler Bakiler, Y. B. (2010). 1944-1945 Irkçılık-Turancılık Davasında Sorgulamalar Savunmalar, Türk Edebiyatı Vakfı Yayınları, İstanbul. Bali, R. N. (2011). Tabutluklar, Sansaryan Han ve İki Emniyet Müdürü, Libra Kitap, İstanbul. Bora, T. (2008). Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce: Cilt 4 Milliyetçilik, (Ed. Tanıl Boral ve Murat Gültekingil), s. 686-695, İletişim Yayınları, İstanbul. Darendelioğlu, İ. (1976). Büyük Kavga, Oymak Yayınları, İstanbul. Darendelioğlu, İ. (1977). Türkiye’de Milliyetçilik Hareketleri, Toker Yayınları, İstanbul. Goloğlu, M. (1974). Milli Şef Dönemi (1939-1945), Kalite Matbaası, Ankara. İpek, G. (2013). “Basında Sabahattin Ali-Nihal Atsız Davası”, Akademik Bakış Dergisi, Sayı: 55, ss. 272-287. Koçak, C. (2013). Rejim Krizi, İletişim Yayınları, İstanbul. Mumcu, U. (1993). 40’ların Cadı Kazanı, Tekin Yayınevi, Ankara. Müftüoğlu, M. (1974). Çankaya’da Kâbus, Yağmur Yayınevi, İstanbul. Sefercioğlu, N. (2009). 3 Mayıs 1944 ve Türkçülük Davası, Türk Ocakları Ankara Şubesi Yayınları, Ankara. Toker, M. (1990). Tek Partiden Çok Partiye 1944-1950, Bilgi Yayınevi, Ankara. Türkeş, A. (1972). 1944 Milliyetçilik Olayı, Kutluğ Yayınları, İstanbul. Türkkan, R. O. (2011). Arayan Adam Cilt II, Pozitif Yayınları, İstanbul. Yılmaz, Y. (2016). 1944-1945 Irkçılık-Turancılık Davası Tefrikası, Umay Kitap, İstanbul. B. Gazeteler Alöç, K. (1967, 1 Mayıs). “Ordu’da Tasfiye Fikrini Ortaya İlk Defa Alparslan Türkeş Attı”, Yeni Gazete. Alöç, K. (1967, 24 Mayıs). “Tabutluk heyulası için, İçişleri Bakanı hâtıratına ne yazmıştı?”, Yeni Gazete. Atay, F. R. (1944, 21 Mayıs). “Cumhurreisimizin Nutku”, Ulus. “Ankara nümayişleri nasıl hazırlandı? Nihal Atsız’ın sözleri” (1944, 10 Eylül). Akşam. “Dün Vali Lûtfi Kırdar şahit olarak dinlendi” (1946, 25 Aralık). Tanin. “Gizli bir teşkilat meydana çıkarıldı” (1944, 19 Mayıs). Akşam. “Irkçı ve Turancıların duruşmasına başlandı” (1944, 8 Eylül). Tasviri Efkâr. “Irkçılar hakkında dün karar verildi” (1945, 30 Mart). Son Posta. “Irkçılar hakkında Sıkı yönetim mahkemesi kararını verdi” (1945, 30 Mart). Tanin. “Irkçılar hakkındaki iddianame” (1945, 3 Şubat). Cumhuriyet. “Irkçıların davası son safhasında” (1945, 3 Şubat). Ulus. “Irkçıların Muhakemesi” (1945, 3 Şubat). Akşam. “Irkçıların muhakemesi” (1945, 3 Şubat). Vakit. “Irkçıların muhakemesi sona erdi” (1945, 27 Ocak). Cumhuriyet. “Irkçıların muhakemesi” (1946, 25 Aralık). Vatan. “Irkçılık maznunlarının sorguları bitti” (1944, 22 Kasım). Akşam. “Irkçılık tahrikçilileri hesap veriyor” (1944, 8 Eylül). Tanin. “Irkçılık ve Turancılık” (1944, 8 Eylül). Ulus. “Irkçılık ve Turancılık hareketinin iç yüzü” (1944, 12 Eylül). Ulus. “Irkçılık ve Turancılık tahrikçileri” (1944, 8 Eylül). Son Telgraf. “Irkçılık ve Turancılık tahrikçileri hakkında son tahkikat kararının tamamı” (1944, 9 Eylül). Son Telgraf. “İddianamede ismi geçen diğer suçlular” (1944, 16 Eylül). Son Posta. “İsmet İnönünün Türk gençliğine tarihi nutku” (1944, 20 Mayıs), Akşam. “Muhtelif suçlular hakkında tatbiki istenilen maddeler” (1944, 14 Eylül). Akşam. “Nihal Atsız’a Yazılan Mektuplarda Ne Deniyor?” (1944, 11 Eylül). Akşam. “Tahkikat evrakının en son kısımları” (1944, 9 Eylül). Yeni Sabah. “Turancılar” (1944, 11 Ekim). Yeni Sabah. “Turancılar dâvasına dün devam edildi” (1946, 11 Aralık). Tanin. “Turancılar Hakkında Resmi Tebliğ Ve İddianamenin Tam Metni” (1944, 8 Eylül). Vatan. “Turancılar hakkındaki son tahkikat kararnamesi” (1944, 9 Eylül). Vakit. “Turancılar hakkındaki son tahkikat kararnamesi” (1944, 10 Eylül). Vakit. “Turancıların bugünkü muhakemeleri” (1944, 11 Eylül). Son Posta. “Turancıların dünkü muhakemesi” (1944, 8 Eylül). Cumhuriyet. “Turancıların muhakemesi” (1944, 8 Eylül). Yeni Sabah. “Turancıların muhakemesi” (1944, 10 Eylül). Cumhuriyet. “Turancıların muhakemesi” (1944, 11 Eylül). Vatan. “Turancıların muhakemesi dün başladı” (1944, 12 Eylül). Vakit. “Turancıların muhakemesine dün başlandı” (1944, 8 Eylül). Vakit. “Turancılık” (1944, 25 Mayıs). Akşam. “Türk Gençliğini istismar edenler” (1944, 19 Mayıs). Tanin. Sadak, N. (1945, 31 Mart). “Irkçılık inanı ve saf kan araştırması bir milleti nereye götürür?”, Akşam. Yalçın, H. C. (1944, 20 Mayıs). “Milli Şefin Gençliğe Hitabesi”, Tanin. Yalman, A. E. (1944, 20 Mayıs). “Geçmiş Olsun”, Vatan. Yalman, A. E. (1944, 9 Eylül). “Rejimin geçirdiği ciddi tehlike”, Vatan. Yalman, A. E. (1944, 21 Mayıs). “Şifa Müjdesi”, Vatan.